قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

قرارداد آتی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

معاملات فقط بر اساس خرید و فروش نیستند. بلکه ممکن است معاملات بر اساس قرارداد خرید و فروش انجام شوند. در این مقاله قصد داریم تا درباره یکی از پرکاربردترین قراردادها یعنی قرارداد آتی صحبت کنیم. قرارداد آتی چیست؟ نحوه انجام معاملات قرارداد آتی چطور است؟ کاربرد قرارداد آتی چیست؟ در این مقاله قصد داریم تا به تمامی سؤالات شما در خصوص قرارداد آتی پاسخ دهیم. پس با آموزشگاه حسابداری حسابداران خبره همراه باشید تا سیر تا پیاز قراردادهای آتی را بدانید.

قرارداد آتی می‌تواند برای نفت و گاز (صنایع پتروشیمی)، طلا، فلزات و مواد خوراکی مورد استفاده قرار بگیرد

قرارداد آتی چیست؟

قرارداد آتی از جمله پرکاربردترین قراردادهای بورس کالا محسوب می‌شود. این قرارداد از سال 1387 در بورس کالای ایران نیز مورد استفاده قرار گرفت. طی قرارداد آتی، خریدار و فروشنده با هم توافق می‌کنند که میزان خاصی از یک کالای مشخص را با قیمت معلوم و باکیفیت تعیین شده در زمان و مکانی مشخص و از پیش تعیین شده، با هم معامله کنند. پس می‌توانند گفت که طی این قرارداد، فروشنده متعهد می‌شود که در سررسید خاصی که مشخص شده است، مقدار مشخصی از کالا را با قیمت خاصی به فروش برساند. در مقابل خریدار تعهد می‌دهد که آن کالا را با همان مشخصات و در همان مقدار خریداری کند. این قرارداد نیاز به یک تضمین هم دارد.

به همین خاطر برای ایجاد تضمین انجام تعهد، خریدار و فروشنده، هر کدام مبلغی را نزد اتاق پایاپای بورس کالا قرار می‌دهند. به این مبلغ، وجه تضمین نیز گفته می‌شود. قرارداد آتی یک قرارداد دوطرفه است. طی این قرارداد می‌توانید کالایی را با مشخصات معین در زمان حال به فروش برسانید و بعد گذشت چند ماه، آن را با قیمت توافق شده تحویل دهید و وجه را دریافت کنید.

بیشتر بخوانید:

مثالی در خصوص بازار آتی

قرارداد آتی را در بازارهای خارجی با نام قرارداد Features می‌شناسند.بازار آتی نوعی بازار پرریسک و در عین حال پرسود به حساب می‌آید. اگر هنوز در درک این نوع قرارداد دچار مشکل هستید، بهتر است یک مثال ساده برای شما بیاورید. فرض کنید که در حال حاضر قیمت هر سکه بهار آزادی 10 میلیون تومان باشد. یک قرارداد آتی بین خریدار و فروشنده در این خصوص وضع می‌شود. خریدار متعهد می‌شود که ظرف 6 ماه آینده، 10 عدد سکه تمام بهار آزادی را به مبلغ 10 میلیون تومان از فروشنده خریداری کند. فروشنده نیز متعهد می‌شود که ظرف 6 ماه آینده، 10 عدد سکه بهار آزادی را به قیمت 10 میلیون تومان به خریدار تحویل دهد.

خریدار به افزایش قیمت امیدوار است. هرچه قدر قیمت سکه در هر مرحله افزایش پیدا کند، قرارداد خریدار ارزش بیشتری پیدا خواهد کرد. در نتیجه خریدار می‌تواند به جای آنکه صبر کند تا 6 ماه دیگر تمام مبلغ را پرداخت کرده و سکه‌ها را با سود دریافت کند، قرارداد را واگذار کرده و بفروشد. حال بعد فروش و واگذاری، ممکن است دو هفته بعد، قیمت سکه به دلایلی ریزش پیدا کند، به این ترتیب ارزش قرارداد آتی خریدار کاهش پیدا می‌کند. فروشنده نیز به ریزش بازار امیدوار است. این یعنی فروشنده شاید حتی هنوز این سکه‌ها را به‌صورت فیزیکی نداشته باشد؛ اما تصور می‌کند که اگر قیمت سکه به روی 9 میلیون تومان برسد، سکه را می‌تواند به قیمت 9 میلیون تومان بخرد و به قیمت 10 میلیون تومان به خریدار بفروشد. فروشنده هم مجبور به خرید با همان قیمت است. به این ترتیب سود خواهد کرد. دقیقاً بر عکس روندی که اشاره کردیم، با سقوط قیمت، ارزش قرارداد خرید بیشتر می‌شود. پس در این معامله، افراد حتی در ریزش بازار نیز سود می‌کنند. این موضوع درباره ارزهای دیجیتال، ارزهای کشورهای خارجی، نفت، طلا، مس و. صدق می‌کند.

انواع قراردادهای آتی

انواع قرارداد آتی در حسابداری صنعتی

قراردادهای آتی به‌صورت کلی به دو دسته مختلف گروه کالا و مالی تقسیم می‌شوند. قراردادهای آتی کالا شامل محصولات کشاورزی، مواد نفتی، فلزات و. می‌شوند. قراردادهای آتی مالی شامل ابزارهایی همانند ارز، اوراق قرضه، سهم و. می‌شوند. جالب است بدانید که قرارداد آتی کالا در ایران ابتدا با معامله سکه تمام بهار آزادی آغاز شد. سپس به زعفران، زیره و پسته رسید. در حال حاضر وقتی که لیست قراردادهای آتی نگاه کنید، متوجه کالاهای مختلف در آن خواهید شد. قرارداد آتی سهام و شاخص نیز همان طور که اشاره کردیم، درباره ابزارهای مالی است. حتی امروزه در دنیای ارزهای دیجیتال نیز این موضوع دیده می‌شود. مبحث قرارداد آتی، از جمله مباحث مهم در دوره حسابداری صنعتی است که باید یاد بگیرید. به عنوان یک حسابدار صنعتی، از شما انتظار می‌رود تا قرارداد آتی را برای کالاهای مختلف تنظیم کنید.

قرارداد آتی چه ویژگی‌هایی دارد؟

قرارداد آتی دارای ویژگی‌های خاصی که آن را به یکی از قراردادهای محبوب تبدیل می‌کند. تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب و در اختیار مشتری موجود است، معافیت مالیاتی، امکان برداشت یک روزه موجودی از حساب، امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معملاتی، کارمزدهای بسیار پایین، واریز روزانه سود و زیان به حساب مشتری، امکان کسب سود از ریزش و افت قیمت، دو طرفه بود بازار، پوشش ریسک و. همگی از جمله ویژگی‌های قرارداد آتی به حساب می‌آید.

