الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال

الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال کدام اند؟

تحلیل الگوهای قیمتی گرچه ممکن است فعالیتی بی‌دردسر و راحتی به نظر بیاید اما به هیچ عنوان نمی‌توان آن را کاری راحت به شمار آورد. علم خواندن نمودارها، به آسانی به خاطر سپردن الگوهای قیمتی خاص و تصاویر و به یادآوردن آن‌ها برای یک پیش‌بینی کلی نیست. هر نمودار سهام شامل ترکیبی الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال از الگوهای متفاوت بی‌شمار است و تحلیل دقیق آن‌ها نیازمند مطالعه مستمر، تجربه طولانی، کسب دانش تحلیل تکنیکال و توانایی سنجیدن عوامل مخالف یکدیگر است تا بتوان تصویر کلی و جزییات این الگوها را تشخیص داد.

با این که «شاباکر» به تحلیل تکنیکال به عنوان «علم خواندن نمودارها» اشاره می‌کند، بسیاری اعتقاد دارند که تحلیل تکنیکال بیشتر هنر است تا علم. به علاوه، تحلیل نمودارها برای یافتن الگوها، می‌تواند گاهی منجر به تفسیرهای متفاوتی شود که عامل آن را می‌توان به تعصب فردی نسبت داد. برای بی‌‌اثر کردن برداشت فردی و تفسیر متفاوت از الگوها، باید از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال در کنار الگوهای قیمتی به کار گرفته شود تا صحیح یا اشتباه بودن تحلیل مشخص شود.

در حالی که به نظر می‌رسد بسیاری از الگوهای قیمتی به هم شبیه هستند، هیچ دو الگویی شبیه به هم نیست. شکست‌های نامعتبر، اشتباه در خواندن الگوها و چنین مواردی همگی جزئی از روند یادگیری است و یک تحلیل خوب و موفق، مستلزم مطالعه دقیق و مستمر است.

انواع الگوهای بازگشتی

درحالی‌که تصور می‌شود الگوهای بازگشتی همگی مشابه هم هستند اما باید گفت این‌گونه نیست و این الگوها دارای انواع بخصوص و مجزایی می‌باشند که در تحلیل تکنیکال به کار می‌روند. در این قسمت به مهم‌ترین الگوهای موجود در مورد الگوهای بازگشتی، می‌پردازیم. این الگوها هرکدام جزو الگوهای قدرتمند هستند که با استفاده از آنها، به درک بهتری از نمودار قیمتی سهام و دارایی‌های مختلف می‌رسیم. این الگوهای بازگشتی، داده‌ها و اطلاعات دقیق و مفیدی به معامله‌گران می‌دهد تا قبل از معامله خود تمامی جوانب نمودار سهام را بسنجند و نسبت به آن تصمیم‌گیری کنند. در مجموع دانستن و آگاهی از این الگوها به شناخت موقعیت سهام و پیداکردن نقاط مهم نمودار برای خرید و یا فروش کمک بسیار زیادی می‌کند.

انواع الگوهای بازگشتی تحلیل تکنیکال

چند مورد از مهم ترین انواع الگوهای بازگشتی الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال که در تحلیل تکنیکال به وجود می‌آیند این‌ها هستند:

• کف و سقف دوقلو
• کف و سقف سه قلو
• سر و شانه در سقف
• سر و شانه معکوس در کف

در ادامه این الگوها را با رسم شکل و ظاهرشان و ارائه‌ی یک مثال توضیح می‌دهیم.

سقف دوقلو

اولین الگویی که قصد بررسی آن را داریم، الگوی سقف دوقلو است. می‌توانید این الگو را در تصویر زیر ببینید.

با نگاه کردن به این تصویر می‌فهمیم که چرا اسم آن را سقف دوقلو گذاشته‌اند. قیمت طی یک حرکت صعودی بالا می‌رود و پس از آن بین دو سطح موازی (حمایت و مقاومت) نوسان می‌کند. این دقیقا همان چیزی است که در الگوی مستطیل هم داشتیم. منتهی در الگوی مستطیل که یک الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال الگوی ادامه دهنده است، قیمت ضلع بالایی را می‌شکند و سهم به روند صعودی‌اش ادامه می‌دهد. اما در الگوی سقف دوقلو شکست از ضلع پایینی اتفاق می‌افتد. با شکست خط حمایتی این الگو ایجاد می‌شود و می‌فهمیم که روند صعودی به انتها رسیده است. برای اینکه شکل ظاهری این الگو را بهتر به خاطر بسپارید، به یاد داشته باشید که سقف دوقلو شبیه حرف M است.

دوباره به تصویر بالا نگاه کنید و ببینید هدف گذاری و تعیین تارگت آن چگونه انجام می‌شود. برای این کار باید ارتفاع میان سقف و کف قیمت را اندازه بگیریم. هر چقدر که این ارتفاع بیشتر باشد به همان اندازه بیشتر انتظار اصلاح قیمتی را در سهم داریم. البته ممکن است اصلاح قیمت کمتر و یا بیشتر از این مقدار باشد.

برای خروج از سهم هم نباید عجله کنید. یعنی ممکن است یک معامله‌گر به خاطر آنکه می‌ترسد ضرر کند، قبل از شکست ناحیه حمایتی سهامش را بفروشد. در حالی که این امکان وجود دارد که اصلا حمایت نشکند و سهم رو به بالا حرکت کند. به بیان دیگر تا وقتی که شکست حمایت اتفاق نیفتد و تثبیت نشود، نمی‌توانیم بگوییم الگوی سقف دوقلو تشکیل شده است. پس همان‌قدر که ورود به سهم مهم است، در خروج از آن نیز باید حواس‌مان را جمع کنیم.

