حد ضرر در فارکس

آشنایی با اندازه پوزیشن و نحوه محاسبه آن در معاملات

به تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری شده در یک اوراق بهادار خاص توسط یک سرمایه گذار یا معامله گر اندازه پوزیشن (Position Size) معاملاتی اتلاق میشود. برای مشخص کردن اندازه پوزیشن معاملاتی ، حتما اندازه حساب و تحمل ریسک سرمایه گذار باید در نظر گرفته شود.

مدیریت ریسک موضوع بسیار مهمی است بزرگ بودن پورتفوی سرمایه گذار مهم نیست این مدیریت ریسک است که سرمایه گذار را موفق میکند. در غیر این صورت، ممکن است سریع با شکست مواجه شده و ضررهای قابل توجهی متحمل شود. گاهی هفته‌ها یا حتی ماه‌ها پیشرفت با یک معامله ضعیف یا اشتباه از بین می رود.

تعیین اندازه پوزیشن در بسیاری از سرمایه‌گذاری‌ها مفهوم مهمی است، سرمایه‌گذاران برای تعیین میزان واحدهای سهامی که می‌توانند خریداری کنند، از اندازه پوزیشن استفاده می‌کنند که به آنها کمک می‌کند ریسک را کنترل کرده و بازده را به حداکثر برسانند. تعیین اندازه معاملاتی بیشترین ارتباط را در معاملات روزانه وارزی(فارکس)دارد. حتی با اندازه‌گیری صحیح اندازه حد ضرر در فارکس پوزیشن، اگر گپ قیمتی سهام پایین‌تر از حد ضرر باشد، سرمایه‌گذاران ممکن است بیش از محدودیت‌های تعیین شده خود ضرر کنند.

اهمیت محاسبه اندازه پوزیشن

برای تعیین اندازه ریسک در هر معامله ،اندازه پوزیشن و فاصله آن تا حد ضرر دو عامل تعیین کننده هستند. روشی اشتباه که بیشتر معامله گران از آن استفاده میکنند محاسبه اندازه پوزیشن و سپس حد ضرر را در نزدیکی آن قرار می‌دهند تا ریسکشان به حداقل برسد. اولین قدم برای انجام معاملات تعیین اندازه ریسک در هر معامله است. معمولا توصیه می‌شود که از ریسک یکسانی در همه معاملات استفاده کنید و به همه آنها فرصت برابر دهید. ریسک در معامله باید بین ۱ تا ۳ درصد باشد. در نظر داشته باشید ریسک بالای ۵٪ معامله نیست بلکه قمار است زیرا ورود به یک بازار بزرگ با ریسک زیاد می‌تواند تأثیر جدی و بدی برروی سرمایه شما بگذارد. هنگامی که ریسک خود را در هر معامله مشخص کردید، آنگاه دیگر باید استاندارد شما باشد. اگر ۲ درصد باشد، در هر معامله‌ای ریسک شما ۲٪ است. هرگز بر اساس احساسات خود تصمیم نگیرید. تمامی اعداد بالا، میزان زیان شما روی کل سرمایه است نه در یک معامله.

نحوه تعیین ریسک حساب

مهمترین نکته در محاسبه ریسک حساب معاملاتی، معامله گر حاضر است چه درصدی از کل موجودی حساب خود را برای سرمایه‌گذاری در یک معامله در بازارهای مالی به خطر بیاندازد.

مطالعه بیشتر:

قانون ۲ درصد

در حالت کلی یک معامله گر نباید بیش از ۲٪ از کل حساب خود را در یک معامله واحد به خطر بیندازد.البته این در دنیای مالی سنتی، یک استراتژی سرمایه‌گذاری است باید آن را متناسب با بازارهای بی‌ثبات ارزهای دیجیتال تنظیم کرد. قانون ۲٪ یک استراتژی مناسب برای سبک‌های سرمایه‌گذاری است که معمولاً شامل ورود تنها به چند پوزیشن بلند مدت است. و معمولا برای بازار‌هایی که دارای نوسانات کم هستند مناسب است. اما اگر می‌خواهید در بازارهای مالی فعالیت کنید، و کمی محافظه‌کارانه عمل کنید، بهتر است که به جای ۲ درصد، ۱ درصد از سرمایه خود را ریسک کنید. این قانون حکم می‌کند که شما نباید در یک معامله بیش از ۱٪ از کل سرمایه خود را به خطر بیندازید. اما این یعنی که شما فقط با ۱٪ سرمایه موجود خود وارد معاملات می‌شوید؟ قطعا نه! این فقط به این معنی است که اگر تحلیل شما اشتباه است و به حد ضرر خود رسیدید، شما فقط ۱٪ از کل حساب خود را از دست خواهید داد.

تعیین ریسک معامله

از دست دادن سرمایه هم بخش جدایی‌ناپذیر معامله است. اما ممکن است بعضی از معامله گران با اینکه در محاسبات خود اشتباه می کنند اما باز هم از سرمایه‌گذاری خود سود دریافت می‌کنند، این چطور ممکن است؟ همه اینها به مدیریت صحیح ریسک ، داشتن یک استراتژی معاملاتی و پایبندی به آن برمی‌گردد. به این ترتیب، هر ایده معاملاتی باید دارای یک نقطه اعتبار باشد. اینجاست که می گوییم: ایده اولیه ما اشتباه بود و ما باید از این موقعیت خارج شویم تا ضررهای بعدی را کاهش دهیم. در سطح عملی‌تر، این به معنای جایی است که ما حد ضرر خود را تعیین می‌کنیم. روش تعیین این نقطه کاملاً مبتنی بر استراتژی معاملات فردی و تنظیمات خاص است. این تعیین حد ضرر می‌تواند برای هرشخصی متفاوت باشد، می‌تواند براساس نقاط حمایت و مقاومت، اندیکاتورهای مختلف، نواحی شکست، پرایس اکشن، تجربیات فردی و یا هرچیز دیگری باشد. برای تعیین حد ضرر، رویکردی متناسب با همه افراد وجود ندارد. شما باید خودتان تصمیم بگیرید که کدام استراتژی مناسب سبک شما است و بر اساس آن حد ضرر خود را تعیین کنید.

