شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟

شاخص های سهام یکی از مهم ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس هستند و به آن « دماسنج وضعیت اقتصادی کشورها » می گویند.

شاخص کل بورس چیست؟انواع شاخص های بورس

آموزش ویدئویی تحلیل شاخص کل بورس شروع سال ۱۴۰۰ (با تدریس دکتر محمد بحرینی)

شاخص کل بورس یک عدد برای مشخص کردن روند کلی بازار بورس می باشد. در این مقاله، سایت بحر تحلیل شاخص کل بورس و برخی از شاخص های بورس را معرفی کرده است. همچنین ویدئو آموزشی رایگان، ویژه شما بزرگواران قرار داده است. پیشنهاد میدهیم حتماً این فایل آموزشی شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ را مشاهده نمایید.

مطالبی که در این مقاله می آموزیم:

1- منظور از شاخص کل بورس چیست؟

2- انواع شاخص های بورس

4- شاخص قیمت (وزنی _ ارزشی) یا TEDPIX

5- شاخص آزاد شناور (TEFIX)

6- شاخص بازار اول و دوم

منظور از شاخص کل بورس چیست؟

شاخص کل بورس، یک معیار برای مشخص کردن روند کلی صعودی و یا نزولی بودن بازار بورس می باشد. درواقع شاخص کل بورس بیانگر میانگین بازدهی بورس است.

تحلیل گران بورس باید توجه داشته باشند افزایش شاخص کل بورس، نشان‌دهنده سودآوری همه شرکت‌ها در بورس نیست.

ممکن است سهام برخی شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ از شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس و اوراق و بهادار ، حتی در زمانی که شاخص کل بورس رشد قابل توجهی دارد، با افت قیمت شدید مواجه باشند.

در شرایطی نیز پیش می آید شاخص کل بورس با کاهش مواجه میشود. در این شرایط با وجود افت شاخص کل بورس، سهام بعضی شرکتها رو به رشد است.

در هر دو حالت وظیفه همیشگی شما بعنوان یک سرمایه گذار این است که با تحلیل درست و بهنگام، سهام شرکت های رو به رشد را در سبد سهام خود قرار دهید. آن وقت سرمایه شما، فارغ از شرایط حاکم بر کلیت بازار بورس، رشد خواهد داشت.

دوره جامع ثروت و تکنیکال یک دوره مناسب برای شماست. پیشنهاد می کنیم اگر میخواهید در بازارهای مالی سرمایه گذاری کنید در ابتدا حتماً از سایت بحر تحلیل دوره آموزش تحلیل تکنیکال را شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟ دانلود و از این دوره فوق العاده عالی استفاده کنید.

انواع شاخص های بورس

در بورس انواع شاخص های مختلفی وجود دارد که هر کدام از این شاخص ها وضعیت بازار بورس را از جنبه های خاصی به ما نشان می دهند. محاسبه هر کدام از شاخص‌های بورس از طریق فرمول متفاوتی انجام میشود. بنابراین برای تحلیل هر شاخص باید کارکرد آن شاخص را یاد بگیریم.

در بین فعالان بازار بورس چند شاخص نسبت به کل شاخص های بورس از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. سایت بحر تحلیل در ادامه برخی از این شاخص‌ها را به شما معرفی میکند:

2- شاخص قیمت (وزنی _ ارزشی)

3- شاخص کل (هم وزن)

4- شاخص قیمت (هم وزن)

5- شاخص آزاد شناور

6- شاخص بازار اول و دوم

شاخص کل

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، شاخص کل بورس یک عدد جهت تعیین بازدهی کلی بازار بورس می باشد. جالب است بدانید شرکت‌های بزرگتر (شرکت‌هایی با سرمایه بالاتر و ارزش بازار بیشتر)، تأثیر بیشتری بر صعود و یا نزول شاخص کل بورس دارند.

در تصاویر زیر تاثیر نمادهای بزرگ بازار و نمادهای پرتراکنش بر شاخص بورس را مشاهده می‌کنید.

شاخص قیمت (وزنی _ ارزشی) یا TEDPIX

یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس، شاخص قیمت است. شاخص قیمت، روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار را مشخص میکند. به طور مثال اگر شاخص قیمت بورس در یک سال، ۲۵ درصد رشد داشته باشد به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس در طول یک سال گذشته به طور متوسط ۲۵ درصد رشد داشته است.

شاخص قیمت نسبت به شاخص کل بورس یک تفاوت عمده دارد. در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی محاسبه میشود. اما در شاخص کل، علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در فرمول شاخص کل مورد محاسبه قرار می گیرد.