کف دوقلو
تصویر زیر، شکل ظاهری الگوی کف دوقلو را به خوبی نشان می‌دهد. این الگو هم از جمله پرتکرارترین انواع الگوهای بازگشتی کلاسیک در تحلیل تکنیکال است که در بورس ایران هم می‌توانید آن را مشاهده کنید.

می‌بینید که این الگو، برعکس الگوی قبلی است. یعنی اول یک روند نزولی داریم. بعد سهم بین دو سطح حمایت و مقاومت نوسان می‌کند و سرانجام مقاومت را می‌شکند و بالا می‌رود. همان‌طور که در شکل هم مشخص است، قیمت دو بار به سطح حمایتی واکنش نشان داده است.این الگو هم ظاهری شبیه حرف W دارد.

باز هم باید منتظر بمانیم تا سقف شکسته شود. قبل از آن هیچ اقدامی انجام نمی‌دهیم. برای هدف گذاری هم دوباره باید به ارتفاع مستطیل توجه کنیم تا نقاط احتمالی صعود را به دست بیاوریم.

الگوی سقف سه قلو

الگوی سقف سه قلو (Triple Tops) یک الگوی نزولی و بازگشتی است و اگر در الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال پایان یک روند صعودی شکل بگیرد به معنای پایان روند صعودی است.

این الگو کمتر از سایر الگوهای بازگشتی دیده میشود.

این الگو از سه سقف مشابه، متوالی و مجاور به هم و دو کف تشکیل شده است. الزامی ندارد که این سه قله دقیقا در یک سطح قرار داشته باشند. البته باید در نظر داشت که از لحاظ تعداد کندل و زمان تشکیل شدن سه قله نباید تفاوت زیادی با هم داشته باشند. کف های قیمتی نیز توسط یک خط حمایتی به هم متصل می‌شوند که به آن خط گردن می‌گویند. بعد از شکسته شدن خط گردن قیمت سهم حداقل میتواند به اندازه فاصله سقف تا خط گردن پایین بیاید. طبق قوانین تحلیل تکنیکال زمانی این الگو تایید میشود که خط گردن شکسته شود. در غیر این صورت ممکن است سهم دوباره از خط گردن حمایت شده و به مسیر صعودی برگردد.

در الگوهای بازگشتی قبل از ایجاد الگو باید روندی وجود داشته باشد. قبل از الگو سقف سه قلو هم باید یک روند صعودی داشته باشیم. بعد از سقف اول یک کف تشکیل شود که بیشتر از ۲۰% آن را اصلاح نکرده باشد. حجم معاملات در قله‌ها کاهشی باشد. هنگام شکسته شدن خط گردن حجم معاملات افزایش یابد.

الگوی کف سه قلو
الگوی کف سه قلو (Triple Bottom) یک الگوی صعودی و بازگشتی می‌باشد. این الگو در انتهای روند نزولی شکل میگیرد و میتواند هشدار برگشت روند نزولی را به ما بدهد. این الگو کمتر از سایر الگوهای بازگشتی دیده میشود.

این الگو از سه دره مشابه، متوالی و مجاور به هم و دو سقف تشکیل شده است. الزامی ندارد که این سه دره دقیقا در یک سطح قرار داشته باشند. البته باید در نظر داشت که از لحاظ تعداد کندل و زمان تشکیل شدن سه دره نباید تفاوت زیادی با هم داشته باشند. سقف‌های قیمتی نیز توسط یک خط مقاومتی به هم متصل می‌شوند که به آن خط گردن می‌گویند. بعد از شکسته شدن خط گردن قیمت سهم حداقل میتواند به اندازه فاصله کف تا سقف بالا بیاید. طبق قوانین تحلیل تکنیکال زمانی این الگو تایید میشود که خط گردن شکسته شود. در غیر این صورت ممکن است سهم نتواند از خط گردن عبور کند و به مسیر نزولی خود ادامه دهد.

سر و شانه سقف

این الگو در پایان یک حرکت صعودی رخ‌داده و باعث تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نزول قیمت می‌شود. در الگوی سر و شانه سقف، ما شاهد سه قله خواهیم بود. در بین این قله‌ها، قله وسط ارتفاع بیشتری نسبت به دو قله قبلی خود دارد که درواقع همان قسمت “سر” الگو هست و دو قله مجاور آن‌که ارتفاع کمتری دارند، شانه‌های چپ و راست را تشکیل می‌دهند. به تصاویر زیر دقت نمایید:

به‌منظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، زمانی که حالت کلی الگو را در چارت پیدا کردید، باید منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت انجام شود و سایر شرایط یک شکست مناسب را داشته باشد. درصورتی‌که قیمت با حرکت بسیار سریع و قوی خط گردن را شکست و شما از ورود به پوزیشن جا ماندید، بهتر است منتظر حرکت برگشتی (پولبک) به خط گردن الگو بمانید و سپس وارد پوزیشن شوید. نکته قابل‌توجه این است که در الگوهای سر و شانه، بین شانه چپ و سر باید واگرایی باشد، ایجاد واگرایی تأییدی بر تشکیل الگوی سر و شانه است.

