اختیار معامله چیست؟

قرارداد اختیار معامله چیست؟

در پی راه اندازی قریب الوقوع معاملات قراردادهای اختیار معامله (آپشن) زعفران در بورس کالای ایران در مطالبی آموزشی به معرفی این قرارداد می پردازیم.

به گزارش «کالاخبر»، سرمایه گذاران و فعالان بازارهای مختلف همواره تمایل دارند اختیار معامله چیست؟ از ابزارهای معاملاتی مختلفی استفاده کنند تا ریسک معاملاتی خود را به حداقل رسانده و به نوعی خود را در مقابل نوسانات احتمالی بیمه کنند. در همین زمینه و همراه با فعال شدن ابزارهای معاملاتی جدید در بازار سرمایه و به ویژه بورس کالای ایران، شناخت این راهبردها می‌تواند برای فعالان بازارها بسیار سودبخش باشد.

در این میان یکی از این قراردادهایی که به زودی در بورس کالای ایران راه اندازی می شود، معاملات قراردادهای اختیار معامله یا همان آپشن روی محصول زعفران است که در سری جدید مطالب آموزشی قصد داریم ضمن معرفی آن، یک‌به‌یک ‌سراغ راهبردهای مختلف این ابزار معاملاتی رفته و آن‌ها را تشریح نماییم.

گام اول؛ قرارداد اختیار معامله

قرارداد اختیار معامله یکی از انواع اوراق مشتقه است. در دست داشتن اطلاعات کافی در مورد نحوه کارکرد قراردادهای اختیار معامله به افراد کمک می‌کند تا بتوانند به درستی وارد این معاملات شوند و با ریسک‌ها و مزایای آن آشنا شوند.

قرارداد اختیار معامله، نوعی قرارداد است که در آن خریدار این حق را پیدا می‌کند که مقدار مشخصی از دارایی اختیار معامله چیست؟ پایه را با مبلغ معین در زمان مشخصی در آینده از فروشنده خریداری کند و یا به او بفروشد. به عبارت دیگر خریدار، حق خرید و یا فروش دارایی پایه را از فروشنده خریداری می‌کند.

با این تعریف ممکن است این سوال مطرح شود که تفاوت قرارداد اختیار معامله با قرارداد آتی چیست؟

در قرارداد آتی اگر کسی کالایی را خریداری کند و تا سررسید قرارداد موقعیت خود را نگه دارد، متعهد به ایفای تعهدات خود بوده و در سررسید می‌بایست مبلغ ارزش قرارداد را به حساب خود واریز نموده و دارایی را تحویل بگیرد. اما قرارداد اختیار معامله، برای خریدار اجباری در پی ندارد، خریدار می‌تواند در صورت تمایل از حق خرید و یا فروش خود استفاده نماید و به همین علت است که به این معاملات اختیار می‌گویند.

اختیار معامله چیست و چه کاربرد‌هایی دارد؟

اختیار معامله یکی از عباراتی است که در بازار‌های مالی به خصوص بازار سهام و آتی کالا کاربرد دارد؛ و در واقع سرمایه‌گذاران به عنوان یک گزینه برای کاهش ریسک معاملات و همچنین نوسان‌گیران با هدف کسب سود بیشتر از آن استفاده می‌کنند.

اختیار معامله یکی از عباراتی است که در بازارهای مالی به خصوص بازار سهام و آتی کالا کاربرد دارد؛ و در واقع سرمایه‌گذاران به عنوان یک گزینه برای کاهش ریسک معاملات و همچنین نوسان‌گیران با هدف کسب سود بیشتر از آن استفاده می‌کنند.

اما در حقیقت «اختیار معامله» یکی از روش‌های متداولی است که همه ما در زندگیمان بارها آن را به کار برده‌ایم، البته بدون اینکه با اصطلاح یا تعریف آن آشنا باشیم! مثلا هزینه یک پارکینگ خودرو روزی 20 هزار تومان است و شما آن را برای یک ماه اجاره و در همان ابتدا مبلغ 600 هزار تومان بابت 30 روز پرداخت می‌کنید؛ حال اختیار با شماست که کل 30 روز از آن جای پارک استفاده کرده یا فقط نیمی از ماه خودرو خود را در آن پارک کنید.

