انواع شاخص

شاخص TOTAL2 در تریدینگ ویو | آکادمی آینده

شاخص های بورس چیست؟ معرفی انواع شاخص های بورس

شاخص های بورس عبارتی است که حتی اگر تا به حال در بازار بورس هیچ فعالیتی هم نداشته باشید ممکن است بار ها از اخبار یا رسانه های مختلف به گوش شما خورده باشد که مثلا شاخص بورس امروز با رشد n درصدی مواجه بوده است و یا به میزان n واحد افت کرده است.
سوال بسیاری از افرادی که به تازگی وارد بازار بورس شده اند و یا قصد ورود به این بازار را دارند این است که این شاخص های بورس چیست و چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می دهد؟
برای سرمایه گذاری و افزایش درآمد از بازار های مختلف سرمایه گذاری از جمله بورس لازم است تا سرمایه گذاران ، بازار مورد نظر خود را به خوبی ارزیابی کنند و توانایی تحلیل آن را داشته باشند تا بتوانند بهترین عملکرد را در آن بازار داشته باشند.
در بازار بورس نیز اطلاعاتی از قبیل آمار فروش شرکت های مختلف ، حجم و ارزش معاملات ، تغییرات نرخ ارز ، میزان ورود و خروج اشخاص حقیقی و حقوقی و . داده هایی هستند که لازم است سرمایه گذاران با آنها آشنا باشند تا بتوانند این بازار را به خوبی ارزیابی کنند.
اما یکی از مهم ترین داده های موجود در بازار بورس که در اثر معاملات بازار به طور روزانه تغییر می کند شاخص های بورس است که انواع مختلفی از آن در حال حاضر وجود دارد و تحلیل و بررسی درست آنها می تواند منجر به افزایش دارایی و کسب سود بیشتر از بازار بورس شود.
در ادامه این مقاله قصد داریم به معرفی شاخص های بورس بپردازیم و نقش هرکدام را در بازار بورس بیان کنیم.
پس اگر علاقه مند به سرمایه گذاری در بازار بورس هستید و آشنایی زیادی با مفهوم شاخص های بورس ندارید با ما همراه باشید.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس عددی است که وضعیت کلی بازار بورس را بیان می کند و روند صعودی یا نزولی آن را نشان می دهد.
هنگامی که فعالان اقتصادی ، موسسات مالی و دولتی ، رسانه های اجتماعی و . بخواهند در مورد رونق یا رکود بازار بورس صحبت کنند ، تغییرات شاخص بورس را در بازه های زمانی مختلف مورد ارزیابی قرار می دهند.
همانطور که اطلاع دارید بنا بر نیاز های مختلف سرمایه گذاران امروزه ما چندین شاخص مختلف در بورس داریم که هر کدام بیانگر جنبه خاصی از بورس هستند و اطلاعات مختلفی را در اختیار ما قرار می دهند.
معرفی انواع شاخص های بورس
در بازار بورس اوراق بهادار تهران شاخص های مختلفی وجود دارد که سهم داران از آن ها برای سرمایه گذاری یا خرید و فروش سهم ها استفاده می کنند.
در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:

• شاخص کل بورس

شاخص کل بورس یکی از پرکاربرد ترین شاخص های بورسی است و در واقع همان شاخصی است که بار ها از اخبار یا رسانه از آن به عنوان شاخص بورس تهران نام برده می شود.
این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است.
به بیان دیگر نوسانات شاخص کل نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.
شاخص کل بورس میزان سود نقدی پرداختی به سهام داران را نشان نمی دهد.
بر طبق فرمول محاسبه شاخص کل ، هر چقدر شرکت ها سرمایه و سهام بیشتری را به خود اختصاص دهند تاثیر بیشتری روی شاخص کل خواهند داشت.

• شاخص قیمت

شاخص قیمت نیز یکی از اصلی ترین انواع شاخص های بورس است که تفاوت اصلی آن انواع شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت تنها قیمت سهام شرکت های بورسی در فرمول مورد محاسبه قرار می گیرد اما در شاخص کل علاوه بر قیمت ، سود پرداختی سالیانه شرکت ها نیز در محاسبه شاخص لحاظ می شود.
شاخص قیمت روند کلی سهام تمامی شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار را نشان می انواع شاخص دهد.
در این شاخص نیز همانند شاخص کل هرچه شرکت بزرگتر باشد تاثیر آن بر شاخص قیمت بیشتر است.