البته وزن شرکت‌ها بر شاخص قیمت مثل شاخص کل تأثیرگذار است. یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد و سرمایه آن بیشتر باشد، تأثیر آن بر شاخص قیمت بیشتر است.

شاخص آزاد شناور (TEFIX)

در بازار بورس سهام شرکت ها توسط دو دسته افراد حقیقی و حقوقی خرید و فروش می شود. افراد حقوقی اصولاً نسبت به افراد حقیقی با سرمایه بیشتری در بورس خرید یا فروش می کنند. به همین دلیل هم از لحاظ ارزشی و هم تعداد، دارای سهام بیشتری نسبت به افراد حقیقی هستند. در نتیجه آن‌ها تاثیر بیشتری در تغییرات بازار یک سهم دارند. با توجه به این موضوع، به تعداد سهامی که در بازار سرمایه، در اختیار سهامداران حقیقی است و مرتباً در بازار خرید و فروش می‌شود، سهام آزاد شناور گفته می‌شود. ارزش میانگین این سهام به عنوان شاخص سهام آزاد شناور به کار گرفته می‌شود.

شاخص بازار اول و دوم

شرکت های عضو بورس به دو گروه عمده بازار اول و بازار دوم تقسیم می شوند. برای تفکیک شرکت‌های بورسی چندین معیار در نظر گرفته می شود. ۴ مورد از معیارهای تفکیک شرکتها:

2- تعداد سهامداران

3- وضعیت سودآوری

4- تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش می‌شود

شرکتی‌هایی که از لحاظ معیارهای گفته شده در شرایط بهتری نسبت به دیگر شرکتها، قرار داشته باشند، در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم قرار می‌گیرند.

در این بین اگر شاخص کل برای بازار اول محاسبه شود، شاخص بازار اول و در صورتی که شاخص در بازار دوم محاسبه شاخص کل شرکت‌های عضو در بازار دوم بدست می‌آید. اگر شاخص کل بازار دوم سرعت افزایش بیشتری داشته باشد، نشان می‌دهد که رشد در بازار دوم به نسبت بازار اول بهتر است و بازده سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک، جذابیت بیشتری دارد.

شاخص صنعت

در بازار بورس می‌توان شرکت‌ها را بر اساس ماهیت فعالیتشان دسته‌بندی کرد. شرکت‌های تولیدی و خدماتی دو دسته اصلی شرکت‌های بورسی هستند. جالب است بدانید بیش از ۶۰ درصد شرکت‌های فعال در بورس را شرکت‌های تولیدی تشکیل داده اند. این شرکتها در زمره شاخص صنعت محاسبه می شوند.

شیوه محاسبه شاخص صنعت مشابه شاخص کل قیمت محاسبه میگردد. تفاوت آن‌ها با یکدیگر، در تعداد شرکت‌های حاضر در آن دسته می باشد.

شاخص بورس(Stock index) چیست و چه کاربردی دارد؟

حتما در برنامه های خبری و یا در روزنامه ها درباره تغییرات شاخص بورس اوراق بهادار شنیده اید. اینکه شاخص بورس چند واحد رشد داشته و یا با افت مواجه شده است. با مطالعه این مقاله درباره شاخص بورس، انواع شاخص و تحلیل تکنیکال آن صحبت می‌کنیم.

شاخص ها ابزاری برای بررسی تغییرات هستند که در ارزیابی های اقتصادی یا اندازه گیری و تحلیل یک بازار قابل استفاده هستند. شاخص بورس نیز به عنوان یک شاخص با اهمیت، اندازه تغییرات قیمت سهام موجود در بازار بورس و اوراق بهادار را نشان می دهد.

در واقع، دلیل اهمیت شاخص بورس این است که سهام مبادله شده در بورس را بررسی می کند و اطلاعات کلی در مورد رشد یا افت بازار به ما ارائه می دهد.

شاخص های سهام یکی از مهم ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس هستند و به آن « دماسنج وضعیت اقتصادی کشورها » می گویند.

دلایل اهمیت محاسبه شاخص های بازار سهام

پیش بینی حرکت های آتی بازار

تحلیل گران تکنیکال با استفاده از شاخص بورس اوراق بهادار می توانند حرکت های بعدی و جهت بازار را پیش بینی کنند. این شاخص برای ارزیابی آینده بازار بسیار با اهمیت است.