سر و شانه معکوس در کف

این الگو بانام سر و شانه معکوس هم شناخته می‌شود و نکات ذکرشده در مورد حد سود و ضرر در الگوی سر و شانه سقف نیز شامل این الگو می‌شود. این الگو بعد از یک حرکت نزولی شکل‌گرفته و باعث تغییر جهت حرکت بازار به سمت بالا خواهد شد. ساختار این الگو نیز از سه کف تشکیل‌شده است که کف میانی، عمق بیشتری نسبت به دو کف مجاور خود داشته و اصطلاحاً تشکیل‌دهنده بخش “سر” الگو هست. به‌منظور درک بهتر توضیحات ارائه‌شده، به تصویر زیر دقت نمایید:

الگوی سر و شانه معکوس چیست؟ معرفی کامل الگوی IHS در معاملات رمز ارزها

تریدرهای حوزه رمزارز و سهام، الگوی الگوی سر و شانه معکوس یا همان IHS را به عنوان سیگنال پیش از شروع تغییر روند و آغاز بازار گاوی (روند صعودی بازار) به حساب می‌آورند. الگوی سر و شانه یا H&S یک الگوی معکوس‌کننده روند در تحلیل تکنیکال است؛ بدین معنی که اگر در یک روند صعودی دیده شد، روند نزولی خواهد شد و الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال الگوی سر و شانه معکوس یا IHS نیز در پایان یک روند نزولی ساخته می‌شود و پایان این روند را نشان می‌دهد. در این مقاله، به معرفی الگوی Inverse Head and Shoulders، تشخیص روند صعودی، نحوه محاسبه اهداف قیمتی با استفاده از این الگو و محدودیت‌های آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

الگوی سر و شانه معکوس چیست؟

زمانی که قیمت‌ها در حال ریزش هستند، احساسات بازار به سمت منفی سوق پیدا می‌کند و ترس افراد در بالاترین حد خود قرار دارد. جالب است بدانید که درست در همین مواقع الگوی معکوس هد اند شولدرز (IHS) خود را نشان می‌دهد. الگوی IHS از نظر ساختار شبیه به الگوی معمول H&S است، اما شکلی کاملا برعکس دارد. این الگو پس از شکل‌گیری کامل، نشان‌دهنده پایان روند نزولی بوده و آغاز بازار صعودی را نوید می‌دهد.

الگوی هد اند شولدرز معکوس به نوعی یک فرم وارونه است که پس از پایان یافتن روند نزولی شکل می‌گیرد. این الگو دارای یک بخش Head (سر)، یک Shoulder (شانه) سمت چپ و یک شانه راست است و همگی این بخش‌ها به صورت وارونه تشکیل می‌شوند و زیر خط گردن (Neckline) به وجود می‌آیند. وقوع شکست در بخش بالایی خط گردن موجب تکمیل و تثبیت الگو شده و نشان‌دهنده بازگشتن روند نزولی به روند صعودی است.

همانطور که در شکل بالا نیز نمایش داده شده است، ارزش دارایی مورد نظر ما در یک روند نزولی قرار دارد؛ اما پس از کاهش قیمتی قابل توجه، به نظر می‌رسد که خریداران این دارایی بر این باور هستند که قیمت به سطح جالب توجهی رسیده و خرید در کف قیمت را آغاز می‌کنند. هنگامی که میزان تقاضا از عرضه پیشی بگیرد، دارایی مورد بحث ما وارد زمینه شکل‌دهی به اولین بخش شولدر چپ شده و قیمت وارد روند افزایشی خود می‌شود.

تریدرها در طول روند نزولی به صورت گروهی دارایی‌های خود را به فروش می‌رسانند. خرس‌ها (تریدرهایی بر روی روند نزولی بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند یا اصطلاحا شورت می‌کنند) نیز پس از بازگشتن بازار از روند نزولی خود به شدت فروش خود را به انجام می‌رسانند و این امر موجب سقوط قیمت به میزانی پایین‌تر از اولین کف قیمتی شده و کف قیمتی جدیدی شکل می‌گیرد. گاو‌ها (افرادی بر روی صعودی بودن روند بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند) از طرف دیگر در این کف قیمتی خرید کرده و بخش سر الگو را شکل می‌دهند. هنگامی که قیمت به قله قبلی خود یعنی در نقطه توقف پیشین قیمت می‌رسد، دوباره خرس‌ها وارد عمل می‌شوند.

این امر موجب سقوط دوباره قیمت‌ها شده و بخش سوم الگو شروع به شکل‌گیری می‌کند و در اولین کف قیمتی جدید دوباره شاهد ورود خریداران و خرید تهاجمی آنها هستیم. این ماجرا در حقیقت شانه راست را تشکیل می‌دهد. سپس قیمت دوباره رو به افزایش پیش می‌رود و این گاوها هستند که مسئولیت هدایت کردن آن به بالای خط گردن و تکمیل الگو را به عهده دارند.

از اینجا به بعد، خط گردن در نقش کف جدید قیمتی عمل خواهد کرد؛ زیرا این در حقیقت خط مقاومتی است که تریدر‌ها در آن نقطه خرید کرده و چنین مقاومتی را حمایت می‌کنند. این در حقیقت سیگنالی برای شروع روند صعودی جدید خواهد بود.

شناسایی روند صعودی جدید با استفاده از الگوی IHS

در تصویر بالا می‌بینیم که بیت کوین از زمان تشکیل سقف قیمتی بومی ۱۳۹۷۰ دلار در ۲۶ ژوئن سال ۲۰۱۹ (۵ تیر ماه سال ۱۳۹۸) در روند نزولی بود. در این هنگام خریداران وارد عرصه شده و از نزول قیمت در سطح حمایتی ۷۰۰۰ دلار تا ۶۵۰۰ دلار جلوگیری کرده و شانه سمت چپ الگوی سر و شانه معکوس را تشکیل دادند. این موضوع موجب آغاز شدن فرایند بهبود بازار و رسیدن قیمت به ۱۰۴۵۰ دلار شد. در این سطح، گاوهایی که در کوتاه مدت ترید می‌کنند سود خود را کسب کرده و خرس‌ها نیز فرایند پوزیشن گرفتن شورت (استفاده از قراردادهای آتی و بستن قرارداد خود بر روی ریزش قیمت ارز مورد نظر) خود را با هدف برگشتن به روند نزولی آغاز کردند.