به هر حال صاحب پارکینگ مبلغی را بابت روزهایی که پارکینگ خالی بوده عودت نخواهد داد و از طرفی طی این 30 روز شما نگرانی بابت پارک خودرو نخواهید داشت و در هر ساعتی از روز می‌توانید خودرو خود را وارد پارکینگ کرده یا از آن خارج کنید. این نوع قرارداد را اصطلاحا «اختیار معامله» می‌گویند.

در ادامه با تعریف اختیار معامله در بازارهای مالی، کاربرد آن و همچنین مزایا و معایب این روش آشنا خواهیم شد.

تعریف اختیار معامله و کاربرد آن

اختیار معامله یا Option یک ابزار مشتقه در بازارهای مالی است و قراردادهای آن به دو نوع: اختیار خرید (Call Option) و اختیار فروش (Put Option) تقسیم می‌شوند؛ و همانطور که از نام آنها پیداست اختیار خرید یا اختیار فروش یک دارایی مشخص، از طرف فروشنده قرارداد به خریدار قرارداد اعطا می‌شود.

حتما می‌دانید که هر قراردادی شامل تعدادی مفاد غیرقابل حذف و همچنین شروطی است که دو طرف برای تضمین سود خود به درج و ثبت آنها می‌پردازند. قراردادهای اختیار معامله هم دارای چهار اصل غیر قابل حذف و دو سبک اروپایی و آمریکایی هستد.

در قرارداد اختیار معامله به سبک اروپایی، طرف خریدار تنها در زمان سررسید می‌تواند از اختیار خود استفاده کند، اما در قرارداد اختیار معامله آمریکایی، خریدار تا قبل از سررسید، هر زمانی که بخواهد می‌تواند از اختیار خود استفاده ‌کند و در واقع در سبک آمریکایی احتمال کسب سود بیشتر است و محبوبیت بالاتری دارد.

چهار اصل قرارداد اختیار معامله به شرح زیر است:

• نوع اختیار؛ اختیار خرید یا اختیار فروش (Call or Put Options)
• زمان سررسید؛ مدت زمانی که طی آن فرد می‌تواند از اختیار خود استفاده کند. (Expiration Date)
• قیمت اعمال؛ قیمتی که در قرارداد ذکر و خرید یا فروش با آن قیمت تضمین می‌شود. (Strike Price)
• قیمت خرید اختیار؛ مبلغی که در ابتدای معامله توسط خریدار به فروشنده پرداخت می‌شود. (Premium)

حال این دو سبک و چهار اصل ذکر شده را با ذکر مثالی توضیح می‌دهیم:

قیمت سهم X در حال حاضر 2000 تومان است و شما 1000 سهم تهیه می‌کنید (یعنی 2 میلیون تومان پرداخت کرده‌اید). پیش‌بینی می‌شود که طی 6 ماه آینده قیمت آن تا 4000 هزار تومان رشد کند، اما اطمینانی در اینباره وجود ندارد.

حال یک اطلاعیه عرضه اوراق اختیار فروش همان سهام (با سررسید 6 ماه دیگر و قیمت تضمینی 4000 تومان) منتشر می‌شود. هر برگ این قرارداد شامل 1000 سهم است و شما بابت خرید آن 100هزار تومان پرداخت کرده‌اید.

به عبارتی شما 100 هزار تومان پرداخت و در ازای آن یک قرارداد از شخصی دریافت می‌کنید که طی آن، فروشنده تضمین می‌کند 6 ماه دیگر سهم X را با قیمت 4000 تومان از شما بخرد، حال ممکن است در آن زمان قیمت سهم در بازار بیشتر یا کمتر از 4000 تومان باشد. در هر حال فرقی نمی‌کند، چون طی قرارداد شخص ملزم به پرداخت 4000 تومان بابت هر سهم است.