کاربرد قرارداد آتی چیست؟

بسیاری از افراد درباره کاربرد قرارداد آتی سهام سؤال می‌کنند. خب واقعاً کاربرد قرارداد آتی مالی چیست؟ قرارداد آتی کالاهای فیزیکی چه کاربردی دارد؟ برای درک بهتر کاربرد این نوع قرارداد، باید بدانید که قرارداد آتی ریشه در مشخصات و همچنین اختیاراتی دارد که به معامله‌گران ارائه می‌شود. این نوع قرارداد در دو گروه خاص معامله‌گران بازار بورس بیشتر استفاده می‌شود. گروه اول کسانی هستند که قصد خرید یک کالا در آینده را در دارند؛ اما به‌دلیل نوسانات قیمت بازار، ترجیح می‌دهند تا آن را پیش خرید کنند تا دریافت کالای آن‌ها تضمین شود. گروه دوم، گروه اصلی معامله‌گرانی هستند که از قراردادهای آتی سود به دست می‌آورند.

گروه دوم کسانی هستند که می‌خواهند از نوسانات بازار، کسب درآمد کنند. این دسته افراد می‌توانند بر اساس استراتژی‌های معماملاتی، از افزایش یا حتی کاهش قیمت کالا یا اوراق قرضه و. سود ببرند. این دسته افراد با پیش‌بینی تغییرات قیمتی، با کمک عقد قرارداد آتی و فروش آن قرارداد در زمان مناسب، می‌توانند شانس خود را در بازار آتی امتحان کنند.

در مقابل قراردادهای آتی، قراردادهای سلف یا پیش قرارداد، وجود دارد

بیشتر بخوانید:

دو طرفه بودن قرارداد آتی به چه معناست؟

دو طرفه بودن بازار در قراردادهای آتی بدان معناست که ریزش و افزایش قیمت در هر صورت می‌تواند سودآور باشد. معامه‌های یک طرفه به معامله‌هایی گفته می‌شود که فرد از افزایش قیمت بازار سود و از کاهش قیمت بازار و ریزش ضرر می‌کند. در حالی که در معامله دو طرفه، همیشه امکان کسب سود نیز وجود دارد. به این ترتیب حتی افت و ریزش بازار نیز می‌تواند به‌صورت یک طرفه معامله باشد. به همین خاطر همیشه قراردادهای آتی را می‌توان خرید و فروش کرد. معاملات دو طرفه مزایای خاصی هم دارند. برای مثال امکان کسب سود از ریزش قیمت‌ها وجود دارد. همچنین می‌توان معامله چندین برابر موجودی انجام داد که به آن‌ها معاملات اهرمی مالی گفته می‌شود. البته این نوع معامله ریسک بسیاری هم دارد. امکان کسب سود بدون ریسک یا همان آربیتراژ نیز وجود دارد. تمامی اینها باعث شده تا معاملات دو طرفه به یکی از معاملات و قراردادهای پرطرفدار تبدیل شوند.

به‌صورت مختصر باید گفت که قرارداد آتی به قرارداد خرید و فروش تضمینی و نه خود خرید و فروش گفته می‌شود. در این قرارداد فروشنده موظف می‌شود که در تاریخ و زمان مقرر، مقداری مقررر از محصولی خاص با کیفیتی خاص را با قیمتی خاص به خریدار تحویل دهد و خریدار هم موظف می‌شود که این کالا را در همان زمان به همان قیمت قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ بخرد. دو طرف برای تضمین معامله، مبلغی را به بورس ارائه می‌دهند. این نوع معامله به‌خاطر نوسانات بازار به وجود آمده است. به این ترتیب اگر قیمت افزایش پیدا کند، خریدار سود کرده و فروش ضرر می‌کند و در صورتی که قیمت کاهش پیدا کند، خریدار ضرر کرده و فروشنده سود بیشتری می‌کند.

همه چیز درباره قرارداد آتی سبد سهام: بخش اول آشنایی با مفاهیم آتی سبد سهام

آتی سبد سهام، یک قرارداد آتی است که بر روی سبدی از سهام تعریف شده است. در واقع قرارداد آتی سهام همانند قرارداد آتی کالا (سکه، زعفران و …) است که دارایی پایه آن و مشخصات قرارداد آن با قراردادهای آتی کالا متفاوت است. بنابراین کسانی که با قراردادهای آتی کالا آشنایی کامل دارند به راحتی می توانند وارد این بازار شده و فعالیت نمایند. آتی سبد سهام یا آتی شاخص نوعی قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ از معاملات بورس است که به تازگی در ایران انجام می شود.

در ادامه به معرفی قراردادهای آتی سبد سهام و مشخصات قراردادهای آتی شاخص می‌پردازیم.

قراردادهای آتی سهام و آتی سبد سهام چیست؟

به طور کلی قراردادهای آتی، قراردادهایی هستند که بر روی یک دارائی پایه، مانند کالا یا سهام منعقد می شوند. در این نوع از قراردادها تحویل دارائی پایه و وجه در آینده صورت می گیرد.

به طور مثال یک خریدار و فروشنده یک قرارداد آتی روی محصول زعفران منعقد می‌کند. هنگام انعقاد قرارداد آتی، خریدار و فروشنده متعهد می‌شوند در تاریخ مشخصی (مثلا ۳ ماه بعد یا ۲۴ اردیبهشت ۹۸) مقدار معینی (مثلا ۱ تن یا ۱۰۰ کیلو) از زعفران را با قیمتی مشخص (مثلا هر گرم ۱۳,۰۰۰ تومان) با هم معامله نمایند.

برای اینکه خریدار و فروشنده ۳ ماه بعد که موعد سررسیدِ قراردادشان است به تعهدشان عمل نمایند، لازم است مبلغی را جهت انجام تعهدشان نزد بورس کالا سپرده گذاری کنند. به این مبلغ که جهت تضمین تعهدات از خریدار و فروشنده دریافت می شود، وجه تضمین اولیه می‌گویند. این میزان وجه پس از سررسید قرارداد (یا پس از خروج از بازار) به خریدار و فروشنده بازگردانده می‌شود.

قرارداد آتی سهام نیز یک نوع قراردادی آتی است که دارایی پایه آن به جای کالا، یک سهم است و قرارداد آتی سبدسهام، قراردادی آتی است که دارائی پایه آن سبدی از سهام است.

در معاملات نقدی بازار بورس، نحوه انجام خرید و فروش سهام به این ترتیب است:

• خریدار ابتدا وجه موردنیاز برای خرید سهم را واریز می کند.
• با ثبت سفارش اقدام به خرید سهم مورد نظر می کند.
• در صورت انجام معامله خرید، سهم بلافاصله به پورتفوی شخص یا سبد دارایی وی اضافه می‌شود.