نحوه محاسبه اندازه پوزیشن

اکنون، تمام اطلاعات لازم برای محاسبه اندازه پوزیشن دراختیار دارید. پس فرض کنید که یک سرمایه ۵,۰۰۰ دلاری دارید.و نمی‌خواهید بیش از یک درصد از سرمایه خود را در هر معامله از دست بدهید. پس یعنی در هر معامله خود حداکثر ۵۰ دلار حد ضرر تعیین می‌کنید. به محض اینکه ضرر در یک معامله، به ۵۰ دلار رسید، بر اساس این روش باید از معامله خارج شوید. فرض کنید تجزیه تحلیل خود را در مورد یک سرمایه‌گذاری انجام دادیم و قصد داریم ۵ درصد از کل سرمایه را وارد آن کنیم. یعنی ما حاضر شدیم با ۵ درصد سرمایه، تا ۵۰ دلار ضرر را قبول کنیم. به عبارت دیگر ، ۵٪ از پوزیشن ما باید ۱٪ از حساب ما باشد. پس ما موارد زیر را داریم:

• اندازه حساب : ۵,۰۰۰ دلار
• ریسک حساب : ۱ درصد
• فاصله تا حد ضرر : ۵ درصد

با این اطلاعات فرمول محاسبه اندازه پوزیشن به شرح زیر است:

اندازه پوزیشن = اندازه حساب x ریسک حساب / فاصله تا حد ضرر . که در مثال ما اندازه پوزیشن می‌شود ۵۰۰۰x۰.۰۱ / ۰.۰۵ که برابر با ۱۰۰۰ است. اندازه پوزیشن برای این ترید ۱۰۰۰ دلار خواهد بود. با پیروی از این استراتژی و خروج در نقطه حد ضرر، ممکن است، ضرر بالقوه بسیار بیشتری را کاهش دهید. برای استفاده صحیح از این مدل ، باید کارمزدهایی را که می‌خواهید پرداخت کنید نیز در نظر بگیرید. همچنین ، باید به فکر لغزش احتمالی هم باشید، به خصوص اگر در بازاری با نقدینگی کم معامله می‌کنید. برای نشان دادن نحوه عملکرد، بیایید نقطه حد ضرر خود را به ۱۰٪ تغییر دهید، و باقی پارامترها را ثابت نگه دارید. با اینکار خواهید دید که اندازه پوزیشن شما به ۵۰۰ دلار کاهش می‌یابد. در حال حد ضرر ما در فاصله دوبرابری در ورودی ما قرار دارد. بنابراین، اگر بخواهیم همان مقدار دلار از حساب خود را به خطر بیندازیم، اندازه پوزیشنی که می‌توانیم بگیریم به نصف کاهش می‌یابد.

اندازه پوزیشن یکی از مهمترین نکات در معامله و تجارت است. محاسبه اندازه پوزیشن به برخی از استراتژی‌های دلخواه مبتنی نیست و شامل تعیین ریسک حساب و بررسی حدد ضرر قبل از ورود به معامله است. جنبه مهم دیگری از این استراتژی که به همین اندازه مهم است، اجرای آن است. هنگامی که اندازه پوزیشن و نقطه حد ضرر را تعیین کردید، هرگز نباید بعد از انجام معامله دست به تغییر در میزان آنها ببرید.

تعیین حد ضرر در بازار فارکس

جهت تعیین حد ضرر در بازار فارکس روش‌های مختلفی وجود ، بعضی از معامله گران مقدار Pip مشخصی را برای حد ضرر انتخاب می‌کنند که این مورد نمی‌تواند روشی درست و کاربردی باشد به این دلیل که مقدار حد ضرر در بازار فارکس بهتر است با توجه به تایم فریم و جفت ارز انتخاب شود. به عنوان مثال منطقی نیست که برای تایم روزانه و 15 دقیقه یک حد ضرر ثابت قرار دهیم چرا که حد ضرر تایم روزانه مسلما باید بیشتر از حد ضرر تایم 15 دقیقه‌ای باشد. و همینطور با توجه به نوسانات مختلف ارزها میزان حد ضرر در جفت ارزهای مختلف باید با هم تفاوت داشته باشد.
در ادامه توضیحی در مورد تعیین حد ضرر در بازار فارکس را خواهیم داد.

حد ضرر را کجا قرار دهیم ؟

حد ضرر در سطحی قرار می‌گیرد که دلیل ورود ما به یک معامله از بین رفته باشد.