اما در این مرحله اختیار با شماست، اگر در 6 ماه آینده قیمت تا بیش از 4000 تومان رشد کند (مثلا 4200 تومان)، در این صورت شما با فروش سهام با قیمت 4000 تومان به آن فرد متضرر خواهید شد، پس از اختیار خود صرف نظر میکنید و به عبارتی قرارداد باطل خواهد شد. در این حالت 100 هزار تومانی که بابت قرارداد پرداخت کرده‌اید از بین می‌رود اما به هر حال می‌توانید 1000 سهمی که داشتید را با قیمت بالاتری در بازار بفروشید.

اما اگر پس از 6 ماه قیمت سهم در بازار کمتر از 4000 تومان باشد (مثلا 3700 تومان)، شما می‌توانید از اختیار خود استفاده کنید و سهامتان را با قیمت 4000 تومان به فرد مذکور بفروشید؛ در این سناریو شما سود اختیار معامله چیست؟ قابل توجهی خواهید می‌برید و طرف دیگر قرارداد متضرر می‌شود.

در این مثال اگر در قرارداد ذکر شود که امکان فروش تنها پس از 6 ماه ممکن است و در این مدت هرچه‌قدر سهام نوسان داشته باشد، دارنده قرارداد اختیاری در استفاده از حق خود ندارد و تنها می‌تواند در زمان سررسید آن را بفروشد، سبک قرارداد اروپایی است.

اما اگر قرارداد فاقد چنین شرطی باشد و دارنده آن طی 6 ماه هر زمانی که حس کند سهمش به بالاترین قیمت ممکن رسیده است بتواند سهام خود را بفروشد، سبک اختیار معامله آمریکایی است. با این وجود احتمالا متوجه دلیل محبوبیت سبک آمریکایی شده‌اید.

در مثال بالا، «نوع اختیار» Put Option یا اختیار فروش است؛ «زمان سررسید» 6 ماه تعیین شده، «قیمت اعمال» 4000 تومان و «قیمت خرید اختیار» 100 هزار تومان است. دقت کنید قیمت خرید اختیار چیزی شبیه مبلغی است که برای عقد قرارداد پرداخت می‌شود. حال اگر سبک قرارداد اروپایی باشد این مبلغ پایین‌تر و اگر سبک آمریکایی باشد قیمت بالاتر خواهد بود.

مزایا و معایب قرارداد اختیار معامله

در قراردادهای اختیار معامله هر دو طرف با هدف کسب سود بیشتر و کاهش ریسک دست به چنین اقدامی می‌زنند؛ یک طرف قرارداد از تاریخ سررسید استفاده کرده و به اصطلاح برای خود زمان می‌خرد تا بتواند در بهترین فرصت ممکن سهمش را بفروشد و سود خوبی کسب کند. طرف دیگر معامله که از آینده بازار مطمئن نیست سعی می‌کند با ثبت «قیمت اعمال» پایین‌تر یا بالاتر (بسته به نوع قرارداد)، از طریق «قیمت خرید اختیار» کسب سود کند.

در واقع قرارداد اختیار معامله صرفا به عنوان یک مزیت (option) به خصوص در بازار آتی کالا به حساب می‌آید؛ و شاید تنها مشکل آن را بتوان «امکان ایجاد نوسان در بازار» در نظر گرفت. همانطور که در قبل ذکر شد، در سبک آمریکایی یک طرف قرارداد می‌توانست از نوسان بازار استفاده کند و در بهترین زمان سهامش را بفروشد؛ این کار به خودی‌ خود اشکالی ندارد؛ اما گاهی نوسان‌گیران با ایجاد حباب و قیمت غیرواقعی در بازار سهمشان را با قیمتی بیش از ارزش واقعی‌اش می‌فروشند و پس از بازگشتن قیمت به حد واقعی، طرف دیگر متضرر خواهد شد.

سخن آخر

اگر چه ممکن است شما به عنوان یک سرمایه‌گذار تازه‌وارد با نقدینگی کمتر، جذب این نوع قراردادها شوید و تصور کنید که با پرداخت مبلغ کمی در این لحظه، سود خوبی در آینده کسب خواهید کرد و حتی در صورت متضرر شدن تنها مبلغ «قیمت خرید اختیار» را از دست می‌دهید؛ اما در حقیقت این قراردادها بر پایه پیش‌بینی آینده بازار و توسط تحلیل‌گران حرفه‌ای پدید آمده‌اند و سرمایه‌گذاری در آنها چنان که به نظر می‌آید ساده نخواهد بود.