اما در قراردادهای آتی سبد سهام:

• خریدار و فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین را به حساب در اختیار خود واریز می کنند (این مبلغ معادل کل ارزش معامله نیست و مثلاً ۱۰% آن است.)
• سپس خریدار، سفارش خرید و فروشنده، سفارش فروش خود را در سیستم معاملاتی ثبت می کنند. (قرارداد آتی منعقد می‌گردد)
• معامله انجام شود ولی سهم و وجهی در خصوص معامله رد و بدل نمی شود.
• واریز وجه و انتقال سهام در روز سررسید (آینده) انجام می گیرد.

قراداد آتی سبد سهام یا آتی شاخص؟

در بازارهای مالی جهانی، قراردادهای آتی برای شاخص های مختلف تعریف می شود. اما در ایران به دلیل مشکلات فقهی، بورس نتوانست آتی شاخص را راه اندازی نماید. بر اساس نظر علمای فقهی، در قرارداد آتی شاخص از همان ابتدا مشخص است که تحویل فیزیکی صورت نخواهد گرفت و قراردادها به جای تسویه فیزیکی، تسویه نقدی خواهند شد. بنابراین معامله جنبه صوری پیدا می‌کند و در نتیجه ارکان معامله از این ناحیه دچار اختلال می‌شود.

برای رفع این مشکل، بورس تصمیم گرفت تا قرارداد آتی مبتنی بر سبد سهام را طراحی نماید. به نحوی که این سبد نماینده یک سبد شاخصِ مشخص (مثلا شاخص بانک ها) باشد.

بدین منظور بورس دو سبد برای قراردادهای آتی، یک سبد مرجع که دقیقاً مشابه شاخص مشخصی بود و یک سبد پایه که دارائی پایه قراردادهای آتی بود تعریف نمود.

سبد مرجع چیست؟

سبدی متشکل از اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس است که ترکیب (نوع و تعداد) سهام موجود در آن دقیقاً با یکی از شاخص های بورسی یکسان است. در حال حاضر چندین شاخص در بازار بورس تعریف شده است که هر کدام نماینده بخشی از سهام موجود در بازار است. مانند شاخص۳۰ شرکت بزرگ، نوع و ترکیب سهام در سبد مرجع همانند یکی از شاخص های بورسی است.

به طور مثال سبد مرجع برای نماد جنفت (شاخص آتی فرآورده نفتی) دقیقاً شامل سهم هایی است که در شاخص فراورده نفتی موجود است.

در ترکیب سبد این شاخص تمام شرکت های صنعت فراورده‌های نفتي، كك و سوخت هسته‌ای بورس اوراق بهادار حضور دارند و وزن هر شرکت در ترکیب سبد برابر با ارزش بازاری آن شرکت است.

در صورت پذیرفته شدن شرکت جدید در بورس اوراق بهادار تهران که در این صنعت حضور دارد، شرکت یادشده به ترکیب سبد اضافه می شود. همچنین در صورت خروج شرکتی از شرکت های بورس اوراق بهادار تهران که در این صنعت است، شرکت یادشده از ترکیب سبد حذف می‌شود. اگر شرکتی به فهرست شرکت های صنعت فراورده نفتی اضافه شود، آن شرکت به ترکیب سبد اضافه و اگر شرکتی از فهرست شرکت های این خارج و به صنعت دیگری منتقل شود، آن شرکت از ترکیب سبد حذف می‌شود.

نکته: با توجه به اینکه آتی سبد سهام باید قابلیت تحویل فیزیکی داشته باشد و مقدار سهم هایی که در شاخص هر صنعت وجود دارد بسیار بالا است، فرآیند تحویل قرادادهای آتی سبد سهام (شاخص) با مشکل مواجه می شود. از این‌رو بورس برای رفع این مشکل اقدام به تعیین سبد پایه به عنوان دارائی پایه قراردادهای آتی نموده است.

سبد پایه چیست؟

سبد پایه، سبدی از سهام است که به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی سبد سهام در نظر گرفته می شود. سبد پایه در واقع سبد کوچک شده سبد مرجع است. به بیان دیگر تمام سهم هایی که در سبد مرجع وجود دارند در سبد پایه هم وجود دارند تنها تعداد سهم ها در سبد پایه کمتر از تعداد سهم در سبد مرجع است.

لازم به ذکر است نسبت هر سهم به کل سهام موجود در سبد مرجع و سبد پایه یکسان است.

سبد پایه چه ویژگی هایی دارد؟

سبد پایه نماینده سبد مرجع یا همان شاخص مورد نظر، باید به صورتی باشد که:

۱- سهام موجود در سبد پایه دقیقاً همان سهام موجود در سبد مرجع باشد.

۲- نسبت هر سهم در سبد پایه به کل سهام موجود در سبد پایه همانند این نسبت در سبد مرجع باشد.

۳- پس از هر تغییر در سبد مرجع (شاخص) مانند اقدامات شرکتی و ورود خروج شرکت ها، سبد پایه نیز همانند سبد مرجع تغییر یابد.

همانطور که در بالا ذکر شد سبد پایه، کوچک شده سبد مرجع است. حال این سوال پیش می آید که سبد پایه با چه ضریبی نسبت به سبد مرجع کوچک می شود. ضریبی که بورس برای سبد در نظر گرفته است ضریب لاندا (λ) نامیده می شود.

ضریب سبد پایه (لاندا λ) چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه مضرب سبد می بایست عدد شاخص مورد نظر را (مثلا شاخص بانک ها) به ارزش سبد مرجع تقسیم نمود.

شاخص بانکها در تاریخ ۱۳۹۷/۱۰/۲۵	۹۲۱.۴۸
ارزش سهام شرکت های موجود در شاخص	۱۱۳,۴۳۴,۴۰۰,۰۰۰ تومان
ضریب لاندا (λ)	۰.۰۰۰۸۱۲۳۴۶=۹۲۱.۴۸÷۱۱۳,۴۳۴,۴۰۰,۰۰۰

لازم به ذکر است نیازی به محاسبه ضریب لاندا برای انجام محاسبات نیست. معامله گران می توانند تنها با توجه به عدد شاخص که مبنای قیمت دارائی پایه سبد سهام است، اقدام به اخذ موقعیت نمایند.

نکته: تعداد سهم هر شرکت موجود در سبد پایه، از حاصل ضرب مضرب سبد (لاندا λ) در تعداد سهم همان شرکت در سبد مرجع در اندازه قرارداد بدست می آید.

چه قراردادهایی برای آتی سبد سهام در بورس تعریف شده است؟

قراردادهای آتی سبد سهام هم‌اکنون برای ۷ دارائی پایه (۷ صنعت پر بیننده) تعریف شده است. ممکن است با استقبال سرمایه گذاران تعداد دارائی پایه در این بازار افزایش یابد. همچنین این قراردادها در آغاز برای یک سررسید (اسفند ماه ) تعریف شده اند که احتمال راه اندازی سررسید های بیشتر نیز است.