ارزیابی عملکرد مدیران شرکت های سرمایه گذاری

یکی از کاربردهای شاخص بورس برای ارزیابی عملکرد فعالیت مالی شرکت های سرمایه گذاری است. یعنی با مقایسه بازدهی سبد تحت مدیریت شرکت های سرمایه گذاری با شاخص بورس می شود بازده و میزان موفقیت آن شرکت را محاسبه کرد. شاخص بورس معیار خوبی برای ارزیابی موفقیت نهادهای سرمایه گذاری است.

نظارت بر صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر شاخص

بررسی شاخص بورس اوراق بهادار کمک می کند تا بتوان عملکرد صندوق های سرمایه گذاری شاخصی را بررسی کرد. چون با مقایسه عملکرد صندوق سرمایه گذاری شاخصی و شاخص کل سهام می توانیم بفهمیم که مدیریت صندوق چقدر توانسته کارکرد خود را به شاخص بورس نزدیک کند.

عملکرد آتی کل اقتصاد

یکی دیگر از کاربردهای شاخص بورس اوراق بهادار بیان کننده وضعیت حال حاضر بورس است و عملکرد اقتصاد آن کشور در آینده را نشان می دهد.

انواع شاخص ها در بازار بورس اوراق بهادار

شاخص قیمتی

همان طور که از نام آن مشخص است این شاخص مرتبط با قیمت سهام است و برآیند جهت حرکت قیمت های اوراق بهادار در بازار را نشان می دهد.

شاخص نقدی

این شاخص برآیند جهت حرکت بازده نقدی سهام یا همان (DPS) است.

شاخص بازدهی کل

این شاخص ها هم نشان دهنده برآیند جهت حرکت قیمت ها هستند و هم نشان دهنده جهت حرکت بازده نقدی.

اکثر تحلیل گران معمولا از شاخص قیمتی در تصمیم گیری های خود استفاده می کنند و برای آن ارزش بیشتری قائل هستند.

مهم ترین شاخص های بورس اوراق بهادار در ایران

شاخص کل بورس (TEDPIX)

شاخص کل بورس تهران همان شاخصی است که معمولا در اکثر رسانه ها و اخبار نام آن را می شنوید و نشان دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بازار بورس ایران است. شاخص کل بورس ایران با نام بین المللی TEDPIX شناخته می شود.

شاخص کل بر مبنای ارزش بازاری سهام محاسبه می شود. یعنی وزن شرکت ها در تاثیر آن ها بر شاخص اهمیت دارد. تغییرات سهم های بزرگتر بازار مثل فولاد مبارکه، پارس، ایران خودرو، فملی و … که تعداد سهام و سرمایه آن ها بیشتر است بسیار تاثیرگذارتر از سهم های کوچک بازار هستند. به سهم های بزرگ تاثیرگذار، سهم های شاخص ساز می گویند.

شاخص کل قیمت (TEPIX)

شاخص قیمت سهام بر خلاف شاخص کل فقط تغییرات قیمت سهام فعال در بازار را در نظر می گیرد و سود نقدی (DPS) را لحاظ نمی کند. شاخص قیمت با نام بین المللی TEPIX شناخته می شود.

اکثر تحلیل گران فعال در بازار بورس از این شاخص برای تصمیم گیری استفاده می کنند و از نظر آن ها این شاخص نسبت به شاخص کل اطلاعات مهم تری در اختیار آن ها قرار می دهد.

شاخص هم وزن

در شاخص هم وزن دیگر بزرگی سهم ها اهمیت ندارد و سرمایه آن ها یکسان در نظر گرفته می شود. یعنی تمامی سهم های بازار به یک میزان بر رشد یا افت شاخص موثرند.

به عنوان مثال اگر یک سهم بزرگ مثل « فارس » یک درصد رشد کند به همان میزان بر شاخص هم وزن تاثیر می گذارد که یک سهم کوچک بازار مثل « وآوا » یک درصد رشد کند.

اگر شاخص کل مثبت و شاخص هم وزن منفی باشد تحلیل بازار چگونه است؟

همان طور که گفته شد سرمایه و بزرگی سهم ها در شاخص هم وزن اهمیت ندارد و تمام سهم ها به یک میزان بر افت یا رشد شاخص موثرند. پس وقتی شاخص هم وزن منفی است به این معناست که قیمت اکثر سهم های فعال در بورس کاهش داشته است.

اما برعکس شاخص هم وزن، سرمایه و بزرگی سهم ها برای شاخص کل مهم است. در نتیجه وقتی شاخص هم وزن منفی و شاخص کل مثبت است به این معناست که هرچند اکثر سهم های بازار منفی بوده اند اما سهم های بزرگ و شاخص ساز مثبت بوده اند که باعث شده اند شاخص کل رشد کند.