بهترین زمان برای استفاده از قرارداد اختیار معامله ، وقتی است که شما به درک خوبی از بازار بورس رسیده و همچنین روش‌های تحلیلی را آموخته باشید و بتوانید خودتان بدون تکیه بر شایعات و سیگنال‌ها، آینده سهمی را پیش‌بینی کنید. ما در آگاه اینوست به شما کمک میکنیم گامی مطمئن در جهت مدیریت دارایی های خود بردارید.

اختیار معامله چیست؟ از تالس تا بازار سهام و دنیای پر از ابهام امروزی

اختیار معامله یا Option، اصطلاحی است که معمولاً در میان فعالان بازار ارز و سهام رواج دارد.

طبیعتاً نسیم طالب هم که تخصص و زمینه‌ی اصلی فعالیتش بورس و بازارهای مالی است، این مفهوم را به خوبی می‌شناسد و حتی وقتی در خارج از فضای بورس و سهام و اوراق بهادار حرف می‌زند، همچنان از مفهوم اختیار معامله بهره می‌برد.

در این درس ابتدا مفهوم اختیار معامله را از نسیم طالب می‌‌آموزیم.

سپس با واژه‌های Call Option و Put Option (اختیار خرید و اختیار فروش) آشنا می‌شویم.

در ادامه می‌کوشیم این آموخته‌ها را در فضاهای دیگر زندگی و برای مواجهه و مدیریت ابهام‌ها به کار گیریم.

تالس، مفهوم اختیار معامله را می‌فهمید

نسیم طالب، مثل بسیاری از بحث‌های دیگر، صحبتش را با یک روایت تاریخی آغاز می‌کند.

روایتی که از کتاب سیاست نوشته‌ی ارسطو نقل شده است.

او تاکید می‌کند که کل روایت، به زحمت یک صفحه از کتاب ارسطو را به خود اختصاص می‌دهد. اما همان روایت کوتاه، برای درک اولیه‌ی مفهوم اختیار معامله کافی است.

تالس، اهل شهر میلتوس (Miletus) بود. این شهر در غرب ترکیه‌ی کنونی قرار دارد و ما در فارسی آن را معمولاً‌ با تلفظ عربی مورد اشاره قرار می‌دهیم.

به خاطر همین، احتمالاً شما هم نام تالس را به صورت تالس مَلَطی شنیده‌اید.

بگذریم. آنچه برای داستان ما مهم است، درختان زیتون فراوان در میلتوس است. چیزی که باعث می‌شد کشت زیتون و استحصال روغن آن، یکی از مشاغل رایج در میلتوس باشد.

ظاهراً تالس، علاوه بر فلسفه به کسب و کار و تجارت هم علاقه داشته است.

او قرارداد جالبی با صاحبان دستگاه روغن کشی می‌بندد.

با توجه به اینکه تولید زیتون هر ساله نوسان‌های جدی داشته، درآمد دستگاه‌های روغن کشی هم دچار افزایش و کاهش می‌شده است.

این درس برای کاربران ویژه متمم در نظر گرفته شده است.

با عضویت به عنوان کاربر ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این درس، به سایر درس‌های مرتبط با مدیریت در شرایط ابهام هم دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانند به شما بیشتر کمک کنند.

همچنین با فعال کردن اشتراک ویژه به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

البته از میان درس‌های مطرح شده، ما فکر می‌کنیم با توجه به علاقه‌مندی شما به این بحث، شاید بهتر باشد مطالعه‌ی مباحث زیر را نیز در اولویت قرار دهید:

تفکر نقادانه (بعد از مطالعه تصمیم گیری و مدل ذهنی)

نسیم طالب در ادامه توضیح می‌دهد که تالس، می‌توانست ورشکست شود و از نظر اقتصادی متضرر شود.

در صورتی که آن ابهام آینده را به شکل نادرست ارزش‌گذاری می‌کرد و اختیار خرید را به قیمت بالاتری می‌خرید، احتمال داشت چنین شود.