لیست نمادهای قرارداد آتی سبد سهام:

لیست نمادهایی که تاریخ ۲۵ آذر ماه در حوزه آتی سهام آغاز به فعالیت کرده‌اند به ترتیب زیر است:

• آتي شاخص خودرو و قطعات
• آتي شاخص فلزات اساسی
• آتي شاخص فرآورده نفتی
• آتي شاخص بانک ها
• آتي شاخص کانه های فلزی
• آتي شاخص شیمیایی
• آتي شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

هر معامله گر می قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ تواند روی هر یک از نمادهای تعریف شده در بازار آتی سبد سهام اقدام به معامله نماید. به طور مثال یک معامله گر صنعت بانکی را به دقت تحلیل نموده است. وی میتواند اقدام به معامله در نماد قرارداد آتی شاخص بانک ها نماید.

نماد معاملاتی قراردادآتی سهام چیست؟

نماد معاملاتی قرارداد آتی سبد از ترکیب حرف “ج + شناسه دارایی پایه+ تاریخ سررسید” که حداکثر ۸ کارکتر است، تشکیل شده است.

ج + شناسه دارایی + سررسید

ج: شروع نماد با حرف ج می باشد.

فلز: شناسه دارائی (شاخص فلزات اساسی)

۷۱۲: سال و ماه سررسید ۱۳۹۷/۱۲/۱۱

قیمت مبنای دارائی پایه

در معاملات قراردادهای آتی می بایست قیمت نقدی آن دارائی پایه مشخص باشد تا سرمایه گذاران بر اساس قیمت نقدی، اقدام به خرید و فروش این دارائی برای آینده نمایند. قیمت نقدی دارائی های سبد سهام، همان مقدار شاخص می باشد.

به طور مثال قیمت نقدی (مبنا) جبانک در روز ۳ بهمن برابر با ۹۰۸ یعنی مقدار شاخص بانک ها بود.

نکته: عدد شاخص به صورت گرد شده در قسمت قیمت مبنای دارائی پایه در نمای بازار آتی نمایش داده می شود.

بنابراین معامله گران برای قیمت گذاری قراردادهای آتی سبد سهام می بایست از عدد شاخص (قیمت مبنای دارائی پایه) به عنوان قیمت نقدی سبد سهام استفاده نمایند.

در این مطلب تلاش کردیم درباره مفاهیم و تعاریف قراردادهای آتی سبد سهام توضیحاتی ارائه کنیم. انشااله در بخش دوم مطلب “همه چیز درباره قرارداد آتی سبد سهام” به بیان شرایط قراردادهای آتی شاخص و ارزش گذاری قرادادهای آتی سهام خواهیم پرداخت.

ثبت نام و دریافت کد آتی کالا

برای دریافت کد آتی کالا و شروع سرمایه‌گذاری در این بازار روی دکمه زیر کلیک کنید:

بازار آتی کالا چیست؟

بازار بورس بخش‌های مختلفی دارد که بر اساس نیاز اقشار مختلف ایجاد شده است. بازار آتی کالا یکی از بخش‌های بورس کالا است که در مقاله “بورس کالا چیست؟” به آن پرداختیم. در این مقاله قصد داریم جزئیات بیشتری از بازار آتی کالا بیان کنیم.

بازار آتی چیست؟

بازار آتی یک مرکز مالی برای انجام قراردادهای آتی استاندارد است که شامل توافق‌نامه‌ای قانونی با حدومرز مشخص است و هنگام امضای قرارداد برای خرید یا فروش یک کالای اقتصادی در آینده باقیمت توافق شده، ایجاد شده است.

کالای تحویلی در قرارداد آتی باید دارای استاندارد کیفیت و کمیت بوده و زمان و مکان تحویل آن نیز مشخص باشد. تنها متغیر در معاملات آینده در بازار آتی قیمت است که در مرحله معامله برآورد می‌شود. درواقع منظور از معاملات آتی، پوشاندن ریسک سرمایه‌گذاری است و این ابزار در بورس کالا مورداستفاده قرار می‌گیرد. استفاده از معاملات آینده، می‌تواند به‌عنوان راه‌کاری برای جذب نقدینگی محسوب شود و با قرار گرفتن معامله‌گران و بازارسازان در کنار معاملات آتی، چرخه بورس برای پذیرایی از سرمایه‌های سرگردان تکمیل می‌شود.

قرارداد آتی چیست؟

قرارداد آتی، قراردادی است که در آن خریدار و فروشنده توافق می‌کنند مقدار معینی از کالای مشخصی را باکیفیت و قیمت معلوم، در زمان و مکان مشخص معامله نمایند.

به بیان ساده، منظور از قرارداد آتی این است که در زمان حال ما اقدام به خرید کالایی می‌کنیم؛ اما تصمیم نداریم که همین الان کالا را تحویل بگیریم و درواقع می‌خواهیم چند ماه بعد کالا را تحویل گرفته و پول آن را پرداخت کنیم؛ بنابراین به قراردادی که طی آن کالایی را اکنون و باقیمت مشخصی خریداری ‌کنیم، اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده صورت بگیرد، قرارداد آتی می‌‌‌گویند. در این قرارداد طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ مشخصی در آینده هستند و برای تضمین انجام تعهد، باید خریدار و فروشنده هرکدام مبلغی را نزد شخص امینی (بورس کالا) قرار دهند.

جالب است بدانید که قرارداد آتی قراردادی دوطرفه است و می‌توانیم بدون در اختیار داشتن کالا، همین الان کالا با مشخصات معین را بفروشیم و در آینده (پس از چند ماه) آن را باقیمتی که اکنون توافق کردیم، تحویل دهیم و پول آن را دریافت کنیم. این نوع معامله برای کسانی که قصد دارند ریسک خود را کم کنند، مثل کشاورزان و تولیدکنندگان مواد غذایی بسیار مناسب است. کشاورز می‌خواهد مطمئن شود در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت در امان باشد و کارخانه هم برای برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی نیاز دارد مقدار و قیمت خریدهای آینده خود را مشخص کند؛ پس با این مثال اهمیت کنترل نوسان و میزان ریسک در معاملات آتی تا حدودی مشخص می‌شود.

نکته: معاملات ۲ طرفه در سهام نیز به‌زودی فعال می‌شود. نحوه انجام این معاملات، در مقاله “فروش تعهدی چیست؟ به همراه مثال کاربردی (قسمت اول)” بیان شده است.