به عنوان مثال ، قیمت در حال پایین آمدن است و شما منتظر رخ دادن یک الگوی برگشتی هستید ، سپس نمودار قیمت ، به حمایتی رسیده و مسیر حرکت خود را تغییر می‌دهد و شروع به افزایش می‌کند. الگوی برگشتی ایجاد شده و شما وارد معامله می‌شوید
حالا سوال این است ، چه موقع دلیل ورود ما به معامله از بین رفته است و قیمت مسیر نزولی خود را ادامه خواهد داد ؟

اگر قیمت پایین برود و از سطح حمایتی عبور کند. به این معنی است که شما اشتباه کرده‌اید و روند نزولی متوقف نشده است. بنابراین شما باید از آن معامله خارج شوید.

بنابراین در این مثال حد ضرر خود کجا باید قرار دهیم ؟

جواب : به اندازه یک شمع میانگین ، پایین تر از خط حمایت

روش تعیین حد ضرر

یکی از روش های کاربردی جهت تعیین حد ضرر ، انتخاب شمع(کندل) میانگین می‌باشد. به این گونه که در نمودار مورد نظر از حد ضرر در فارکس میان شمع ها (کندل) یکی را که دارای بدنه‌ای نه بزرگ و نه کوچک باشد را به عنوان شمع میانگین انتخاب می‌کنیم سپس اندازه بدنه شمع را با استفاده از ابزار Crosshair ( این ابزار در برنامه متاتریدر با نگهداشتن هم زمان دکمه Ctrl و F انتخاب می‌شود) اندازه گیری می‌کنیم سپس به میزان Pip به دست آمده از این شمع حد ضرر خود را به همان میزان پایین تر از حمایت و یا بالاتر از مقاومت قرار می‌دهیم.

به مثال زیر توجه کنید :

در تصویر زیر نمودار یک ساعته دلار به دلار کانادا را مشاهده می‌کنید که قیمت به سطح حمایتی رسیده و قصد ورود به این معامله را داریم.
جهت تعیین حد ضرر همانطور که در بالا گفته شد شمعی را که نسبت به دیگر شمع ها دارای بدنه نه بزرگ و نه کوچک است به عنوان شمع میانگین انتخاب می‌کنیم که در این مثال اندازه بدنه شمع برابر با 30 Pip بوده سپس به همان میزان فاصله (30 Pip) پایین تر از خط حمایت ، حد ضرر خود را قرار می‌دهیم.

حد ضرر یا stop-loss در بازار مالی فارکس به چه معناست؟

اگر اندک اطلاعاتی از بازارهای مالی داشته باشید یا با افرادی که در این بازارها فعالیت دارند در ارتباط بوده باشید، بدون شک بسیار این عبارت را شنیده‌اید: حد ضرر یا stop-loss. اما مفهوم حد ضرر چیست و چه کارایی در بازار فارکس دارد؟

همانطور که از اسمش پیدا است، حد ضرر یعنی تعیین حد یا محدودیت برای ضرر. حد ضرر تعیین می‌شود تا بدون نیاز به حضور شما معامله‌ای در بازار بسته شود. در حقیقت حد ضرر به منظور کاهش ضررهای احتمالی یک معامله‌گر در بازار فارکس است. با تعیین حد ضرر معامله‌ی شما بعد از رسیدن به یک قیمت مشخص بسته می‌شود.

در این مطلب می‌خواهیم به طور کامل و روشن به تعریف و چگونگی محاسبه‌ی حد ضرر در بازار فارکس بپردازیم. اگر شما هم می‌خواهید به جمع معامله‌گرهای حرفه‌ای فارکس که سودهای زیادی می‌کنند بپیوندید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

اهمیت مفهوم حد ضرر در Forex

همانطور که اشاره کردیم حد ضرر سفارشی (اردر) است که معامله‌گر از طریق بروکر برای کاهش ضرر خود می‌گذارد. این سفارش در دو موقعیت خرید و فروش قابل اجرا است. با تعیین این اردر دیگر تحت تأثیر احساسات نخواهید بود. ضمن اینکه نیازی به نظارت لحظه به لحظه‌ی بازار ندارید و این موضوع به ویژه برای کسانی که فعالیت در بازار فارکس جزو شغل اصلی آن‌ها نیست، اهمیت زیادی دارد.

بازار فارکس همچون دیگر بازارهای مالی روند ثابتی ندارد و همین عدم ثبات است که می‌تواند سود و ضررهای بازارهای مالی را شکل دهد. بدون این بالا و پایین‌های بازار هیچ سود و ضرری در کار نخواهد بود. هر چند با داشتن دانش‌های تکنیکال و تحلیلی تا حدی می‌توان پیش‌بینی‌هایی داشت اما حتی اگر 99 درصد از پیش‌بینی‌های خود مطمئن باشید، باید این را به خاطر بسپارید که هیچ چیز قطعی نیست و تعیین حد ضرر هم برای همین یک درصد عدم قطعیت است.

همین یک درصدر ناشناخته‌ در مورد آینده‌ی بازار باعث شده که هر معامله‌ای در فارکس یک ریسک به حساب بیاید و کسی در این بازار به سود خواهد رسید که بتواند مدیریت ریسک داشته باشد. همانطور که در مقاله‌‌ی «مدیریت ریسک در بازار فارکس چگونه است» خواندیم، تعیین حد ضرر یکی از استراتژی‌های مدیریت ریسک است.

حالا که با اهمیت تعیین حد ضرر در forex آشنا شدیم، با هم ببینیم که محاسبه‌ی آن به چه نحوی خواهد بود.