در نهایت، فروش شدید این دارایی توسط افراد موجب شکسته شدن خط حمایتی شده و جفت ارز بیت کوین/تتر (BTC/USDT) در ۱۳ مارس سال ۲۰۲۰ (۲۳ اسفند ماه سال ۱۳۹۸) به قیمت ۳۷۸۲ دلار رسید. گاوها از طرف دیگر این رویداد را غنیمت شمرده و آن را به عنوان فرصت خرید به حساب آوردند و همین امر موجب بازگشتن بازار و بهبود قدرتمندانه و رسیدن قیمت بیت کوین به ۱۰۴۵۰ شد. این الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال بخش موجب شکل گرفتن بخش سر در الگوی مورد بحث ما شد.

اما شانه سمت راست بسیار کم‌عمق بود و دلیل این امر کاهش فشار فروش و عدم صبر کردن گاوها برای خرید دوباره در اصلاحات عمیق‌تر بود. در نهایت، گاوها موفق شدند تا در ۲۷ جولای سال ۲۰۲۰ (۶ مرداد ماه سال ۱۳۹۹) قیمت را به سطحی بالاتر از خط گردن هدایت کرده و الگوی سر و شانه را کامل کنند. زمانی این الگو تکمیل می‌شود که شکست (Breakout) در منطقه خط گردن اتفاق بیافتد؛ پس از این شکست، معمولا قیمت دوباره به محدوده Neckline باز می‌گردد و آن را تست می‌کند (که به آن پولبک (Pullback) می‌گویند) تا یک سطح حمایتی برای خود بسازد و پس از آن، روند صعودی را ادامه می‌دهد.

خرس‌ها بسیار تلاش کردند تا گاوها را در تله انداخته و قیمت را تا خط گردن کاهش دادند. با وجود اینکه قیمت حتی پایین‌تر از این نیز رفت اما تریدرها اجازه ریزش جفت ارز BTC/USDT به سطح کمتر از ۱۰٫۰۰۰ دلار را ندادند. این در حقیقت بیانگر وقوع تغییراتی در احساسات افراد و روانشناسی بازار است. خریداران نیز با افزایش فشار و بالا بردن قیمت و رد شدن آن از ۱۲٫۵۰۰ دلار موجب افزایش حرکت صعودی بازار شدند.

محاسبه اهداف قیمتی الگوی هد اند شولدرز معکوس

برای محاسبه هدف کف قیمتی الگوی سر و شانه معکوس، عمق را از خط گردن تا پایین‌ترین نقطه محاسبه کنید، تا سر تشکیل می‌شود. در مثال بالا، خط گردن در حدود ۱۰۴۵۰ دلار قرار دارد و با کم کردن کف قیمتی ۳۷۸۲.۱۳ دلار از آن، به عمق ۶۶۶۷.۸۷ دلاری دست پیدا می‌کنیم.

سپس با افزودن این مقدار به سطح شکست در مثال بالا به حدود عددی ۱۰۵۵۰ دلار می‌رسیم. در حقیقت این هدف را در سطح ۱۷۲۱۷.۸۷ دلار تعیین می‌کند. هنگامی که روند از نزولی به صعودی تغییر پیدا می‌کند، ممکن است ریزش قیمتی کمی را تجربه کنیم و یا حتی به سطحی بالاتر از هدف مورد نظر دست بیابیم. بنابراین، تریدرها باید هدف محاسبه شده را تنها به عنوان یک راهنما در نظر داشته باشند و پوزیشن خود را با رسیدن به هدف مورد نظر به خطر نیاندازند و دارایی خود را با عجله به فروش نرسانند.

روش دیگری برای محاسبه اهداف قیمتی IHS، این است که در قسمت‌هایی از دو شانه چپ و راست که قیمت معکوس شده، یک خط روند رسم کنید تا خط گردن شما به دست بیاید. سپس با استفاده از ابزار Cursor Cross در تریدینگ ویو، میزان پیپ سر تا نک‌لاین را اندازه بگیرید. نصف این میزان به عنوان هدف H/2 و کل این مقدار با عنوان هدف H در نظر گرفته می‌شود. به عبارتی دیگر، هدف سر و شانه معکوس ، به اندازه سر تا گردن است؛ اما برخی اوقات این مقدار رشد نمی‌کند؛ بنابراین بسیاری از تریدرها اندازه H/2 را به عنوان تارگت خود قرار می‌دهند.

احتمال شکست در الگوی سر و شانه معکوس

هیچ یک از الگوها در شکست روندهای مختلف به موفقیت کامل دست پیدا نمی‌کنند و لازم است تا تریدرها تا پایان شکل‌گیری الگو و تکمیل آن برای آغاز معاملات خود صبر کنند. برخی اوقات، ساختار الگو شکل می‌گیرد، اما شکست روند اتفاق نمی‌افتد. درست در همین هنگام است که تریدرهایی که معاملات خود را پیش از تکمیل روند آغاز می‌کنند به دام می‌افتند.الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال

به عنوان مثال می‌توان به روند قیمت LINK اشاره کرد که در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۹ (۸ تیر ماه سال ۱۳۹۸) با قیمت ۴.۵۸ دلار وارد روند نزولی شد و اصلاح خود را آغاز کرد. خریداران نیز تلاش کردند تا کاهش قیمت را در ناحیه ۲.۲۰ دلار تا ۲.۰۰ دلار متوقف کنند. این امر موجب تشکیل یک الگوی هد اند شولدرز معکوس شد که در تصویر بالا می‌توانید مشاهده کنید.

با وجود اینکه حد قیمتی در ۱۹ آگوست ۲۰۱۹ (۲۸ مرداد ماه سال ۱۳۹۸) به محدوده خط گردن رسید، اما خریداران نتوانستند آن را به بالاتر از این حد برسانند. به همین دلیل الگوی تشکیل شده تکمیل نشد.