چرا بازار آتی یکی از پرطرفدارین بازارها در بین معامله گران بورس های دنیاست؟

بازار آتی به دلیل این‌که منافع خریدار و فروشنده کالا را تأمین کرده و فرصت کسب سود را قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ برای نوسان‌گیران نیز فراهم می‌کند، در جهان طرفداران زیادی دارد. به عبارتی فعالان این بازار به سه دسته تقسیم می‌شوند:

۱. خریداران کالا: اشخاصی که به کالایی (مثلاً زعفران، زیره، پسته و …) در آینده نیاز دارند، امروز در بازار آتی باقیمت معین پیش‌خرید می‌کنند.

۲. فروشندگان کالا: اشخاصی که قصد دارند در آینده کالای خود (زعفران، زیره، پسته و …) را بفروش برسانند، امروز می‌توانند به قیمت معین برای ماه دلخواه در آینده پیش‌فروش کنند.

۳. نوسان‎گیرها: اشخاصی که قصد خرید و فروش فیزیکی اصل کالا (زعفران، زیره، پسته و …) را ندارند، بلکه می‌خواهند با پیش‌بینی درست روند قیمت کالا، سود سرشاری به دست آورند.

بازار آتی به رونق اقتصادی کمک شایانی می‌کند؛ زیرا از یک‌سو تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان می‌توانند ریسک خود را کاهش دهند و از سوی دیگر، کسانی که تمایل دارند سودهای کلان با ریسک بالا کسب نمایند می‌توانند با معاملات قانونی و مطمئن به هدف خود دست یابند.

ویژگی های بازار آتی چیست؟

استقبال چشمگیر از این بازار به دلیل ویژگی‌ها و منافع بسیار زیادی است که می‌تواند سود کلانی را نصیب فعالان این بازار کند. از این منافع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معافیت مالیاتی
• تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب در اختیار مشتری موجود است
• امکان برداشت یک‌روزه موجودی از حساب
• کارمزدهای بسیار پایین
• امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی
• واریز روزانه سود و زیان به‌حساب مشتری
• و …

در ادامه به‌تمامی منافع و ریسک‌های این بازار می‌پردازیم. ابتدا به معرفی دو مزیت مهم قراردادهای آتی اشاره می‌کنیم که ماهیت این بازار را شکل می‌دهند:

۱. وجود اهرم در معاملات: یعنی می‌توانیم با چندین برابر پول خود در بازار آتی کالا معامله کنیم.

۲. دوطرفه بودن بازار: یعنی هم از بالا رفتن قیمت می‌توان سود کرد و هم از افت قیمت‌‌ها.

برای روشن شدن این دو مزیت به توضیحات ارائه‌شده، دقت فرمایید:

اهرم مالی بازار آتی چیست و چرا این اهرم برای بورس بازان جذاب است؟

از اهرم مالی بازار آتی در مواقعی استفاده می‌شود که می‌خواهیم با واردکردن نیرویی کوچک، نتیجه‌ای بسیار بزرگ‌تر به دست ‌آوریم. افراد با هوش مالی بالا همواره به دنبال یافتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت اهرمی هستند. اهرم می‌‎تواند با تغییر در زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه‌گذاران فرصت ثروتمند شدن بدهد؛ اما فراموش نکنید که استفاده اشتباه از وضعیت‌های اهرمی می‌تواند منجر به شکست‌های سنگین مالی شود، لذا افرادی با درجه ریسک‌پذیری بالاتر و هوش و دانش بالا همواره به دنبال سرمایه‌گذاری‌های با اهرم بالاتر هستند.

به‌عنوان‌مثال، با اهرم مالی بازار آتی قادر هستید با در اختیار داشتن مبلغ ده کیلوگرم زیره سبز، بر روی ۱۰۰ کیلوگرم زیره سبز سرمایه‌گذاری کنید و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به‌حساب شما منظور گردد.

دوطرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟

در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی (زیره، زعفران، پسته و …) را خریداری می‌کنند، این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آن‌ها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند؛ یعنی معامله‌گران فقط زمانی می‌توانند از بازار سود کسب کنند که قیمت‌ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت کالاهای ذکرشده در حال کاهش است عملاً نمی‌توانند انتظار سود داشته باشند؛ بلکه فقط می‌توانند در صورت دارا بودن کالاها با فروش آن از ضرر یا افزایش آن جلوگیری کنند.

برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی کالا، افراد می‌توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند؛ یعنی وقتی قیمت افزایش می‌یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می‌رسانند. از طرفی وقتی سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش‌فروش کالا کرده و پس از کاهش قیمت‌ها اقدام به خرید همان مقدار مدنظر می‌کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسب می‌کنند.

این امر موجب می‌شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت‌ها در هر طرف کسب سود کنید.

محصولات مورد معامله در بازار آتی چیست؟

ابزارهای مشتقه (ازجمله قراردادهای آتی) ابزاری هستند که قیمت و ارزش آن‌ها از یک نوع دارایی که اصطلاحاً به آن “دارایی پایه” می‌گویند، مشتق می‌شود. معمولاً در بورس‌های کالایی دنیا، دارایی‌های مختلفی ازجمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فراورده‌های نفتی و سایر محصولات به‌عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی مطرح می‌گردند.

در حال حاضر در بورس کالای ایران محصول زیره سبز، زعفران و پسته در قالب قرارداد آتی معامله می‌شود. این در حالی است که در آینده با ایجاد شرایط مطلوب محصولات دیگر نیز می‌توانند در بازار آتی معامله شوند. درصورتی‌که دارایی موردنظر در قرارداد، کالا باشد، لازم است که شرایط قابل‌قبول کالا توسط بورس تعیین شود. دلیل این امر آن است که کالاهای مختلف با شرایط کمی و کیفی متفاوت ممکن است در بازار موجود باشد.

نتیجه گیری

در این مطلب به زبان ساده با تعریف بازار آتی و قرارداد آتی و مزایای آن آشنا شدیم. دانستیم که وجود اهرم در معاملات و دوطرفه بودن بازار به ما کمک می‌کند تا سود قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری خود دریافت کنیم. همچنین بازار آتی هم برای کسانی مورداستفاده است که قصد دارند ریسک خود را کاهش دهند و هم برای نوسان‌گیران که قصد دارند از تغییرات قیمت سود کسب نمایند. به‌منظور آشنایی بیشتر راجع به قراردادهای آتی محصولات زیره سبز، زعفران و پسته از محتواهای “معاملات گواهی سپرده زیره سبز” ، “قرارداد آتی زعفران بورس کالای ایران” و “معاملات پسته در بورس کالا” در بلاگ بآشگاه استفاده نمایید.

قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

در دنیای تجارت امروزی با انواع قرارداد ها رو به‌ رو هستیم. قراردادهای آتی نیز یکی از قرارداد هایی است که در نظام اقتصادی کشور های مختلف وجود دارد.