شاخص بازار اول و دوم

طی تقسیم بندی های سازمان، بورس به دو بازار اول و دوم تقسیم می شود که شاخص بازار اول به محاسبه تغییرات سهم های پذیرفته شده در بازار اول می پردازد و شاخص بازار دوم تغییرات سهم های پذیرفته شده در بازار دوم را نشان می دهد.

شاخص آزاد شناور

سهام آزاد شناور به سهامی گفته می شود که دارندگان آن آماده عرضه و فروش سهام خود در بورس هستند و قصد ندارند با حفظ سهام خود در مدیریت شرکت مشارکت کنند. سهام شناور هر سهم در صفحه در یک نگاه آن سهم در سایت Tsetmc نمایش داده می شود.

محاسبه شاخص آزاد شناور مشابه شاخص کل است با این تفاوت که تنها تغییرات سهام آزاد شناور را اندازه می گیرد. نکته قابل توجه در مورد شاخص شناور آزاد این است که این شاخص به بخشی از بازار اهمیت می دهد که از نقدشوندگی بالاتری برخوردار است.

شاخص صنعت

شرکت های پذیرفته شده در بورس در صنایع مختلفی مثل بانک ها و موسسات اعتباری، محصولات شیمیایی، مواد و محصولات دارویی و … طبقه بندی می شوند. بورس تهران اقدام به محاسبه ی شاخص قیمت برای هر صنعت می کند که نحوه ی محاسبه آن مشابه شاخص کل می باشد.

شاخص 50 شرکت فعال تر

50 شرکت فعال بازار بورس در دوره های سه ماهه تعیین می شوند. آن چه در انتخاب 50 شرکت بیشترین اهمیت را دارد تعداد روزهای داد و ستد شرکت هاست. بورس تهران میزان نقدشوندگی یا فعالیت شرکت ها را ملاک اصلی برای گزینش 50 شرکت قرار داده است.

شاخص 30 شرکت بزرگتر

شاخص30 شرکت بزرگتر شاخصی است که به صورت وزنی و براساس سهام شناور آزاد محاسبه می شود و عملکرد 30 شرکت بزرگ پذیرفته شده در بورس تهران را اندازه گیری می کند.

برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و قیمت های لحظه ای سهام به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.

شاخص بورس چیست و چه انواعی دارد؟

کلیه خدمات و مشاوره مالی توسط پرسنل متخصص موسسه مالی آروند حساب تدبیر ارائه میگردد
معتبرترین موسسه خدمات مالی در استان قزوین و البرز
شماره تماس 09215164732 - 09190537290

تعریف شاخص کل بورس و نحوه محاسبه آن

حتما شما هم تاکنون، بارها و بارها، در صدا و سیما و سایر رسانه‌ها، شنیده‌اید که مثلا شاخص بورس امروز با 50 واحد رشد، به عدد 32 هزار واحد رسید. همچنین گاهی اوقات رسانه‌ها از کاهش شاخص بورس خبر می‌دهند. اما تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که شاخص بورس، بیانگر چیست و چرا افزایش یا کاهش آن، اهمیت دارد؟ اساس نوسانات شاخص چه مفهومی دارد؟ در این برنامه، قصد داریم درباره شاخص‌های بورس و انواع آنها صحبت کنیم.

شاخص، در مفهوم کلی، معیاری است که براساس آن می‌توان چیـزی را تشخیص داد. در بورس هم شاخص‌ها، در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، ارزیابی و حتی روند آینده بورس را پیش‌بینی کرد، بنابراین، طبیعتا باتوجه به نقش بسیار مهمی که شاخص‌های بورس، در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند، نوسانات شاخص‌ها نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار حائز اهمیت است. شاخص‌ها بورس، انواع مختلفی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه‌ خاصی نشان می‌دهد، بنابراین سرمایه‌گذاران در تحلیل شاخص‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند. در ادامه، مهمترین شاخص‌های بورس را به شما معرفی می‌کنیم.

شاخص کـل که به آن شاخص قیمت و بازده نقدی هم می‌گویند، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به بیان ساده‌تر، "تغییرات شاخص کل در واقع بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است".

لازم است در این خصوص مقداری توضیح دهیم. اگر به خاطر داشته باشید، در برنامه‌های گذشته گفتیم که بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس از دو طریق بدست می‌آید. اول دریافت سود نقدی سالیانه و دوم، تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه‌گذاری. برای مثال، فردی را درنظر بگیرید که سهام شرکت الف را در ابتدای سال، با قیمت 150 تومان خریداری می‌کند. اگر قیمت سهام این فرد در پایان سال، به 180 تومان افزایش یابد و شرکت، در پایان سال نیز 15 تومان به عنوان سود نقدی، به ازای هر سهم توزیـع کند، این فرد مجموعا 45 تومان سود از محل افزایش قیمت سهم و دریافت سود نقدی بدست آورده است و بنابراین، بازدهی وی در پایان سال، 30 درصد خواهد بود، زیرا سرمایه وی از 150 تومان به 195 تومان افزایش یافته است.