چگونه برای معاملات خود در فارکس حد ضرر تعیین کنم؟

اردر stop-loss در فارکس توسط تریدرها گذاشته می‌شود تا ضرر خود را در معاملات کم کرده یا سود خود را حفظ کنند. هر بار که معامله‌ای در بازار فارکس دارید، در پلتفرم متاتریدر می‌توانید گزینه‌ی سفارش stop-loss را ببینید. این سفارش حد ضرر در فارکس یا اردر قابل تغییر است اما توصیه می‌کنیم با فکر عمل کنید و یک بار عمل کنید. در دام احساسات و هیجانات نیفتید که اینگونه تعیین حد ضرر کمکی به شما نخواهد کرد. بهترین میزانی که می‌توانید برای حد ضرر خود در نظر بگیرید، در ریسک قرار دادن یک تا دو درصد از سرمایه‌تان است. یعنی اردر stop-loss خود را به گونه‌ای تعریف کنید که اگر سرمایه‌ی شما در معامله به مقدار مشخصی، یک تا دو درصد، کاهش یافت، معامله بسته شده و از ضررهای بیشتر جلوگیری شود.

محاسبه‌ی سود و ضررها در فارکس همانطور که می‌دانید بر اساس پیپ است و محاسبه‌ی دلاری پیپ بستگی به این دارد که حجم معامله‌های شما (مقدار لات) چقدر است.

بگذارید با مثالی این موضوع یعنی مفهوم حد ضرر در فارکس را مشخص‌تر کنیم. تصور کنید معامله‌ای که در بازار انجام داده‌اید روندی نزولی دارد و شما در حال ضرر هستید، در این شرایط شما اردر stop-loss خود را روی 5 پیپ تنظیم می‌کنید. یعنی تنظیم می‌کنید که اگر سرمایه‌ی فعلی شما که در معامله هست، تا 5 پیپ کاهش یافت، معامله در همان نقطه بسته شود یعنی بیشتر از 50 دلار از سرمایه‌تان کم نشود.

حد ضرر برای سود هم می‌تواند تعریف شود یعنی اگر انتظار شما از معامله‌ای 5 پیپ سود است، اردر حد ضرر خود را 5 پیپ بیشتر از مقدار خریدتان می‌گذارید و زمانی که 5 پیپ سود کردید، معامله بسته می‌شود.

چه زمانی باید اردر stop-loss را تعیین کرد؟

سفارش stop-loss در هر مرحله‌ای از معامله می‌تواند گذاشته شود ولی بیشتر معامله‌گرها در همان ابتدای معامله برای جلوگیری از ضرر از این سفارش استفاده می‌کنند. همچنین زمانی که معامله‌ای به سود متوسطی رسید، تریدرها معمولاً حد ضرر را تغییر می‌دهند تا بخشی از سود معامله حفظ شود

مقدار تعیین حد ضرر را می‌توانید به دو روش به دست آورید:

1. با توجه به پیپ‌های تحت ریسک
2. با توجه به دلارهای تحت ریسک

در نظر گرفتن دلارهای تحت ریسک اطلاعات دقیق‌تری را در اختیارتان قرار می‌دهد چرا که به طور واضح مبلغی که در حسابتان تحت ریسک است را نشان می‌دهد. برای به دست آوردن میزان دلار‌های تحت ریسک باید بدانید که چه میزان پیپی تحت ریسک است. علاوه بر این باید اندازه‌ی موقعیت خود را بدانید. البته مقدار پیپ‌های تحت ریسک هم اهمیت دارند اما بهتر است از آن‌ها به عنوان اطلاعات کمکی استفاده کنید.

نکته‌های آخر

میزان ریسک پذیری شما و حد ضررتان در معامله‌های مختلف می‌تواند متغیر باشد اما حتماً میزان ریسک خود را محاسبه کنید. دلارهایی که تحت ریسک هستند باید بخشی از موجودی شما باشند نه تمام آن. در بهترین حالت مبلغی که در معاملات در ریسک قرار می‌دهید باید حداکثر دو درصد از سرمایه‌تان باشد. در غیر اینصورت ممکن است ضررهای بزرگی را حد ضرر در فارکس متحمل شوید.

سیو سود چیست؟

سیو سود در سرمایه گذاری اهمیت بسیار زیادی دارد و یک استراتژی بسیار مهم برای حفظ سود سرمایه گذاری محسوب می شود. به عنوان مثال فرض کنید شما سهامی را در قیمت 500 تومان خریداری کرده اید و هم اکنون قیمت این سهم حدود 1000 تومان است. اما آیا این به این معناست که شما 100 درصد سود کرده اید؟ روی کاغذ، بله اما در عمل خیر! در حقیقت این سود شما بالقوه است و تا زمانیکه سهم خود را نفروشید، بالفعل نشده است. در بسیاری از مواقع سرمایه گذاران به دلیل عدم دانش کافی در تشخیص سقف های قیمتی و یا درگیر شدن با احساس طمع، سودهای خود را قبل از بالفعل شدن از دست می دهند. در این گونه مواقع یک استراتژی سیو سود مناسب، می تواند سرمایه گذاران را از این خطر حفظ کند.

سیو سود

اجازه دهید تا با ذکر یک مثال این مطلب را پیش ببریم. فرض کنید شما سهامی را در قیمت 800 تومان پس از انواع بررسی حد ضرر در فارکس های تکنیکالی و بنیادی، مناسب خرید می دانید و مقداری از دارایی خود را روی آن سرمایه گذاری می کنید. همچنین در همین بررسی ها متوجه می شوید که سهم در قیمت های 1200 و 1800 تومان دارای مقاومت هایی می باشد.