عموما قراردادهای آتی برای افرادی که خواهان ریسک کمتری در معاملات تجاری خود هستند، پیشنهاد می شود. هر چند این نوع قرارداد مزایای دیگری نیز دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. اما برای آشنایی بیشتر با قراردادهای آتی و قوانین آن تا انتهای مطلب با ما همراه شوید.

در ادامه می خوانید:

• قرارداد آتی در ایران
• انواع قراردادهای آتی
• مزایای قرارداد آتی
• لزوم وجه تضمین در قرارداد آتی
• جمع‌ بندی

این قرارداد در ایران

به طور کلی در قرارداد ها و معاملات خرید و فروش، دو طرف در لحظه معامله و با امضای قرارداد، بها و مال مورد معامله را به یکدیگر منتقل می کنند. اما در قرارداد آتی این مسئله متفاوت است.

به زبان ساده می ‌توان قرارداد آتی را این‌ گونه تعریف نمود؛ هنگامی که قصد خرید کالایی را داریم ولی می‌خواهیم آن را در زمان آینده تحویل گرفته و مبلغ آن را در زمان تعیین شده پرداخت کنیم.

بدین ترتیب کالای مورد نظر را با قیمت مشخصی خریداری می ‌کنیم ولی تحویل و پرداخت مبلغ آن در زمان مشخصی در آینده انجام می‌ شودو به بیان دیگر در قرارداد آتی، طرفین معامله با یکدیگر توافق می ‌کنند که در ازای قیمتی که برای کالا یا … مشخص نموده اند، مقدار تعیین شده کالا را در آینده معامله نمایند.

به عنوان مثال قرارداد های پیش فروش را می توان با این مسئله مشابه دانست. اما در قراردادهای آتی طرفین، معامله را امضا کرده و به این ترتیب متعهد خرید و فروش با قیمت و شرایط مندرج در قرارداد و در زمان خاص در آینده می شوند.

از دیدگاه حقوقی، قراردادهای آتی را می توان در قالب قرارداد صلح در نظر گرفت. که در آن فروشنده تضمین می کند که کالا را با قیمت توافق شده در زمان مشخص تحویل دهد.

باید متذکر شد که هنگام تنظیم قراردادهای آتی باید مبلغی به عنوان ضمانت انجام تعهدات در اختیار خریدار یا شخص ثالث قرار بگیرد تا از بروز مشکلات در آینده جلوگیری شود.

انواع قراردادهای آتی

قرارداد آتی را می ‌توان در زمینه ‌های مختلفی مورد استفاده قرار داد. از همین رو، این قرارداد به دو نوع زیر تقسیم می شود:

اموال برای اموال و کالا های غیر مادی

از اموال غیر مادی می توان به معاملات سهام در بازار بورس اشاره کرد. باید متذکر شد که از رایج ترین قراردادهای آتی در ایران، قرارداد سهام است که طبق قوانین قراردادهای آتی در بورس اوراق بهادار انجام می شود.

قرارداد آتی اموال مادی و ملموس

این نوع قرارداد در رابطه با موضوعاتی با ماهیت مادی است که از موارد رایج آن در نظام حقوقی ایران می ‌توان به قراردادهای آتی سکه، قراردادهای آتی زعفران و قراردادهای آتی طلا اشاره نمود.

هرچند قراردادهای آتی در زمینه های کشاورزی مانند: خرید و فروش میوه، غلات و … نیز انجام می ‌شود. و قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ در معاملات نفت خام و گاز طبیعی نیز مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

مزایای قرارداد آتی

از مزایای مهم قراردادهای آتی می ‌توان به امنیت خریدار از نوسانات قیمت‌ ها و کسب سود تجاری بالا اشاره کرد. به این ترتیب، قراردادهای آتی این امکان را فراهم می ‌کند تا با سرمایه کم نیز بتوان با انجام معاملات تجاری به سود رسید.

همین مسئله برای فروشندگان نیز وجود دارد. آنها از طریق قرارداد مذکور نسبت به افت قیمت ‌ها و کاهش رشد اقتصادی در بازار در امان خواهند بود. بدین صورت از نقدینگی بالا و داشتن مشتری آسوده خاطر می باشند. نکته مهم آن است که قرارداد های آتی می ‌توانند در جامعه منجر به تعادل بازار و جلوگیری از نوسانات قیمت ها شوند.

لزوم وجه تضمین در قرارداد آتی

در قراردادهای آتی به دلیل آنکه ماهیت توافق بر پایه انجام تعهدات از سوی طرفین معامله است، همواره باید مبلغی به عنوان وجه تضمین از طرفین دریافت شود.

سپس هنگامی که در زمان تعیین شده، معامله طبق قرارداد انجام شود و طرفین به تعهدات خود عمل نمایند، وجه تضمین به آنها بازگردانده می‌شود.

وجه تضمین اولیه در واقع درصدی از ارزش قراردادی است که دو طرف آن را منعقد نموده اند. اما عموماً حداقل وجه تضمین این قرارداد برابر با ۶۰ درصد تضمین اولیه است. این مقدار برابر با کمترین وجهی است که سرمایه ‌گذار باید برای انجام معامله در حساب خود داشته باشد.

جمع بندی

امروزه با گسترش دنیای تجارت با انواع قرارداد ها مواجه هستیم. این قرارداد نیز یکی از انواع قرارداد رایج بوده که میان طرفین معامله با شرایط خاص انجام می‌ شود.

در این نوع قرارداد، کالای مورد نظر با تعیین مبلغ آن به صورت توافقی خریداری شده ولی موعد تحویل و پرداخت مبلغ آن به زمانی در آینده موکول می شود.

تمامی شروط مذکور باید به طور دقیق هنگام تنظیم قرارداد قید شود. علاوه بر آن باید مبلغی تحت عنوان ضمانت انجام تعهدات در نظر گرفته شده و از طرفین اخذ گردد.

برای کسب اطلاعات بیشتر از چگونگی تنظیم قرارداد آتی و قوانین آن بهتر است با یک وکیل حقوقی با تجربه مشورت نمایید.

جهت مشاده انواع فرم های قانون کار کلیک کنید.

درباره مدیریت

لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ، و با استفاده از طراحان گرافیک است، چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است.

بازار اختیار معامله چیست و چه ویژگی‌هایی دارد

اختیار معامله قراردادی است که به خریدار حق خرید‌وفروش دارایی اساسی با قیمت و در تاریخ سررسید مشخص می‌دهد. انواع اختیار معامله و قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ نحوه خرید‌وفروش آن را در کارگزاری سرمایه و دانش بخوانید.