جفت ارز LINK/USDT در این نقطه از حد قیمتی نک‌لاین الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال برگشت و به سطحی پایین‌تر از سر و در نقطه ۱.۹۶ دلار قرار گرفت و الگو را نامعتبر کرد؛ این ماجرا موجب به دام افتادن تریدرهایی شد که احتمالا در انتظار معکوس شدن روند نزولی، خرید خود را به ثبت رسانده بودند.

نکات کلیدی در الگوی سر و شانه معکوس

الگوی سر و شانه می‌تواند ابزار مفیدی برای تریدرهایی باشد که به دنبال همراه شدن با روند صعودی در حال آغاز هستند. لازم به ذکر است که در این رابطه نکات مهمی وجود دارند که به یاد داشتن آنها خالی از لطف نیست.

• در ابتدا باید تا تکمیل الگو صبر کنید و پس از شکسته شدن خط گردن و بسته شدن کندل استیک در بالای آن اقدام به خرید کنید. حجم معاملات زیاد در زمان شکسته شدن نک‌لاین، روند صعودی را بیشتر از زمانی که حجم معاملات کمتر است، تحکیم می‌کند.

• هنگامی که یک روند معکوس می‌شود، به صورت کلی برای مدت زمان نسبتا زیادی به پیشروی خود ادامه خواهد داد. بنابراین، تریدرها نباید برای خالی کردن پوزیشن‌های خود پس از رسیدن قیمت به حد پیش‌بینی شده الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال عجله داشته باشند. در سایر مواقع نیز ممکن است الگوی هد اند شولدرز تشکیل شود؛ اما به سرعت مسیر خود را تغییر داده و با سقوط قیمتی مواجه می‌شویم. تریدرها باید پیش از هر اقدامی با دقت بالایی سایر اندیکاتورها و عملکردهای قیمتی را نیز مورد بررسی قرار دهند.

• شما می‌توانید سفارش خرید خود را به صورت Buy Stop‌ قرار دهید، تا به محض شکسته شدن خط گردن، پوزیشن شما باز شود. این باعث می‌شود که شما بتوانید از مومنتوم قوی قیمت بهره ببرید. اما یکی از معایب این روش این است که ممکن است شما با شکست فیک یا Fakeout مواجه شوید؛ یعنی پس از شکست خط روند و باز شدن پوزیشن خرید شما، قیمت در جهت معکوس حرکت کند.

معایب الگوی سر و شانه معکوس

سر و شانه معکوس یکی از قدرتمندترین الگوهای ترید در بازار رمز ارزهاست. اما درست مانند تمامی الگوهای تحلیل تکنیکال، معایبی نیز دارد:

• شما باید یک الگوی IHS را پیدا کنید و آن را تا زمان تکمیل شدن، تماشا کنید. شما نباید قبل از تکمیل این الگو اقدام به باز کردن پوزیشن کنید؛ زیرا ممکن است یک الگوی دیگر با نتایج دیگر باشد و یا یک سر و شانه معکوس شکست خورده باشد. بنابراین، احتمالا باید زمان زیادی را تا تکمیل این الگو منتظر باشید.
• هد اند شولدرز معکوس همیشه درست کار نمی‌کند و ممکن است به محض شکست خط گردن یا حتی بالاتر از آن، قیمت مجددا برگردد و روند نزولی را ادامه دهد. برای همین، حتما باید از حد ضرر (Stop Loss) استفاده کنید.

• حد سود یا اهداف قیمتی مد نظر شما، همیشه قابل دستیابی نیستند. بنابراین همیشه باید متغیرهای بازار را در نظر بگیرید و اگر احساس خطر کردید، از پوزیشن خارج شوید.
• این الگو همیشه قابل معامله نیست؛ برای مثال، اگر در طی یک اتفاق ناگهانی، قیمت ریزش کند و شانه سمت راست پایین‌تر از سر ایجاد شود، این الگو دیگر سر و شانه معکوس نیست. به همین دلیل، شما نباید قبل از تکمیل شدن IHS اقدام به ترید کنید.
• اگر یک تریدر تازه‌وارد باشید، تشخیص این الگو برای شما مقداری دشوار خواهد بود.
• نسبت ریسک به ریوارد در الگوی سر و شانه معکوس همیشه باب میل نیست و ممکن است میزان ریسکی که متحمل می‌شوید، بیشتر از میزان ریوارد شما باشد.

جمع بندی

الگوی سر و شانه معکوس یکی از قدرتمندترین الگوها در تحلیل تکنیکال است. این الگو معکوس شدن قیمت، از روند نزولی به صعودی را نشان می‌دهد. ترید با الگوی IHS نیاز به مقداری تجربه دارد و تشخیص آن برای افراد تازه‌وارد چندان راحت نیست. برای باز کردن پوزیشن با استفاده از هد اند شولدرز معکوس، شما باید منتظر بمانید تا الگو تکمیل شود و خط گردن شکسته شود. در این مقاله، به به معرفی الگوی Inverse Head and Shoulders، نحوه تشخیص روند صعودی، محاسبه اهداف قیمتی و محدودیت‌های آن پرداختیم.

الگوی سر و شانه چیست؟

باید بدانیم که یکی از الگوهای مهم در تحلیل تکنیکال به تریدرها کمک می‌کند، حال در هر بازاری، الگوی سر و شانه می‌باشد. این الگو هم مانند دیگر الگوها مثل الگوی هارمونیک و الگوی پین بار و غیره، کمک کننده تریدر در تحلیل بازار ارز دیجیتال می‌باشد. تیم توکن باز در این مقاله قصد دارد به بررسی الگو سر و شانه بپردازد. پس با ما همراه باشید.