تغییرات شاخص کل نیز دقیقا بیانگر میانگین بازدهی بورس است، بنابراین، اگر به عنوان مثال، شاخص کل بورس در ابتدای سال، 20 هزار واحد باشد و در پایان سال، با 10 هزار واحد افزایش، به 30 هزار واحد برسد، به این معناست که میانگین بازدهی بورس از محل افزایش قیمت سهام شرکت‌ها و تقسیم سود نقدی بین سرمایه‌گذاران در آن سال، 50 درصد بوده است:

(میزان رشد شاخص در طول سال) 10000 = 50 % × 20000

دو نکته قابل توجه درخصوص شاخص کل می‌بایست مدنظر سرمایه‌گذاران باشد :

نکتـه اول اینکه افزایش شاخص کل، لزومـا به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های حاضر در بورس نیست، همانطور که کاهش شاخص کل نیز لزوما به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست، زیرا همانگونه که گفته شد، شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی بورس است و چه بسا، در برخـی موارد، علیرغم رشد قابل توجه شاخص کل بورس، برخی سهام با افت قیمت مواجه شده و سهامداران خود را با زیان مواجه سازنـد و یا در شرایطی که شاخص کل با کاهش مواجه است، برخی سرمایه‌گذاران که سهام ارزنده‌ای را در سبد سهام خود دارند، سود قابل قبولی بدست می‌آورند. بنابراین، سرمایه‌گذاران نباید صرفا با اتکا به اخبار رشد شاخص کل و بدون بررسی کامل درخصوص ارزش ذاتی سهام، اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند و حتی در شرایط رشد مستمر شاخص‌ کل نیز در انتخاب سهام، کاملا دقت نمایند.

نکته دوم ارتباط بیـن شاخص کل و سبد سهام است. حتما به خاطر دارید که یکی از اصول بسیار مهم سرمایه‌گذاری در بورس، تشکیل سبد سهام متنـوع است. هر اندازه سبد سهام یک سرمایه‌گذار، متنوع‌تر و به ترکیب سهام شرکت‌های موجود در بورس نزدیک‌تر باشد، بازدهی آن سرمایه‌گذار نیز به متوسط بازدهی کل بورس که توسط شاخص کل نشان داده می‌شود، نزدیک‌تر خواهد بود، تا آنجا که اگر فردی بتواند ترکیب سهام موجود در سبد سهـام خود را بطور کامل، منطبق بر ترکیب تمامی سهام حاضر در بورس نمایـد، بازدهی وی نیز بطور کامل منطبق بر نوسانات شاخص کل بورس خواهد بود و مثلا با رشد 30 درصدی شاخص، وی نیـز حدودا 30 درصد سـود بدست خواهد آورد.

در این برنامه، با مفهوم شاخص کل بورس آشنا شدید. لازم به ذکر است اطلاعات مربوط به شاخص‌های بورس بصورت لحظه‌ای در پایگاه اطلاع‌رسانی بورس اوراق بهادار تهران به نشانی www.irbourse.com (خوانده شود آی آر بورس نقطه کام) و پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به نشانی www.tsetmc.com (خوانده شود تی اس ای تی ام سی نقطه کام) قابل مشاهده است. در برنامه بعد، سایر شاخص‌های بورس را به شما معرفی خواهیـم کرد.

یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری در بورس و حتی سرمایه‌گذاریهای غیر مالی، شاخص‌های بورس و به خصوص شاخص کل تلقی می‌گردد. در حال حاضر غالب سرمایه‌گذاران نهادی و انفرادی در بورس اوراق بهادار تهران، حرکت و جهت بازار را به صورت دوره‌ای با این معیار اندازه‌گیری می‌کنند. هر چند بورس اوراق بهادار تهران شاخص‌های متعددی را به صورت روزانه محاسبه و منتشر می‌نماید اما توجه اصلی استفاده‌کنندگان به شاخص کل است.

به طور کلی شاخص، یک معیار آماری است که تغییر حرکت و جهت یک اقتصاد یا یک بازار سهام را نشان می‌دهد.