اختیار معامله چیست و چرا باید درباره آن بدانیم؟ بازارهای مالی مانند بازار بورس پر از اصطلاحات و قراردادهایی است که هرکدام به دلیل و برای پیش برد هدف خاصی توسعه پیدا کرده‌اند.
شاید با خود بیندیشید که آیا نیاز به شناخت تمام این قراردادها و اصطلاحات داریم یا خیر؟ واقعیت این است که برای معامله در بازار بورس قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ و فعالیت در آن، خیر؛ نیاز به کسب اطلاعات درباره همه این قراردادها ندارید. اما بسیاری از این قراردادها در عین اینکه ممکن است ناشناخته باشند، نحوه اجرای بسیار ساده‌ای داشته و سودهای بسیار کلانی هم در پشت آن‌ها مخفی است که تنها با مطالعه یک مقاله ساده می‌توانید به درک درستی از آن‌ها رسیده و سود خوب و راحت‌تری نیز از آن‌ها کسب کنید. قراردادهای اختیار معامله نیز قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ از این جمله هستند.

در این مقاله با شما همراه شده‌ایم تا به‌صورت مفصل و البته دقیق و حرفه‌ای به تشریح تمام نکات مربوط به قراردادهای اختیار معامله بپردازیم. با بررسی مزایای اختیار معامله و نکات دقیق عملیاتی‌سازی آن متوجه خواهید شد که این قرارداد برخلاف ظاهر پیچیده‌ای که از اسم آن پیداست، مفهوم ساده‌ای داشته و استفاده از آن می‌تواند سود خوبی در بازار برای کاربر با ریسک پایین‌تر نسبت به معاملات معمول در بازار بورس رقم بزند.

اختیار معامله چیست

برای درک اینکه معاملات اختیار معامله چیست, ابتدا باید به تعریف خود اختیار معامله بپردازیم. اختیار معامله یا به‌اصطلاح انگلیسی Option یکی از اصطلاحات رایج در بازارهای مالی است که البته در قراردادهای تجاری معمول هم از آن به‌وفور استفاده می‌شود و تنها مختص بازار بورس و بازارهای مالی نیست.

در قرارداد اختیار معامله در لحظه هیچ خرید یا فروشی صورت نمی‌گیرد. در این قرارداد طرفین بر روی امکان خرید یا فروش یک کالا یا سهام در بورس با قیمت مشخص و در یک تاریخ مشخص توافق می‌نمایند.

این نوع از قراردادها بیشتر به دلیل ابهام در شرایط آتی و عدم امکان پیش‌بینی دقیق آینده به وجود آمده است. دو طرف معامله یعنی خریدار و فروشنده به دنبال کسب سود حاصل از پیش‌بینی و تحلیل خود از شرایط بازار هستند. اما با این ترفند به‌نوعی ریسک خود را کاهش می‌دهند.

اختیار معامله به‌طرف خریدار قرارداد این اجازه را می‌دهد که در تاریخ مشخص‌شده در متن قرارداد به‌عنوان تاریخ سررسید، با همان قیمت اولیه و مشخص‌شده در روز بستن قرارداد، برای خرید سهام موردنظر یا فروش آن اقدام کند.

قیمت فعلی سهام هیچ تأثیری در این قرارداد نخواهد داشت. البته این مهم برای خریدار یک اختیار خواهد بود و هیچ تعهد یا اجباری دراین‌باره وجود ندارد . اما درصورتی‌که هیچ اقدامی دراین‌باره نکند، عملاً پول پرداخت‌شده اولیه برای خرید سهام اختیار معامله را از دست خواهد داد.

کد اختیار معامله چیست

اما کد اختیار معامله چیست و چگونه باید آن را تهیه کنیم؟ برای استفاده از مزایای اختیار معامله و استفاده از قراردادهای اختیار معامله نیاز به داشتن کد بورسی مخصوص دارید. به این معنی که با همان کد بورسی معمول نمی‌توانید برای انجام معاملات اختیار یا آپشن اقدام کرده و نیاز به استفاده از کد مخصوص خواهید داشت.

برای این منظور شما می‌توانید با مراجعه به کارگزاری‌های مجاز که امکان استفاده از قراردادهای اختیار معامله را دارند، کد مخصوص برای این معاملات را دریافت کرده و سپس به‌راحتی برای انجام معاملات در این بازار نیز اقدام کنید. فرآیندی که به‌سادگی و برای هرکسی در دسترس است.

بازار اختیار قرارداد آتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ معامله چیست

بازار اختیار معامله بخشی از بازار بزرگ بورس است که در آن به‌جای خریدوفروش سهام بورسی، قراردادهای اختیار معامله خریدوفروش می‌شود. برای دسترسی به این بازار که به‌صورت آنلاین و اینترنتی می‌توانید رد آن فعالیت کنید، می‌بایست از پلتفرم‌های ارائه‌شده در کارگزاری‌های مجاز استفاده کنید.

دقت کنید که امکان ورود به این بازار و انجام معاملات در آن در لحظه تنها با استفاده از پلتفرم یک کارگزاری برای شما مقدور خواهد بود و در صورت اقدام از طریق یک کارگزاری از طریق سایر نمی‌توانید برای خریدوفروش این قراردادها اقدام کنید.

اوراق اختیار معامله چیست

اوراق اختیار معامله چیست و چه مشخصاتی دارد؟ وقتی صحبت از خریدوفروش سهام اختیار معامله می‌شود، درواقع شما در حال خریدوفروش اوراق بهاداری با عنوان اوراق اختیار معامله هستید. این اوراق شامل تمام مشخصات مربوط به این معامله اعم از تاریخ سررسید، قیمت، نوع قرارداد و مشخصاتی ازاین‌دست هستند. در لحظه خریدوفروش شما می‌توانید تمام این مشخصات را برای آن مشاهده کرده و سپس برای خرید و انجام معامله بر روی آن تصمیم بگیرید.

مثال برای اختیار معامله

برای درک هر چه بهتر قراردادهای اختیار معامله بایستی شما را با یک مثال ساده دراین‌باره همراه کنیم. فرض کنید قیمت سهام شرکت مخابرات ایران با نماد اخابر در بازار 1000 تومان است.
یکی از سهام‌داران این شرکت بر این باور است که قیمت سهام شرکت در چندماهه آینده با افت روبرو شده و ممکن است به 900 تومان برسد. اما بااین‌حال دراین‌باره مطمئن نیست و تمایل به فروش قطعی سهام خود ندارد. وی با تعریف قراردادهای اختیار معامله اقدام به عرضه این قراردادها با قیمت مشخص برای مثال 200 تومان در بازار می‌نماید.

شما به‌عنوان خریدار و با تصور اینکه قیمت اخابر می‌تواند در چند ماه آینده روند صعودی داشته باشد، وارد معامله‌شده و اوراق اختیار معامله عرضه‌شده را با قیمت 200 تومان خریداری می‌کنید.
در زمان سررسید این حق برای شما وجود دارد که تعداد سهام درج‌شده در قرارداد را با همان قیمت 1000 تومان توافق شده خریداری نموده و مالک آن‌ها شوید. قیمت فعلی سهام اخابر در این مهم هیچ تأثیری نخواهد داشت. حال اگر قیمت بالا رفته باشد، شما سود کرده‌اید و اگر قیمت پایین آمده باشد، شما ضرر.
البته دقت کنید که شما این اختیار را نیز خواهید داشت که برای خرید سهام اقدام نکنید. در این شرایط تنها همان 200 تومانی که در اول پرداخت کرده‌اید را از دست خواهید داد.