مفاهیم کلی:

الگوی سر و شانه چیست؟

در تعریف این الگو می‌توانیم این‌گونه بگوییم که الگوی سر و شانه (Head And Shoulders) یکی از بنیادی‌ترین الگوهای تحلیل تکنیکال به شمار می‌رود. از این الگو هم در بازار ارزهای دیجیتال و هم در بازارهای مالی می‌توان بهره جست که تشخیص آن برای تریدر بسیار سهل است و برای کار امری دشوار نخواهد بود.

این الگو متشکل از یک خط گردن یا مبنا و سه قله است. نحوهٔ قرارگیری قله‌ها به گونه‌ای است که قلهٔ میانی در بالاترین قسمت، نسبت به دیگر قله‌ها قرار دارد. برای فهم بهتر این موضوع می‌توانیم با بهره جویی از نام این الگو آن را انسانی در نظر بگیرم به صورت ایستاده که قلهٔ الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال وسط خود انسان و دو قلهٔ دیگر شانه‌های وی هستند که خط مبنا یا گردن از بین آنان عبور می‌کند.

باید بدانیم که این الگو، در نمودارهای قیمت، الگویی نزولی تلقی می‌شود که نمایانگر تغییر روند صعودی به نزولی است؛ پس هرگاه این الگو رویت شد باید منتظر ریزش قیمت باشیم.

چگونگی تشخیص الگوی سر و شانه

باید بدانیم که چگونه می‌توان الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال را تشخیص داد. در این بخش قصد داریم به شرح آن بپردازیم.

نحوه جای‌گیری الگوی سر و شانه

• شانه سمت چپ: بالا رفتن قیمت، تشکیل قله و نزول قیمت
• شانه سمت راست: موجب کم شدن دوبارهٔ قیمت می‌شود. صعودی یا بالا رفتن برای ایجاد قله راست الگو سر و شانه است که از قله سر کوتاه‌تر می‌باشد و بعد از آن روند نزولی شدید قیمت را در پی دارد.
• سر: بالا رفتن دوبارهٔ قیمت و به وجود آمدن قله‌ای بالاتر از شانه‌ها

نحوه جای‌گیری الگوی سر و شانه معکوس

• شانه سمت چپ: نزول قیمت به وجود می آید و در پی آن دره تشکیل می شود و سبب بالا رفتن قیمت می شود.
• شانه سمت راست: صعود را تجربه کرده و پس از آن نزول قیمت خواهد داشت به طوری که به دره سمت راست شوک می‌دهد.
• سر: کم شدن مجدد قیمت تا هنگامی که دره‌ای پایین‌تر به وجود آید.

باید این نکته را یاد آور شویم که این الگوی خیلی کم و به ندرت به وجود می آید و امکان دارد میان سر و شانه های این الگو، حرکت های دیگری نیز رویت شود. اما نکته ای مهم که باید بدان دقت کنیم آن است که روند پیش از الگوی سر و شانه صعودی می باشد و لازم است زمان تشخیص و شناسایی این الگو به روند پیشین آن نیز دقت داشته باشیم.

در ارتباط با الگوی سر و شانهٔ کف می‌توانیم این‌گونه بیان کنیم که همچون الگوی Head And Shoulders بسیار کم، به صورت شمایل ماه کامل دیده می‌شوند. همچنین باید بدانیم از روند پیش رو نباید غافل شد، که روندی نزولی بوده است.

ترسیم کردن خط گردن

باید بدانیم خط مبنا یا گردن (neckline)، سطوح حمایت یا مقاومتی می‌باشد که معامله‌گر برای معین نمودن محدوده‌های مطلوب به جهت سفارش گذاری از آن بهره می‌جوید. لازم است بدانیم که روند نزولی و شکسته شدن خط حمایت هنگامی اتفاق می‌افتد که شانه سمت راست، در زیر خط مبنا قرار گرفته باشد.

در الگو سر و شانه کف، شاهد رویکردی معکوس هستیم؛ یعنی شانه سمت راست در اوج یا بالای خط مبنا قرار خواهد گرفت که در آن هنگام سطح مقاومت درهم شکسته می‌شود و روند افزایشی خواهد شد.

اما اگر بخواهیم خط مبنا را در الگوی سر و شانه ترسیم کنیم. نخست مستلزم به آنیم که شانه راست و چپ الگو را در نمودار معین و شناسایی کنیم که در اینجا کف قیمت پس از شانه چپ به همراه کف قیمت شانه راست به هم اتصال پیدا می کنند تا خط مبنا یا گردن ترسیم شود. لازم است بدانیم در الگوی کف نیز باید اوج قیمت ها پس از اتصال به سر ترسیم خط گردن را رقم می زنند.

تمایزهای الگوهای سر و شانه، سقف و کف

باید بدانیم که در الگوی برگشتی سر و شانه وارونه نیز، شکسته شدن خط مبنا برای تکامل آن امری ضروری تلقی می‌شود. ضمن آنکه راهکارهای محاسبه و به دست آوردن قیمت‌های هدف همانند الگوی سر و شانه‌های سقف می‌باشد. اما باید بدانیم صرفاً و تنها تمایز جزئی که در کف قادر است موجود باشد، این است که کشش و تمایل بیشتری برای حرکات برگشتی به سوی مبنا وجود دارد که این تمایل پس از موج نزولی رخ می‌دهد.

رویکرد مطلوب‌تر برای ارزیابی این تمایز، آن است که هر بازاری بعد از تنها یک رکود قادر خواهد بود که سقوط کند. کم شدن تقاضا یا میل کاربران برای خرید، عموماً بازار را به سوی نزول سوق و هدایت خواهد کرد. اما نباید از این موضوع غافل شد که بازار پس از رکود و ناکارایی قادر نخواهد بود که به طور ناگهانی روندی صعود در پیش گیرد. این امر زمانی صورت می‌پذیرد که قیمت‌ها در صورت ارجحیت پیدا کردن تقاضا بر عرضه و هجوم کثرت خریداران نسبت به فروشندگان باشد.