او توضیح می‌دهد که در محیط زندگی و کار، هنر ما این است که به تدریج، با تمرین و تحلیل و تفکر، بیاموزیم که هر ابهامی را با چه بهایی باید ارزش‌گذاری کنیم.

تمرین:

چه مثال دیگری خارج از فضای بورس و ارز و معاملات کالا، برای بحث اختیار معامله می‌شناسید؟

در کدام بخش‌های کار یا زندگی، ما وارد چنین معامله‌هایی می‌شویم؟

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت در شرایط ابهام به شما پیشنهاد می‌کند:

چند مطلب پیشنهادی از متمم:

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم مخففِ محل توسعه مهارتهای من است؛ یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه‌ی درباره متمم مراجعه کنید.

ما برای هر یک از درس‌های متمم، یک نقشه راه داریم که به یادگیری آن درس کمک می‌کند.

می‌توانید با مراجعه‌ به صفحه‌ نقشه راه یادگیری، عنوان درس‌های مختلف متمم را ببینید.

همچنین می‌توانید دوره MBA متمم را ببینید.

شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به چیزی در حدود نصف درسهای متمم دسترسی خواهید داشت.

پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به کاربر ویژه تبدیل شوید.

اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۷۴ هزار تومان)، فصلی (۱۹۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۳۴۵ هزار تومان) و یکساله (۵۸۵ هزار تومان) بخرید.

برای اطلاعات بیشتر لطفاً به صفحه‌ی ثبت نام مراجعه کنید.

مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.

۳۸ نظر برای اختیار معامله چیست؟ از تالس تا بازار سهام و دنیای پر از ابهام امروزی

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : طاهره خباری

مثال اول: زمانی‌که خودروی خود را بیمه‌ی بدنه می‌کنیم و یا خانه‌ یا مغازه‌ی خود را بیمه‌ی حوادثی مانند آتش‌سوزی، سیل یا زلزله می‌کنیم.

مبلغ معینی را پیش از وقوع حادثه به بیمه می‌دهیم تا در مواقع لزوم از حق بیمه‌ی خود استفاده کنیم. از طرف دیگر بیمه‌ نیز موظف است طبق قرارداد به تعهدات خود عمل کند.

مثال دوم: هنگام خرید یک کالای برقی و یا دیجیتالی، مقدار پول بیشتری می‌پردازیم و کالایی را می‌خریم که ضمانت و خدمات پس از فروش داشته باشد تا بدین شکل اگر برای آن کالا مشکلی پیش آمد، بدون نگرانی آن را برطرف کنیم.

شرکت ارائه دهنده‌ی ضمانت نیز متعهد می‌شود که طبق مفاد ضمانت‌نامه، عیب و نقص پیش‌آمده را برطرف کند.

مثال سوم: شرکت کردن در دوره‌ی آموزشی که از همان ابتدا ضمانت می‌شود، مثلاً ظرف ۳ ماه اگر از نتیجه‌ی آموزش راضی نبودید، ۱۰۰٪ پول بازگشت داده می‌شود.

در این حالت فرد شرکت‌کننده این اختیار را دارد که اگر راضی نبود، تمام پول خود را پس بگیرد و آموزش‌دهنده نیز متعهد است در صورت اعلام نارضایتی آموزش‌گیرنده، پول او را پس دهد.

البته همان‌طور که نسیم طالب اشاره کرده، علاوه بر پول، منابع دیگری مانند زمان را هم می‌توان در نظر گرفت که با صرف کردن و هزینه کردن آن، از ابهام‌های پیش‌رو در آینده کاست و منافعی را به‌دست آورد.

به عنوان مثال، شخصی که در یک سازمان مشغول کار است و بخشی از زمان خود را صرف ایجاد دوستی‌ها و روابطی می‌کند که بتواند از آنها در آینده برای ارتقاء شغلی و سازمانی خود استفاده کند.

و یا مثلاً شخصی که بخشی از زمان روزانه‌ی خود را برای کسب یک مهارت، هزینه می‌کند تا از این طریق بتواند در آینده با استفاده از حقِ اختیاری که آن مهارت برایش به‌وجود می‌آورد، ابهام کمتری را در آینده تجربه کند.