شاخص‌ها ابزارهای سودمندی برای ردیابی روندهای بازار هستند . برای نمونه شاخص بورس تهران طی سالهای گذشته تاکنون همواره در حال تغییر و همراه با بانوسان بوده است. طی سالهای فوق بالاترین میزان شاخص ۳۹/۱۳۸۸۲ واحد در تاریخ ۱۴/۰۵/۱۳۸۳ بوده و کمترین میزان آن ۱۵۲۰ واحد در مورخه ۲۰/۱۱/۱۳۷۷ می باشد. بهترین وضعیت شاخص کل بین سالهای ۸۲ و ۸۳ بوده است. با آغاز مقوله انرژی هسته ای و تحریم های اقتصادی علیه ایران شاخص کل همواره با نوسانات منفی مواجه بوده و همواره روندی خنثی و مقطعی را پیموده است. اصولأ در بازارهای مالی اساساً شاخص یک پرتفوی فرضی از اوراق بهادار است که شامل کل بازار مربوطه یا بخشی از آن است. مثلاً شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران پرتفویی فرضی از کلیه سهام پذیرفته شده است در حالی که شاخص مالی در برگیرنده پرتفویی فرضی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ است.

هر شاخص دارای روشهای محاسباتی خاصی است که معمولاً بر حسب تغییر از یک ارزش مبنا بیان می‌شود. مثلاً شاخص کل بورس تهران بر مبنای فرمول لاسپیرز با کمی‌تعدیل و بر پایه ارزش یکصد محاسبه می‌گردد. این شاخص (شاخص لاسپیرز) اصولأ الگوهای مصرفی مشتریان را در نظر نمی گیرد ولی در دنیای کنونی عمدتأ بیشتر از این شاخص استفاده می شود تا شاخص های دیگری از قبیل شاخص اجورث ، شاخص پاشه و شاخص فیشر.

باید توجه داشت که ارزش عددی شاخص، ارزش اطلاعاتی چندانی ندارد. به عنوان مثال اگر بدانیم که شاخص کل بورس تهران در پایان سال ۱۳۸۲ عدد ۱۱۳۷۹ است اطلاعات مهمی‌از آن به دست نمی‌آید اما در صورتی که بدانیم شاخص بورس طی سال ۱۳۸۲ معادل ۱۲۴ درصد رشد داشته است احتمالاً به عملکرد مناسبی در سال فوق پی خواهیم برد. لذا معمولأ موقع ارزیابی شاخص کل باید آن را به صورت دوره ای در نظر گرفت و تنها مقدار آن را در روز خاصی ارزیابی نکرد.

شاخص کل بورس تهران که به آن تپیکس می‌گویند شامل پرتفوی فرضی از کل سهام پذیرفته شده در بورس است. این شاخص همانند شاخص‌های مالی و صنعت تنها بیانگر تغییرات قیمت سهام طی یک دوره زمانی می‌باشد. نگاهی بر روند شاخص کل در سال ۸۲ بیانگر آنست که شاخص از ابتدای سال ۸۲ تا ۰۶/۰۵/۸۲ معادل ۱۸۹درصد رشد داشته است. این رشد به جز فواصل تاریخی ۱۳/۰۳/۸۲ تا ۳۱/۰۳/۸۲ تقریباً پیوسته ادامه داشته است. باید گفت که بهترین رشد شاخص کل در همین سال بوده است. شاخص کل بین تاریخ‌های ۰۶/۰۵/۸۲ لغایت ۱۹/۰۸/۸۲ در مجموع تغییری نداشته و در این فاصله در نقطه ۲۸/۰۷/۸۲ معادل ۲۱درصد نیز نسبت به ۰۶/۰۵/۸۲ کاهش نشان داده است. پس شاخص کل از ۱۹/۰۸/۸۲ با ارزش ۹،۵۶۸ پیوسته تا تاریخ ۱۷/۱۰/۸۲ افزایش یافته و به ارزش ۱۱۲۱۰ رسیده است. روند شاخص کل در این تاریخ تا ۲۵/۱۲/۸۲ افزایش نشان نمی‌دهد اما مجدداً از تاریخ ۲۵/۱۲/۸۲ رشد شاخص شروع و تا آخرین روزکاری سال ۸۲ شاخص به عدد ۱۱۳۷۹ می‌رسد. یکی از نتایج مهمی‌که از بررسی فوق استخراج می‌گردد آنست که ۷۷ درصد رشد شاخص سال ۸۲ (۱۸۹درصد) در ۴ ماهه اول سال رخ داده است و تنها ۲۳ درصد آن در ۸ ماهه بعدی واقع گردیده است. جالب است که بررسی تغییرات شاخص کل در سال ۱۳۸۱ نیز پشتیبان نتیجه‌گیری مذکور است. در سال ۱۳۸۱ رشد شاخص کل ۳۴ درصد بوده است که ۲۸ درصد آن یعنی ۸۲ درصد رشد شاخص کل در ۴ ماهه اول سال رخ داده است و تنها ۲۳ درصد آن در ۸ ماهه بعدی واقع گردیده است. بر اساس آمار گرفته شده در سال ۲۰۰۶ معادل سه هزار میلیارد دلار بر ارزش کل بورس های دنیا افزوده شده است. از لحاظ ارزش بازار طی یک ساله گذشته در بین ۵۰ بورس معتبر جهان ارزش بازار ۴۷ بورس افزایش یافته و در این میان فعالان سه بورس تهران ، نیوزیلند و بورس بوئنوس آیرس افت ارزش بازار سهام را شاهد بوده اند. ارزش بورس تهران در این مدت ۱۵/۸ درصد کاهش یافته است. لازم به ذکر است در ۱۴ مهر سال ۱۳۸۶ شاخص کل کشورهای عربی نیز افزایشی ۲۱/۱ درصدی داشته است که در این میان شاخص کل بورس اردن با رشدی ۲۶/۵ درصد به ۰۲/۳٫۶۰۶ واحد رسید که بیشترین رشد را در میان بورس‌های این کشورها داشت. بورس‌های قطر و امارات نیز به ترتیب با رشدی معادل ۹۹/۴ و ۲۰/۴ درصد در رده‌های بعدی قرار گرفتند.