مشکلات ترید با الگوی سر و شانه

لازم است بر این موضوع واقف آییم که هر اندیکاتور یا اسیلاتور می‌تواند از ایرادت جزئی برخوردار باشد. به همین منظور برخی از ایرادات این الگو به هنگام ترید را برای شما کاربران شرح خواهیم داد.

الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال

سر و شانه؛ الگویی محبوب در تحلیل تکنیکال که وقتی روی نمودار دیده می‌شود باید آماده سقوط قیمت و یک روند نزولی وحشتناک باشیم. در این مقاله، ابتدا به‌طور کامل با الگوی سر و شانه و الگوی سر و شانه معکوس (صعودی) آشنا می‌شوید و سپس نحوه انجام معامله با کمک این الگوها را یاد می‌گیرید.
الگوی سر و شانه چیست؟
الگوی سر و شانه (Head And Shoulders) یکی از اصلی‌ترین الگوها برای تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی است. این الگو که از نظر شکل، از آسان‌ترین الگوها به شمار می‌رود و برای اغلب تحلیل‌گران به‌راحتی قابل‌تشخیص است، از یک خط مبنا (خط گردن) با سه قله (سقف قیمتی) تشکیل شده است و قله وسط، بالاترین سطح است. سر و شانه یک الگوی نزولی در نمودار قیمت یک دارایی است و تغییر روند از صعودی به نزولی را نشان می‌دهد. وقتی یک تحلیل‌گر چنین الگویی را تأیید می‌کند، متوجه می‌شویم که روند صعودی احتمالاً پایان یافته است و بازار وارد فاز نزولی شده است. الگوی سر و شانه یک الگوی خرسی (نزولی) است.
علاوه بر این، همین الگو را به‌شکل معکوس نیز می‌توان برای تغییر روند از نزولی به صعودی استفاده کرد. در این صورت، سر و شانه معکوس (Inverse Head And Shoulders) یا همان سر و شانه کف (Head And Shoulders Bottom) که صعودی است، از یک خط مبنا و سه دره (کف قیمت) تشکیل می‌شود، به‌صورتی‌که دره وسط در پایین‌ترین سطح قرار می‌گیرد.
بنابراین الگوی سر و شانه به‌صورت معمولی، نزولی است و سقف قیمت را نشان می‌دهد. اگر همین الگو به‌صورت برعکس دیده شود، صعودی خواهد بود و کف قیمت را نشان می‌دهد.
الگوی سر و شانه را در تمام بازه‌های زمانی (تایم فریم‌ها) می‌توان یافت و بنابراین تمام معامله‌گران و سرمایه‌گذاران می‌توانند از آن استفاده کنند. این الگوی نموداری، به معامله‌گر کمک می‌کند سطوح حائز اهمیتی همچون نقاط ورود به معامله، حد ضرر (فروش اضطراری) و اهداف قیمت را تشخیص دهد.
فراموش نکنید همانند تمام الگوها، در شناسایی این الگو هم امکان اشتباه از سمت تحلیل‌گر وجود دارد و هرگز نمی‌توان از تکمیل یک الگوی سر و شانه سقف و کف در تحلیل تکنیکال الگوی سر و شانه اطمینان ۱۰۰ درصدی حاصل کرد.

الگوی سر و شانه ها (Head and Shoulders)

چگونه میتوان الگوی سر و شانه را در نمودار شناسایی کرد؟

الگوی سر و شانه، یک شاخص قابل اعتماد است که می تواند تغییر روند نزولی به روند صعودی نشان دهد.

الگوی سر و شانه چیست؟

الگوی سر و شانه (head and shoulders) نموداری است که از یک خط مبنا و سه قله تشکیل می شود. در این نمودار دو قله بیرونی در ارتفاعی برابر و قله وسط از بقیه بلندتر است. در تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه، نمودار خاصی را تشکیل می دهد که تغییر روند صعودی به نزولی را پیش‌بینی می‌کند.

گفته می شود که الگوی سر و شانه یکی از قابل اعتمادترین الگوهای تغییر روند است. این الگو یکی از چند الگوی برتر است که با سطوح مختلفی از دقت نشان می دهد که روند صعودی به پایان خود نزدیک می شود.

نکات مهم

• الگوی سر و شانه یک شاخص تکنیکال است که دارای سه قله است، که دو قله بیرونی آن از نظر ارتفاع برابر و قله وسط از بقیه بلندتر است.
• الگوی سر و شانه: یکی از قابل اعتمادترین الگوهای تغییر روند در نظر گرفته می شود. این الگو تغییر روند صعودی به نزولی را پیش بینی می کند.

درک الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه زمانی شکل می‌گیرد که قیمت سهام تا بالاترین حد خود افزایش یابد و بعد به کف قیمتیِ آخرین حرکت صعودی خود کاهش یابد. سپس، قیمت بالاتر از سقف قیمتی قبلی بالاتر می رود تا «بینی» را تشکیل دهد و سپس دوباره به کف قیمتی اولیه کاهش می یابد. در نهایت، قیمت سهام دوباره افزایش می‌یابد، اما این بار تا سطح اولین قله رسیده و سپس کاهش می یابد.

الگوی سر و شانه به شما چه می گوید؟

الگوی سر و شانه از سه بخش تشکیل شده است:

1. پس از روندهای صعودی طولانی مدت، قیمت به سقف رسیده و سپس کاهش می یابد تا یک فرورفتگی ایجاد کند.
2. قیمت مجدداً افزایش می‌یابد تا قله دوم را بالاتر از سقف قبلی ایجاد کند و سپس دوباره کاهش یابد.
3. قیمت برای سومین بار افزایش می یابد، اما این بار فقط تا سطح اولین قله افزایش می یابد و سپس یک بار دیگر کاهش یابد.