هرچند که به‌نظرم در این دو مثال، بیشتر از آنکه تعهد ایجاد شود، توقع ایجاد می‌شود. چون در هر دو مورد هیچ ضمانت صددرصدی وجود ندارد که شخص بتواند در صورت لزوم از حقِ اختیاری که تصور کرده، آن‌طور که می‌خواهد استفاده کند. ولی به‌هرجهت تلاش می‌کند تا از این طریق از ابهامی که در آینده با آن روبه‌رو می‌شود، اندکی بکاهد.

استراتژی های بازار اختیار معامله

اختیار معامله و معامله گران فعال در بازار آپشن، غالباً با درک کمی که از معاملات آپشن د ارند ، به سمت این بازار می روند. استراتژی های بسیاری در بازار اختیار معامله وجود دارد که هم زیان را محدود می کند و هم سود را به حداکثر می رساند. با کمی تلاش، معامله گران توانایی یادگیری چگونگی انعطاف پذیری و قدرت اختیارها در این بازار را کسب می کنند. دلیل استفاده ما از استراتژی های مختلف کاهش میزان ریسک احتمالی و افزایش سود در شرایط مختلف است.باید ریسک های خود را با استراتژی های مختلف کنترل کنیم.

در اینجا 2 استراتژی معاملات آپشن را مورد بحث و تحلیل قرار خواهیم داد.

چرا از فیلتر های اختیار معامله استفاده میکنیم؟

همواره معامله گران بازار های مالی برای صرفه جویی در انتخاب بهترین گزینه و اتوماتیک کردن دلایل انتخاب به فیلتر ها روی می آورند. ما در قسمت خدمات اختیار معامله برای شما عزیزان فیلتر های کاربردی بورس و فیلترهای اختیار معامله را تعبیه کرده ایم تا در انتخاب های خود با بیشترین دقت عمل کرده و در زمان خود صرفه جویی کنید.

در این فیلترها عواملی مانند قیمت بلک شولز، دلتا، مانده تا سر به سری، مانده تا بلک شولز، ارزش و حجم معاملات و غیره در نظر گرفته شده است. حالا برویم سراغ توضیح استراتژی های اختیار معامله

1. خرید های تحت پوشش (Naked Call)

در اختیار خرید ، اولین و ساده ترین استراتژی خرید یک اختیارمعامله، خرید های تحت پوشش می باشد ( یک سرمایه گذار بدون داشتن دارایی پایه، اختیارخریدش را در بازار آزاد می فروشد) . به علاوه می توان یک خرید اولیه ی تحت پوشش یا یک خرید را تنظیم نمود. این امر یک استراتژی بسیار پرطرفدار است؛ زیرا باعث درآمدزایی می شود و فقط خطر طولانی نگه داشتن سهام را کاهش می دهد.

معامله این گونه است که شما باید مایل باشید سهام خود را با یک قیمت مشخص به نام قیمت اعمال ب فروشید. برای اجرای این استراتژی ، سهام اصلی را خریداری می کنید و به طور همزمان اختیار خرید همان سهام را می فروشید.

به عنوان مثال، فرض کنید یک سرمایه گذار، از اختیار خرید در سهامی استفاده می کند که نمایانگر 1000 سهم در هر اختیار خرید است. به ازای هر 1000 سهم که سرمایه گذار خریداری می کند ، به طور همزمان یک اختیار خرید در برابر آن می فروشد. از این استراتژی به عنوان یک خرید تحت پوشش یاد می شود؛ زیرا در صورت افزایش سریع قیمت سهام ، فروش اختیار خرید این سرمایه گذار تحت پوشش موقعیت سهام قرار می گیرد.

وقتی سرمایه گذارانی که قصد سرمایه گذاری کوتاه مدت دارند و نظر خنثی در مورد جهت آن داشته باشند ، ممکن است استفاده از این استراتژی را انتخاب کنند. آنها ممکن است به دنبال درآمدزایی از طریق فروش اختیار خرید یا محافظت در برابر کاهش احتمالی ارزش سهام پایه باشند.