کم ریسک ترین گزینه برای شما اینست که با رسیدن به قیمت 1200 سهام خود را بفروشید اما پس از گذشت کمی زمان و انجام بررسی های بیشتر، شما متوجه می شوید که این سهم تحت شرایطی مانند همراهی کلیت بازار و یا افزایش قیمت های جهانی یا . قادر به شکست این مقاومت و پیشروی به سمت مقاومت بعدی می باشد. استراتژی سیو سود می گوید که بخشی از دارایی حد ضرر در فارکس خود را در این سهم در قیمت 1200 خارج کرده و در صورت برآورده شدن مفروضات خود، دوباره آنرا وارد کنید. همچنین می توانید از سرمایه ای که خارج کرده اید، برای بهره بردن از یک فرصت سرمایه گذاری دیگر استفاده کنید. اما منظور از خارج کردن بخشی از سرمایه چیست؟

پاسخ به این سوال بسته به شرایط و شخصیت هر شخص می تواند متفاوت باشد اما در ادامه تعدادی از استراتژی های رایج را بیان می کنیم.

یک: کل سرمایه خود را خارج کنید. این استراتژی برای سرمایه گذارانی مناسب است که ریسک پذیری پایینی دارند.

دو: اصل پول خود را خارج کرده و سود خود را نگه دارید. در حد ضرر در فارکس این حالت سرمایه گذاری خود را به قولی Risk Free می کنید. به این معنی که حتی اگر در بدترین سناریو قیمت سهم با افت بسیار زیادی در آینده مواجه شود، شما زیانی را متحمل نشده اید.

سه: سود خود را سیو کرده و اصل سرمایه را نگه دارید. این استراتژی برای افراد با ریسک پذیری معمولی مناسب است.

چهار: بنا به استراتژی خودتان و با توجه به وضعیت کلی بازار و آن سهم، درصد مشخصی از دارایی را سیو کنید. این استراتژی مخصوص معامله گرانی است که استراتژی معامله گری مشخصی داشته و در هر شرایط توانایی و زمان کافی برای تحلیل و گرفتن یک تصمیم متناسب با شرایط را دارند.

در تمام این استراتژی ها، تعیین زمان و نقطه ای که باید اقدام به سیو سود کنید، اهمیت زیادی دارد که استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال و توجه به تابلوی سهم، در این زمینه بسیار می تواند کمک کننده باشد. همچنین همانطور که بارها گفته شد، میزان ریسک پذیری و افق سرمایه حد ضرر در فارکس گذاری نیز بسیار اهمیت دارد. به طور کلی نمی توان استراتژی هیچ دو نفری را در بازار سهام شبیه هم دانست چرا که تمایلات سرمایه گذاری از هر فرد به فرد دیگر متفاوت است.

نکات تکمیلی

• اگر سهمی دارید که رشد قیمتی بالایی داشته، طمع نکنید و سیو سود کنید. بسیاری از معامله گران و سرمایه گذاران در شرایطی که شرایط بازار بسیار مثبت می باشد، دچار طمع می شوند. مثلا سهم آنها خیلی زودتر از پیش بینی آنها رشد داشته و تارگت های آنها را رد کرده است و فرد که انتظار چنین حرکت پر قدرتی از سهم را نداشته، به سهامداری ادامه می دهد. حتی بعضا وقتی نشانه های اصلاح یا ریزش در سهم رخ می دهد، فرد همچنان امیدوار به برگشت سهم بوده و فرصت های طلایی را برای سیو سود از دست می دهد.
• اگر سهم شما رشد کرده و به تارگت های شما یا حتی فراتر از آن رسیده است، تابلوی سهم را هر روز چک کنید. زیر نظر گرفتن خرید و فروش های حقیقی و حقوقی، حجم معاملات، اردرهای خرید و فروش، قدرت خریدار و فروشنده و حجم های مشکوک، به خصوص در نقاط مقاومتی و سقف قیمت، بسیار حائز اهمیت می باشد.
• حد ضرر نه تنها ابزاری برای جلوگیری از ضرر بیشتر می باشد، بلکه به عنوان ابزاری برای سیو سود نیز می تواند به کار رود. اگر سرمایه گذاری شما با سود همراه بوده و تارگت های شما را نیز رد کرده است و شما تصوری برای تارگت نهایی سهم ندارید، با پیشرفت قیمت سهم، حد ضرر خود را بالا بیاورید. این مورد را با ذکر یک مثال برای شما توضیح می دهیم. فرض کنید شما سهمی را در حد ضرر در فارکس قیمت 2000 و با تارگت 3000 و حدضرر 1800 خریداری می کنید. سهم با قدرت به تارگت شما رسیده و آنرا رد می کند و به عنوان مثال به 3200 رسیده است و شما نیز هنوز معامله ی خود را نبسته اید و یا بخشی از آنرا بسته اید. در این حالت حد ضرر خود را بهتر است حداقل تا حوالی 3000 بالا بیاورید تا اگر قیمت سهم دچار افت قیمتی شد، در بدترین حالت معامله ی شما در تارگتی که در نظر داشتید بسته شود و حسرت از دست رفتن سود را نخورید.

جمع بندی

در این مطلب با مفهوم سیو سود و انواع استراتژی هایی که برای آن وجود دارد، آشنا شدیم. سیو سود به خصوص در بازارهای به شدت صعودی، اهمیت بسیاری دارد چرا که در این نوع بازارها سرمایه گذاران درست در سقف های قیمتی دچار احساس طمع شده و سیو سود نمی کنند. داشتن یک استراتژی سیو سود با تارگت های از پیش تعیین شده و البته عمل به آن، می تواند از سودهای سرمایه گذاران در برابر ریزش های احتمالی آینده جلوگیری کند.

حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss) چیست؟

ورود به بازار سرمایه پیش‌نیازهایی دارد. اولین و مهمترین آن، سنجش میزان ریسک‌پذیری سهامدار است. بارها از تریبون‌های مختلف عنوان شده است که سرمایه‌گذاری در بازار بورس و اوراق بهادار دارای ریسک است. سهامدار باید بداند سود و ضرر دو روی یک سکه سرمایه‌گذاری است و حد ضرر یا استاپ لاس سرمایه‌گذاری خود را بشناسد.

هنگامی‌که قیمت برخلاف انتظار ما حرکت می‌کند، اگر به موقع از بازار خارج شویم از گسترش زیان جلوگیری و سرمایه خود را حفظ می‌کنیم. بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار به صورت احساسی و بدون در نظر گرفتن قواعد انجام یک معامله موفق، تصمیم‌گیری می‌کنند. نهایتا نیز زیان‌های هنگفت می‌بینند و از بازار بورس متنفر می‌شوند! در این مقاله علاوه بر توضیح چیستی حد ضرر، روش‌های محاسبه آن را نیز با هم مرور می‌کنیم.

در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:

منطور از حد ضرر چیست؟

‌افرادی که با مطالعه و شناخت از بازار حد ضرر در فارکس مورد نظر و توجه به میزان سرمایه خود، سرمایه‌گذاری می‌کنند به ‌طور حتم برای خود اهداف قیمتی تعیین کرده‌اند. این اهداف شامل مواردی از جمله قیمت خرید، قیمت فروش، مقدار سود و مقدار زیان است. برای سرمایه گذاری در بورس باید ابتدا انتظارات خود را تعریف کنیم و به سوالاتی نظیر زمان ورود یا خروج در یک سهم، سود مورد انتظار و میزان ضرری که حاضر به پذیرش آن هستیم، پاسخ دهیم.

تشخیص قیمت و زمان فروش سهام، نیاز به تجربه و اطلاعات کافی دارد. برای حفظ سرمایه و رسیدن به سود، لازم است قبل از خرید هر سهمی روندها، مقاومت‌ها، حمایت‌ها، وضعیت بنیادی و… سهم را بررسی کنیم.

با بررسی کامل یک سهم، این انتظار وجود دارد که قیمت سهم صعودی باشد و به سود مورد نظر برسد. حال اگر بعد از خرید برخلاف انتظار ما قیمت سهم کاهش یافت، به این معنی است که یا در محاسبات خود اشتباه کرده‌ایم یا بر خلاف روند بازار وارد شده‌ایم و تحلیل درستی از سهم نداشته‌ایم. در این وضعیت، دو راه پیش روی ما قرار دارد:

باقی ماندن در سهام بدون هیچ برنامه‌ای تا زمانی که به قیمت مورد نظر ما برسد، ریسک زیادی دارد و می‌تواند منجر به از دست رفتن بخش اعظمی از سرمایه شود.

خروج از سهام بعد از تحمل مقداری کاهش، منطقی‌تر به نظر می‌رسد؛‌ یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای با بررسی کامل سهم را می‌خرد و حد سود و زیان را تعیین می‌کند. در صورتی که به سود مورد نظر دست یافت یا سهم به مقاومت خود رسید، از سهم خارج می‌شود. زیرا هیچ سهمی برای همیشه حالت صعودی نخواهد داشت. ولی اگر سهام به جای رشد، افت کرد و به حد ضرر رسید؛ بلافاصله باید از سهم خارج شد.

حد ضرر ابزاری است که سرمایه‌گذاران به کمک آن می‌توانند در صورتی‌که سود مورد انتظار محقق نشد، از ضرر بیشتر و از بین رفتن اصل سرمایه خود جلوگیری کنند.

امکان دارد بعد از فروش، سهم روند صعودی بگیرد. در این صورت نباید به این فکر کنیم که شاید بهتر باشد، حد سود یا حد ضرر نداشته باشیم زیرا عدم تعیین حد سود و حد ضرر به معنی نداشتن برنامه برای سرمایه‌گذاری و عدم ‌مدیریت سرمایه و ریسک است.

اگر بازار بورس روند نزولی داشته باشد، لازم است حد ضرر کل بازار در نظر گرفته شود و تا زمان بازگشت بازار به روند طبیعی، نباید معامله کرد. در این حالت باید از سهامی که به حد ضرر هم نرسیده خارج شویم.

برای حفظ سرمایه پیش از انجام هر معامله باید حد ضرر مناسب را پیدا کنیم و به آن پایبند باشیم. پایبندی به حد ضرر یعنی در صورت رسیدن قیمت به آن نقطه، معامله بدون هیچ‌گونه تردیدی بسته شود. سرمایه‌گذاری موفق است که بتواند زیان خود را به حداقل برساند.