قله اول و سوم شانه ها هستند و قله دوم سر را تشکیل می دهد. خطی که اولین و دومین فرورفتگی را به هم متصل می کند، خط گردن نامیده می شود.

الگوی سر و شانه، یک شاخص قابل اعتماد است که می تواند تغییر روند نزولی به روند صعودی نشان دهد. در این حالت، قیمت سهام به سه کف قیمتی متوالی می‌رسد که با صعود های موقت از هم جدا می‌شوند. از این میان، کف دوم پایین‌ترین (سر) کف و اولین و سومین کف بالاتر (شانه‌ها) از آن قرار دارند. آخرین صعود پس از نزول سوم نشان می دهد که روند نزولی معکوس شده و قیمت ها احتمالاً صعودی خواهند بود.

طناب کشی

قیمت سهام ناشی از مسابقه مداوم طناب کشی است. زیرا بالا یا پایین رفتن قیمت سهام به تعداد افراد در هر تیم بستگی دارد. به کسانی که معتقدند قیمت سهام بالا خواهد رفت «گاو» می گویند و به کسانی که معتقدند قیمت سهام پایین می آید «خرس» می گویند. اگر تعداد بیشتری از سهامداران یک سهم خرس باشند، قیمت آن کاهش می یابد زیرا آنها سهام خود را می فروشند تا از ضرر جلوگیری کنند. اگر افراد بیشتری سهامدار گاوی باشند، با خرید سرمایه‌گذاران جدید برای استفاده از این فرصت، قیمت افزایش می‌یابد.

سرو شانه معکوس

نقطه مقابل نمودار سر و شانه، سر و شانه معکوس است که به آن «سر و شانه کف» (inverse head and shoulders) نیز می گویند. این نمودار وارونه است و قسمت بالای سر و شانه برای پیش‌بینی برگشت بازار در روندهای نزولی استفاده می‌شود. این الگو زمانی شناسایی می‌شود که پرایس اکشن (price action) یک اوراق بهادار دارای ویژگی‌های زیر باشد: قیمت به کف قیمتی سقوط می‌کند و سپس افزایش می‌یابد. قیمت به زیر سطح قبلی سقوط می کند و سپس دوباره افزایش می یابد. در نهایت، قیمت دوباره کاهش می یابد، اما نه به اندازه کف قیمتی سطح دوم. هنگامی که آخرین کف ساخته شد، قیمت به سمت بالا حرکت می کند، به سمت مقاومتی که نزدیک به بالای کف های قبلی است.

اقدامات بازار تشکیل دهنده الگوی سر و شانه

مانند همه الگوهای نمودار، بالا و پایین الگوی سر و شانه داستان بخصوصی را در مورد نبرد بین گاوها و خرس ها بیان می کند.

صعود اولیه و کاهش پس از آن، نشان دهنده روند نزولی است. گاوها، تا جای ممکن اقدام به حفظ حرکت صعودی می کنند، آنها بسیج می شوند تا از صعود اولیه عبور کنند بنابراین می توانند به سقف قیمتی جدید برسند. در این مرحله، هنوز احتمال دارد که گاوها بتوانند مجدد بر بازار مسلط شده و روند صعودی خود را ادامه دهند.

با این حال، هنگامی که قیمت برای بار دوم کاهش می یابد و به نقطه ای زیر صعود اولیه می رسد، واضح است که خرس ها درحال بدست گرفتن کنترل بازار هستند. گاوها یک بار دیگر تلاش می‌کنند تا قیمت را به سمت بالا ببرند، اما فقط موفق می شوند قیمت را تا صعودی کمتر از صعود اولیه افزایش دهند . این ناکامی نشان دهنده شکست گاوها است و خرس ها کنترل را بدست می گیرند و باعث کاهش قیمت و تکمیل روند نزولی می شوند.

چگونه می توانم الگوی سر و شانه را در نمودار شناسایی کنم؟

این الگو از یک «شانه چپ»، «سر» و سپس «شانه راست» تشکیل شده است که یک خط پایه به همراه سه قله نشان می دهد و قله میانی از همه بلند تر است. شانه چپ، نشان دهنده کف قیمتی است و با کاهش و افزایش همراه است. سر، با کاهش قیمت مجدد تشکیل شده است و کف را تشکیل می دهد. شانه راست زمانی تشکیل می شود که قیمت یک بار دیگر افزایش یابد، سپس کاهش می یابد و کف راست را تشکیل می‌دهد.

الگوی سر و شانه چه چیزی را نشان می دهد؟

گفته می شود که نمودار سر و شانه، تغییر روند صعودی به نزولی را نشان می دهد و نشان می دهد که روند صعودی به پایان خود نزدیک می شود. سرمایه گذاران آن را یکی از قابل اعتمادترین الگوهای تغییر روند می دانند.

چگونه می توانم از الگوی سر و شانه در معاملات خود استفاده کنم؟

رایج ترین نقطه ورود، شکستگی خط گردن است (نقطه بالا (سقف بازار) یا پایین (کف بازار) شانه راست).سود مد نظر از تفاوت بین بالاترین نقاط قیمتی و پایین ترین قیمت در این الگو است. این سیستم کامل نیست، اما یک روش معامله بر اساس حرکات منطقی قیمت ارائه می دهد.

سر و شانه معکوس چیست؟

سر و شانه معکوس، که به آن « سر و شانه کف » نیز می‌گویند، شبیه الگوی استاندارد سر و شانه‌ است، اما معکوس شده آن، با قسمت بالای سر و شانه‌ برای پیش‌بینی تغییر در روند نزولی استفاده می‌شود.