در نمودار سود و زیان ( P&L ) بالا، مشاهده می کنید که با افزایش قیمت سهام، زیان حاصل از خرید با موقعیت سهام فروش جبران می شود. از آنجا که سرمایه گذار با فروش یک اختیار خرید ،پرمیوم دریافت می کند و زمانی که سهام از طریق قیمت اعمال به سمت بالا حرکت می کند ، پرمیومی که دریافت کردند به آنها امکان می دهد سهام خود را در سطح بالاتر از قیمت اعمال به فروش برسانند: قیمت اعمال به علاوه پرمیوم . نمودار P&L خرید تحت پوشش، شباهت زیادی به نمودار خرید P&L و nacked دارد.

2- اختیار فروش همبسته [1]

بر اساس استراتژی اختیار فروش همبسته ، سرمایه گذار یک دارایی را خریداری می کند - مثلاً سهمی از سهام - و همزمان اختیار فروش(put option) برای تعداد سهامی معادل با آن را نیز میخرید. دارنده اختیار معامله، حق فروش سهام با «قیمت اعمال» را خواهد داشت و ارزش هر قرارداد برابر با 1000 سهم خواهد بود .

یک سرمایه گذار میتواند از این استراتژی به عنوان روشی برای مقابله با ریسک تنزل قیمت در دوره مالکیت سهام استفاده کند. کارکرد این استراتژی شبیه بیمه نامه است. یعنی در صورت افت شدید قیمت سهام ، یک حداقل قیمت تضمین خواهد شد.

به عنوان مثال ، تصور کنید یک سرمایه گذار 1000 سهم سهام خریده و به طور همزمان یک برگه «اختیار فروش [2] » را نیز خریداری می ‌ کند. این استراتژی میتواند برای این سرمایه گذار جذابیت داشته باشد، چرا که در صورت نوسانات منفی در قیمت سهام ، سهام او در مقابل تنزل قیمت محافظت خواهد شد. در عین حال، در صورت افزایش ارزش سهام نیز این این سرمایه گذار می تواند از نوسانات صعودی قیمت سهام منتفع شود. تنها عیب این راهبرد در این است که اگر قیمت سهام کاهش پیدا نکند، پرمیومی که سرمایه گذار برای خرید اختیار معامله پرداخته است هدر میرود.

در نمودار سود و زیان فوق، خط چین موقعیت خرید را نشان میدهد. با تلفیق موقعیت خرید و اختیار فروش می‌بینید که با کاهش قیمت سهام ، مقدار ضرر و زیان محدود خواهد شد. با این وجود صاحب سهام می تواند در روند صعودی قیمت‌ها بیش از مبلغی که در قرارداد اختیار فروش ذکر شده شرکت کند [و از افزایش قیمت منتفع شود]. نمودار سود و زیان یک قرارداد اختیار فروش همبسته شبیه به نمودار سود و زیان قرارداد اختیار خرید [3] است.

بازار اختیار معامله چیست؟

این روزها بازارهای مالی تنوع بسیاری یافته اند اما شاید شما با بخش کوچکی از آنها آشنایی داشته باشید. بازار هایی مانند کریپتو کارنسی ها (ارزهای دیجیتال)، فارکس، قراردادهای آتی، قرارداد های اخزا، قراردادهای اختیار و حتی بورس کالا و… بازارهایی هستند که کمتر معامله گرانی با آن ها آشنایی دارند. همچنین یک معامله گر برای کاهش ریسک معامله گری راهی جز گسترش بازار های مالی برای خود نمی بیند. در این مقاله ما قصد داریم شما را با یکی از این بازار های نوظهور به نام بازار اختیار یا بازار آپشن آشنا کنیم.

کلمات کلیدی: اختیار معامله – حق – وجه تضمین – سر رسید معین

قراردادی است که خریدار و فروشنده توافق می کنند یک کالا و سهام را در زمان معینی در آینده معامله کنند. به این صورت که وجه در آینده پرداخت می شود و کالا هم در آینده تحویل داده می شود و چیزی که در حال حاضر معامله و پرداخت می شود “حق” می باشد. در این حالت خریدار با خرید “حق” این اختیار را می یابد که در آینده کالای مورد نظر را از فروشنده خریداری کند. دقت کنید که برای خریدار لفظ اختیار آمده است نه تعهد یعنی خریدار می تواند این کالا را در آینده خریداری کند یا نکند و فقط در حال حاضر باید مبلغ حق این اختیار را به فروشنده پرداخت کند، درست برعکس فروشنده که ملزم و متهعد است که پس از دریافت مبلغ حق اختیار از خریدار کالا را در زمان مقرر به فروشنده تحویل دهد.