انواع اختیار معامله چیست

انواع اختیار معامله چیست و هر یک چه شرایطی دارند؟ نوبت به معرفی انواع اختیار معامله می‌رسد. البته باید متذکر شویم که دسته‌بندی‌های مختلفی برای قراردادهای اختیار معامله وجود دارد که هر یک بنا به شرایط خاصی صورت گرفته است. در ادامه سعی می‌کنیم تا اصلی‌ترین دسته‌بندی‌ها و انواع اختیار معامله را برای شما تعریف کنیم و توضیحات کافی درباره هر یک را با شما در میان بگذاریم.

اختیار خرید معامله چیست

یکی از انواع اختیار معامله اختیار خرید است. در این قرارداد شخص خریدار این حق را خواهد داشت تا در تاریخ سررسید برای خرید مقدار سهام مشخص‌شده در قرارداد با همان قیمت مشخص‌شده اقدام نماید.

اختیار فروش معامله چیست

در مقابل اختیار خرید معامله اختیار فروش معامله قرار دارد. در این قرارداد شخص خریدار این حق را خواهد داشت تا در تاریخ سررسید برای فروش مقدار سهام تعیین‌شده در قرارداد با همان قیمت مشخص‌شده اقدام نماید.

اختیار معامله اروپایی چیست

یکی از انواع اختیار معامله مدل اروپایی آن است. در این نوع از قراردادها شخص خریدار تنها در تاریخ سررسید می‌تواند برای اختیار خود اقدام نماید.

اختیار معامله آمریکایی چیست

در این نوع از انواع قرارداد اختیار معامله شخص خریدار می‌توان در بازه زمانی زمان خرید تا سررسید برای استفاده از حق و اختیار خود در متن قرارداد اقدام نماید.

اختیار معامله برمودایی

نوعی از قراردادهای بینابین اروپایی و آمریکایی است که در آن ممکن است امکان استفاده از اختیار در تاریخ سررسید و یا تاریخ‌های مشخص‌شده قبل از سررسید برای خریدار وجود داشته باشد.

قراردادهای اختیار معامله سهام

این دسته از قراردادهای اختیار معامله به اختیار خریدوفروش سهام بورسی اطلاق می‌شود. برای اکثر سهام بورسی موجود در بازار بورس ایران این قراردادها تعریف شده‌اند و در دسترس کاربران قرار دارند.

سایر انواع قرارداد اختیار معامله

قراردادهای اختیار معامله دیگری برای روابط تجاری معمول در بازار تعریف می‌شود که کمتر در بازار بورس استفاده داشته و بیشتر مختص سایر بازارها و روابط تجاری میان افراد هستند. برای مثال قرارداد اختیار معامله بر روی اوراق قرضه، اختیار معامله بر روی نرخ بهره، اختیار معاملات ارزی، اختیار معاملات کالایی و مواردی ازاین‌دست را می‌توان در این دسته قرار داد.

مزایای قرارداد اختیار معامله

احتمالاً تا به این جای مقاله درک کرده‌اید که قرارداد اختیار معامله چیست و چه انواعی دارد. اما برای درک هر چه بهتر آن باید به بررسی مزایای اختیار معامله نیز بپردازیم. مزایای اختیار معامله بر ای هر دو طرف قابل‌بررسی است و هر دو طرف می‌توانند از این مزایا برای کسب سود استفاده نمایند. در ادامه این مزایا را باهم بررسی می‌کنیم.

امکان استفاده از اختیار معامله به‌عنوان اهرم مالی

فرض کنید که شما قصد خرید سهام یک شرکت در حجم بالا را داشته اما پول نقد کافی برای این خرید را ندارید. در چنین مواقعی قرارداد اختیار معامله می‌تواند به مانند یک اهرم مالی برای شما عمل کرده تا با قیمت کمتری برای این خرید اقدام نمایید.

مدیریت ریسک هم برای خریدار و هم برای فروشنده

هر دو طرف در این معامله می‌توانند برای مدیریت ریسک خود اقدام کنند. به این معنی که خریدار با این ترفند در صورت واردشده سهام به ضرر، هزینه کمتری متقبل خواهد شد و فروشنده نیز در صورت وارد شدن به ضرر می‌تواند بخشی از ضررهای خود را با قیمت قرارداد اختیار معامله جبران کند.

کسب درآمد از خریدوفروش قراردادهای اختیار معامله

کاربران می‌توانند جدای از بحث سود و ضرر مربوط به نوسانات از خریدوفروش خود این اوراق نیز سود کسب نمایند. البته این مهم مبتنی بر شرایط مندرج در متن قرارداد خواهد بود.

نحوه خریدوفروش اختیار معامله

در حال حاضر تعداد شرکت‌های محدودی در بازار بورس تهران امکان خریدوفروش قرارداد اختیار معامله را دارند. کاربران می‌توانند با خدمات این مجموعه‌ها برای خریدوفروش این سهام اقدام کنند. البته نیاز به دریافت کد اختیار معامله مخصوص خواهید داشت. نحوه خریدوفروش اختیار معامله خیلی پیچیده نیست و تفاوتی با خریدوفروش سهام عادی ندارد. البته قدرت تحلیل کاربر در این شرایط بسیار اهمیت دارد.

در بازار بورس ایران استفاده از قرارداد فروش چندان کاربردی نبوده و خیلی رایج نیست و بیشتر کاربران به دنبال کسب سود از قراردادهای اختیار معامله خرید می‌باشند. ازاین‌رو صعودی بودن قیمت در آینده می‌تواند اهمیت بسیار زیادی برای این منظور داشته باشد.

به‌صورت کامل و جامع پاسخ پرسش سهام اختیار معامله چیست را برای شما تشریح کردیم. با این موارد اکنون شما می‌دانید که این قراردادها چه ابزاری هستند و چه هدفی در پشت آن‌ها وجود دارد.

استفاده از این قراردادها می‌تواند باعث افزایش میزان سود شما در بازار بورس البته با تحلیل درست بازار شده و سود شما را نسبت به شرایط معمول چند برابر نماید. اما دقت کنید اینکه شما درک کنید که اختیار معاملات چیست تنها بخشی از مسیر رسیدن به سود با استفاده از این روش است و هم چنان نیاز است تا کاربران ازنظر قدرت تحلیلی خود را تقویت کرده و با استفاده از روش‌های موجود، دقیق‌تر از همیشه برای پیش‌بینی آینده قیمت سهام اقدام نمایند.