جالب است که بررسی تغییرات شاخص کل در سال ۱۳۸۱ نیز پشتیبان نتیجه‌گیری مذکور است. به هر ترتیب، شاخص‌ها ابزارهای سودمندی برای ردیابی روندهای بازار هستند. شاخص‌های بورس معمولاٌ بعنوان یکی از معیارهای مهم رونق یا رکود اقتصاد داخلی نیز به کار می‌روند. تحلیل گران مالی معتقدند که درک شاخص و تغییرات آن می‌تواند به سرمایه‌گذاران در تصمیمات سرمایه‌گذاری مناسبتر یاری رساند. از اینرو کارایی شاخص، بخشی از کارایی بورس سهام تلقی می‌شود. غالب شاخص‌ها از جمله شاخص‌های کل، صنعت و مالی در بورس تهران بر مبنای سرمایه بازار موزون، محاسبه می‌شوند یعنی سهامی‌که سرمایه بازار بالایی دارد وزن و اثر بیشتری بر تغییرات شاخص دارد. در عوض، تغییرات قیمت سهام شرکت‌های کوچک چندان اثری بر شاخص ندارد. به عنوان نمونه، اگر امروز سه شرکت بزرگ (Big dogs) فارس و خوزستان، سایپا و ایران خودرو هر یک ۵ درصد افزایش قیمت بیابند شاخص کل معادل ۱۱۵ واحد افزایش خواهدیافت که به معنای رشدی بیش از ۱ درصد در شاخص است. این درحالی است که تغییرات قیمت ده‌ها شرکت همچون دارویی حکیم، اشتادموتورز، نساجی ایران و امثالهم تا میزان ۱۰ درصد نیز تقریباٌ اثری بر شاخص ندارد. شاخص‌ها ابزارهای سودمند اندازه‌گیری جهت و حرکت بازار بخصوص در کوتاه مدت هستند. این ابزار هنگامی‌سودمندی خود را نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران بدانند شاخص چه چیزهایی را ارائه می‌کند و همچنین چه چیزهایی را ارائه نمی‌کند.

۱ـ شاخص‌ها دلایل حرکت قیمت‌ها را نشان نمی‌دهند.

۲ـ شاخص معیار سنجش عملکرد پرتفوی سرمایه‌گذاران نیست.

۳ـ شاخص فاقد قابلیت مقایسه در بلند مدت است.

۴ـ هر قدر شاخص‌ها به صنایع و طبقات مربوطه خردتر شوند، سودمندی بیشتری در تصمیمات سرمایه‌گذاری دارند.

تحلیل بورس؛ شاخص کل به محدوده یک میلیون و ۷۰۰هزار واحد می رسد؟

اقتصادآنلاین–هانا پاکمند؛ معاملات بورس در چهارمین روز هفته در حالی به پایان رسید که شاخص کل بورس تهران با ثبت رشد پنج هزار واحدی در محدوده یک ‌میلیون و ۵۴۲هزار واحد قرار گرفت و شاخص هم وزن و شاخص فرابورس به ترتیب ۳۱۲۲واحد و ۶۳واحد رشد داشتند. به طور کلی بیش از ۶میلیارد برگه سهام در میان معامله‌گران امروز دست به دست شد و حدود ۱۰میلیارد تومان پول توسط حقوقی‌ها به بازار وارد شد.