مزیت تعیین حد ضرر چیست؟

برای توضیح کاربرد حد ضرر با یک مثال شروع می‌کنیم. فرض کنید سهمی را خریداری کرده‌اید و قیمت آن رو به کاهش است. چنانچه قیمت سهم مورد نظر پس از یک سال دوباره به قیمت اولیه بازگردد، شما از نظر معاملاتی ضرر یا زیانی متحمل نشده‌اید اما از نظر سرمایه‌گذاری این فرآیند برای شما هزینه فرصت سرمایه‌گذاری در این یک سال ایجاد کرده ‌است. به این معنا که فرصت‌های سرمایه‌گذاری را در موقعیت‌های سودآور دیگر از دست داده‌اید. با این توضیح یکی از مزیت‌های اصلی حد ضرر را علاوه ‌بر جلوگیری از افزایش زیان، می‌توانیم جلوگیری از خواب سرمایه نیز بدانیم.

نحوه محاسبه حد ضرر

‌روش‌های متعددی برای محاسبه حد ضرر وجود دارد. بعضی از این روش‌ها با توجه به فاصله قیمتی از نقطه خرید سهام است و بعضی توسط اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال. در ادامه به بررسی چند مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر می‌پردازیم:

• حد ضرر ثابت
• حد ضرر مکانیکال
• حد ضرر تکنیکال و ترسیمی

حد ضرر ثابت‌

در روش تعیین حد ضرر ثابت، معامله‌گر مقدار مشخصی را به ‌عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانی‌که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند. در این روش حد ضرر به دو صورت محاسبه می‌شو:.

‌۱– مقدار ثابت عددی: در روش مقدار ثابت عددی، معامله‌گر عدد ثابتی را به عنوان حد ضرر تعیین می‌کند. به عنوان مثال حد ضرر ۲۰ هزار تومانی را برای خرید خود در نظر می‌گیرد و هر زمان که قیمت سهم به اندازه ۲۰ هزار تومان نسبت به قیمت خرید کاهش یافت، اقدام به فروش می‌کند.
‌۲– مقدار ثابت درصدی: در این روش معامله‌گر درصد ثابتی از قیمت خرید را ملاک محاسبه حد ضرر قرار می‌دهد و ‌زمانی ‌که قیمت سهم از مبلغ درصدی تعیین شده پایین‌تر رفت، از معامله خارج می‌شود. به عنوان مثال اگر سهمی را ۵۰۰ تومان خریداری کرده باشیم و حد ضرر را ۱۰ درصد در نظر بگیریم، با رسیدن به قیمت ۴۵۰ تومان باید سهم را بفروشیم.

‌چند نکته درباره تعیین حد ضرر به شیوه درصد ثابت:

• قانون۸درصدی: برخی معتقدند معمولا سهامی که به خوبی و بر اساس تجزیه و تحلیل دقیق بنیادی و تکنیکال انتخاب شده و در زمان و قیمت مناسب آن را خریداری کرده باشیم، به ‌ندرت با کاهش ۸ درصدی نسبت به قیمت خرید مواجه می‌شود. بنابراین هرگاه سهام شما بیش از ۸ درصد از قیمت خرید خود را از دست داد، باید از معامله خارج شوید و بدانید چیزی در استراتژی معاملاتی شما اشتباه است.
• محدوده ۵ الی ۱۵ درصدی: از معمول‌ترین محدوده‌هایی که برای تعیین حد ضرر در نظر گرفته می‌­شود، محدوده ۵ الی ۱۵ درصدی نسبت به قیمت خرید سهام است. البته حد ضرر در فارکس محدوده کاملاً یکسانی برای همه سرمایه‌گذاران وجود ندارد اما اغلب بازه‌ در نظر گرفته ‌شده برای حد ضرر، بین ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت خرید است.
• تفاوت رفتار سهم با وضعیت بازار: در دوران پس از خرید، رفتار سهم نسبت به کل بازار و صنعت باید مورد توجه قرار گیرد. چنانچه سهام شما در بازار در حال رشد، در جای خود باقی بماند (اصطلاحاً به این حالت درجازدن می­‌گویند) این می‌تواند یک هشدار باشد. بنابراین اگر رشد سهام شما در مقایسه با رشد بازار ناچیز است، باید سهام را بار دیگر مورد مطالعه قرار دهید، حتی زمانی‌که ۸ درصد از قیمت خرید شما پایین­‌تر نیامده باشد. چرا که داشتن چنین سهمی برای شما هزینه فرصت به ‌همراه خواهد داشت.

حد ضرر متحرک یا شناور

‌تغییر موقعیت حد ضرر به نقطه ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد ضرر متحرک یا شناور یا متغیر است. به عنوان مثال زمانی‌که یک سهم را روی قیمت ۲۵۰ تومان می‌خریم، حد ضرر را برای آن در نقطه ۲۳۰ تومان قرار می‌دهیم. چنانچه قیمت سهم افزایش یافت و به نقطه ۳۳۰ تومان رسید، حد ضرر را در نقطه بالاتری مثلا روی قیمت ۳۰۰ تومان قرار می‌دهیم. به این فرآیند، تغییر حد ضرر با توجه به روند قیمت سهام گفته می‌شود.

حد ضرر مکانیکال

‌در روش‌های تعیین حد ضرر به شیوه مکانیکال، برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود. در اینجا نگاهی مختصر به روش‌های مورد استفاده در این شیوه داریم. برای مطالعه بیشتر و کامل­‌تر، می‌توانید به منابع تخصصی‌تر در حوزه محاسبه حد ضرر مراجعه کنید:
‌۱- روش پارابولیک سار(Parabolic SAR): در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده می‌شود.

‌۲- میانگین متحرک(Moving Average): در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می‌دهد، استفاده می‌شود.