قرارداد های اختیار معامله به دو صورت می باشند:

1. قرارداد اختيار معامله اروپائي:

قرارداد اختيار معامله اي است كه فقط در تاريخ سررسيد امكان اعمال آن توسط دارنده اختيار وجود دارد.

1. قرارداد اختيار معامله آمريكايي

قرارداد اختيار معامله اي است كه در هر روز از دوره معاملاتي تا تاريخ سررسيد و در خود سررسيد قابل اعمال است.

چنانچه قیمت در تاریخ تعیین شده بالاتر از قیمت توافقی باشد، خریدار با سود معامله را می بندد، هرچه قیمت بالاتر، سود بیشتر و اگر قیمت از قیمت توافقی پایین تر باشد خریدار “حق” می تواند از معامله سر باز زند در این صورت تنها ضرر او به میزان وجه پرداختی “حق” است. به عبارتی در این معامله برای خریدار زیان محدود (حداکثر به میزان وجه “حق”) و سود نامحدود است.

3-2) فروشنده متعهد به اجرای قرارداد:

فروشنده برخلاف خریدار که اختیار دارد که معامله را انجام دهد یا ندهد، اجبار دارد و متعهد است که تا پیش از انقضای تاریخ تعیین شده، مفاد قرارداد را اجرا کند. به همین منظور وجه تضمینی بابت تعهد اجرای قرارداد از فروشنده اخذ می گردد و به نفر سوم که ناظر بازار است داده می شود. همچنین فروشنده موظف است روزانه وجه تضمین را بر اساس قیمت روز تضمین کند تا چنانچه اگر قیمت رشد کرد وجه تضمین لازم اخذ شده باشد. در زمان سررسید فروشنده موظف به تحویل کالا و دریافت وجه از خریدار می باشد و درصورت تحویل ندادن کالا اختیار معامله چیست؟ اختیار معامله چیست؟ مشمول پرداخت جریمه می شود. بنابراین سود فروشنده محدود و به اندازه قیمت توافق شده است و زیان او نامحدود می باشد زیرا ممکن است قیمت کاهش یابد.

اما شاید بگویید این عادلانه نیست!

اما باید بپذیریم که خریدار “حق” نسبت به فروشنده ریسک بالاتری را می پذیرد بنابراین مستحق دریافت پاداش بیشتری هست و از طرفی فروشنده حق در ابتدا مبلغی را دریافت می کند که با تجمیع با قیمت تعیین شده گاها قیمت سر به سر برای خریدار بسیار بالاتر از بازار می شود.

• سوال:قرارداد اختيار معامله چه تفاوت و تشابهي با قرارداد آتي دارد؟

1. در قراردادهاي آتي زيان بالقوه در مقايســه با سود احتمالي آن بيشتر اســت. اما در اختيار معامله ضرر خريدار به طور ثابت و برابر با مبلغ پرداختي براي خريد “حق” ميباشد.
2. در قرارداد آتي طرفين متعهد به اجراي قرارداد هستند اما در قرارداد اختيار معامله، يك طرف متعهد و طرف ديگر داراي اختيار جهت اجراي قرارداد ميباشد.

• نتیجه گیری:

یکی از بازارهای کم تر شناخته شده در بازار ایران، بازار قرارداد اختیار معامله چیست؟ های اختیار معامله می باشد که با توجه به ماهیت این بازار می توان سود مناسب و در عین حال ضرر کنترل شده ای را کسب کرد. بازارهایی همچون سکه، زعفران ، زیره و … آپشن های فعال در بازار ایران می باشد که هر کدام در سررسید های مقرر خود معامله می شوند. با این حال بازار آپشن دارای ریسک های مخصوص به خود نیز می باشد که آن به قدرت تحلیل شما بر میگردد که بتوانید قیمت کالا را درآینده به درستی پیش بینی کنید.