مجتبی دیبا، کارشناس و فعال بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین، روند معاملات بورس را بررسی کرد و گفت: پس از انتشار گزارش عملکرد شرکت‌ها و با توجه به تورم موجود به نظر میرسد بازار سرمایه همچنان پتانسیل رشد را دارد و می‌تواند برای سرمایه‌گذاری مناسب باشد. همچنین در محدوده یک میلیون و ۵۲۰هزار واحد تا یک میلیون و ۵۲۵هزار واحد اغلب سهام بازار از نظر قیمتی به تعادل رسیدند.

وی ادامه داد: اخباری همانند حذف عوارض کالاهای صنعتی و معدنی و وارد شدن دلار به کانال ۳۱هزار تومان نیز بازار را با جوی مثبت همراه کرده است.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: بیشترین تزریق پول حقوقی به بورس و فرابورس در سه گروه «بانک‌ها و مؤسسات اعتباری»، «بیمه‌ و صندوق ‌بازنشستگی» و «سرمایه‌گذاری‌ها» رقم خورد در حالی که برآیند معاملات گروه‌های «فلزات اساسی» و «محصولات شیمیایی» به نفع حقیقی‌ها تمام شد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد شاخص کل تا قبل از مجامع تا محدوده یک میلیون و ۷۰۰هزار واحد رشد داشته باشد و پس از آن احتمالا اصلاح و استراحتی در این محدوده خواهد داشت.

پیش‌بینی بازار فردا/ شاخص بورس باز می‌گردد؟

بورس هفته گذشته شاهد خروج سنگین‌ترین نقدینگی از بهمن پارسال تا به امروز بود. این خروج نقدینگی و سرخ‌پوشی بورس باعث شد که سهامداران دوباره به فکر حفظ سرمایه باقی مانده خود و خروج از بورس بیفتند. بورس طی روزهای آینده سبزپوش می‌شود؟

به گزارش تجارت‌نیوز، دو روزی می‌شود که بورس روند به خود گرفته و برخی از گروه‌های بازار اصلاح می‌شوند.

روند نزولی دو روز اخیر به واسطه عرضه‌های شدید و سنگین در بازار سرمایه پدید ‌آمد. برخی کارشناسان عقیده دارند که این عرضه حقوقی‌ها، نقدینگی و اعتماد حقیقی‌ها از بورس خارج می‌کند. از سوی دیگر برخی از کارشناسان می‌گویند که حقوقی‌های بزرگ‌ بازار حق تصمیم‌گیری دارند و می‌توانند سهام خود را بفروشند. سهامداران خرد نیز با معاملات و نوسان‌گیری می‌توانند سود ببرند.

این روزها با نزدیک شدن به فصل گرما و آغاز خاموشی‌ها انتظار برای کاهش سودآوری گروه‌های شاخص‌سازی مثل فلزات اساسی و معدنی‌ها افزایش پیدا کرده است. این موضوع موجب شده تا فشار فروشندگان سهام همچنان چربش بیشتری بر خریداران حتی حقوقی این سهم‌ها داشته باشد.

در گروه خودرویی‌ها اما تقاضا بر عرضه افزونی داشت ودر این گروه امروز شاهد انتشار این خبر بودیم که محصولات این شرکت قرار است در بورس کالا عرضه شوند.
در این زمینه هنوز هیچ خبر رسمی مبنی بر اینکه قیمت عرضه در بورس کالا با قیمت کارخانه خودروساز یکسان خواهد بود یا خیر، منتشر نشده است.

تاثیر اخبار جدید روی بورس

ایمان رئیسی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: معاملات بورس فردا مثبت دنبال می‌شود. اغلب سهام بازار در حد ضررها بودند و در این هفته واکنش نشان دادند و منفی شدند.

وی توضیح می‌دهد: امروز مدیرعامل ایران خودرو گفت که قرار است تمامی محصولات این کارخانه در بازار سهام به فروش برسد. این موضوع شاید به مرور تحقق پیدا کند و این موضوع می‌تواند روی سودآوری شرکت‌ها تاثیر بگذارد.

رئیسی می‌گوید: احتمالا ایران‌خودرو و سایپا بتوانند با عرضه در بورس قیمت بین کارخانه و بازار آزاد را کاهش دهند و به سودآوری برسند.