‌حد ضرر تکنیکال و ترسیمی

‌برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده می‌شود. برای مطالعه کامل‌تر این روش می‌توانید به کتب و منابع موجود در تحلیل تکنیکال مراجعه کنید. از آن جا که قیمت آخرین معامله مدام در حال تغییر است، معمولا برای محاسبه حد ضرر، قیمت پایانی را مبنا قرار می­‌دهند. البته گاهی سرمایه‌گذارانی که با هدف نوسان‌گیری معامله می‌کنند، مبنای محاسبه خود را قیمت آخرین معامله قرار می‌دهند.‌

برای تعیین حد ضرر در یک معامله دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. یکی از این عوامل حجم معامله و دیگری قیمت سهام است. چنانچه حجم معامله به مقدار مشخصی برسد و قیمت از یک حد تعیین شده‌ای کمتر شود، حد ضرر فعال می‌شود. در نتیجه برای فعال شدن حد ضرر تنها رسیدن به حجم مشخصی یا رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر کافی نبوده و این دو شرط باید به صورت هم‌زمان برقرار شود.

‌از جمله عوامل موثر بر تعیین حد ضرر، می‌توانیم به ویژگی‌های سرمایه‌گذار از نظر ریسک‌پذیری و دیدگاه زمانی او در سرمایه‌گذاری اشاره کنیم. اما به صورت کلی عوامل تاثیرگذار بر این فرآیند را می‌توان موارد زیر در نظر گرفت:

• ‌خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
• ‌فیبوناچی
• ‌امواج الیوت
• ‌الگوهای نموداری
• ‌کف دوقلو
• ‌الگوی سروشانه

نکات مهم در تعیین حد ضرر

‌قانون کلی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد اما نکات قابل توجهی هستند که برای تعیین آن باید در نظر گرفته شود. از جمله این موارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:‌

• کم شدن سود هم نوعی ضرر است، بنابراین زمانی‌که قیمت سهام بالا رفت حد ضرر را نیز باید متناسب با قیمت افزایش داد.‌
• یکی از رایج‌ترین اشتباهات، تغییر حد ضرر بدون دلیل فنی و منطقی است. گاهی اوقات با نزدیک شدن قیمت به حد ضرر، معامله‌گر اقدام به تغییر یا حذف آن می‌کند و منتظر کمتر شدن یا از بین رفتن زیان می‌ماند. با وجود اینکه ممکن است در مواردی این حرکت موجب جبران یا کمتر شدن زیان شود، اما در بلندمدت نتیجه‌ای جز از بین رفتن برنامه و استراتژی سرمایه‌گذاری نخواهد داشت.‌
• حد ضرر نباید بیشتر از ۱۰ درصد مبلغ خرید باشد. به این معنا که بیش از ۱۰ درصد مبلغ خریدتان را نباید از دست دهید.‌
• حد ضرر را نباید با فاصلهخیلی زیاد یا خیلی کم از قیمت خرید قرار دهید.
• اگر روند بازار و شاخص صعودی باشد، بعد از رسیدن به حد سود، بدون این که سهم را بفروشیم فقط حد ضرر را تعریف می‌کنیم؛ ولی اگر روند بازار نزولی و شاخص در حال اصلاح باشد، باید بعد از رسیدن به حد سود، یا به طورکامل از سهم خارج شویم یا بخشی از سهام را با سود بفروشیم و برای مابقی، حدضرر شناور (trailing stop) در نظر بگیریم.
• در تعیین حد ضرر، افق زمانی سرمایه‌گذاری بسیار حائز اهمیت است. حد ضرر برای معاملات کوتاه‌مدت با حد ضرری که برای معاملات بلندمدت تعریف می‌شود، متفاوت است.
• در معاملات کوتاه‌مدت، حد ضرر را روی محدوده‌ حمایت در موج نزولی قبلی قرار دهید (به شرطی که بین ۸ تا ۱۰ درصد باشد).‌
• حد ضرر را در خریدهای میان‌مدت و بلندمدت روی محدوده حمایتی معتبر تعیین کنید (بین ۱۰ تا ۲۰ درصد پایین‌تر از قیمت خرید)‌‌.
• وقتی مقاومت یک سهم شکسته شد و قیمت سهم در بالای محدوده مقاومتی تثبیت شد، حد ضرر را روی مقاومت شکسته شده، که حالا به عنوان حمایت عمل می‌کند، قرار دهید.

سخن آخر

‌یکی از بارزترین تفاوت‌های معامله‌گران موفق با سایر معامله‌گران، نحوه برخورد آن‌ها در شرایط نامطلوب بازار است. زمانی ‌که قیمت برخلاف انتظار ما حرکت می‌کند، اگر به موقع از بازارخارج شویم، می‌توانیم از زیان جلوگیری و اصل سرمایه را حفظ کنیم.
تعیین حد ضرر یا استاپ لاس (stop loss)، از ملزومات تبدیل شدن به یک سرمایه‌گذار موفق است. برای این کار باید به روند بازار، نوع سهام، شخصیت مالی و میزان ریسک‌پذیری خود توجه کنیم و هیچ قانون کلی در این زمینه وجود ندارد اما نکات و روش‌هایی هستند که برای تعیین حد زیان موثر و منطقی و انجام معاملات حرفه‌ای، به ما کمک می‌کنند. در این مقاله ابتدا بررسی کردیم که حد ضرر چیست و در نظر گرفتن آن چه مزایایی دارد و سپس به بررسی انواع حد ضرر شامل ثابت، شناور، مکانیکال و تکنیکال پرداختیم.