• شاخص هم وزن

در شاخص هم وزن بر خلاف شاخص های قبلی ، کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس بدون در نظر گرفتن کوچک یا بزرگی آنها به یک اندازه در محاسبه شاخص بورس کل سهیم هستند.
این شاخص از تاریخ 5 اسفند ماه سال 1393 توسط سایت مدیریت بورس در دسترس عموم افراد قرار گرفت و علت محاسبه آن نیز در خواست برخی از فعالان اقتصادی مبنی بر واقعی نبودن شاخص کل بود.

• شاخص سهام آزاد شناور

یکی دیگر از انواع شاخص های بورس شاخص سهام آزاد شناور است که جزو شاخص های پرکاربرد به حساب می آید.
به قسمتی از سهام شرکت ها که صاحبان آن ها قصدی برای مدیریت در شرکت ندارند و فقط برای خرید و فروش سهام وارد معملات آن سهم می شوند ، سهام شناور آزاد گفته می شود.
بنابر تعریف دیگر می توان گفت که میزان سهامی از شرکت ها که در اختیار سهام داران حقیقی قرار می گیرد و مرتبا در بازار خرید و فروش می شود ، سهام شناور آزاد نام دارد.
با وجود شباهت این شاخص به شاخص کل اما تفاوتی نیز بین آنها مشاهده می شود و آن این است که در شاخص سهام آزاد شناور هنگام وزن دهی شرکت های موجود در سبد شاخص به جای استفاده از کل سهام منتشر شده تنها از سهام شناور شرکت ها استفاده می شود.

• شاخص صنعت و شاخص مالی

کلیه شرکت هایی که در بورس اوراق بهادار حضور دارند به دوبخش صنعتی و مالی تقسیم می شوند.
در بخش صنعتی شرکت های تولیدی و صنعتی نظیر پتروشیمی ، سیمان ، مخابرات ، خودروسازی و . حضور دارند و در بخش مالی نیز شرکت های سرمایه گذاری ، بانک ها بیمه و. قرار دارند.
همانطور که از اسم آنها نیز مشخص است شاخص صنعت بیانگر میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش تولیدی و صنعتی و شاخص مالی نیز نشان دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در زمینه مالی است.

• شاخص 50 شرکت برتر

هر سه ماه یک بار فهرستی از شرکت های فعال تر بر اساس میزان نقد شوندگی سهام توسط بورس منتشر می شود.
هر شرکتی که سهامش در بورس راحت تر و سریع تر خرید و فروش شود نقد شوندگی بیشتری دارد.
شاخص 50 شرکت برتر میانگین قیمت سهام این 50 شرکت را نشان می دهد که طی این مدت سود و قیمت آنها چه تغییری کرده است.

جمع بندی

همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد برای سرمایه گذاری در هر بازاری لازم است اطلاعات کاملی از آن بازار داشته باشیم تا بتوانیم به خوبی آن را تحلیل کنیم.
شاخص های بورس نیز یکی از مهم ترین داده هایی هستند که لازم است تمامی سرمایه گذاران بورس با آن آشنا باشند و توانایی ارزیابی شاخص های مختلف را کسب کنند.
اما بهتر است توجه داشته باشیم که افزایش شاخص کل ، لزوما به معنای سود دهی سهام همه شرکت های حاضر در بورس نیست و بالعکس.
زیرا همانگونه که شاره کردیم شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی بورس است و ممکن است علیرغم رشد قابل توجه شاخص کل بورس سهام تعدادی از شرکت ها با افت قیمت مواجه بوده است.
بنابراین سرمایه گذاران نباید تنها به رشد یا افت شاخص کل بورس اتکا کنند و بدون بررسی کامل در مورد ارزش سهام مورد نظر خود اقدام به سرمایه گذاری کنند.

شاخص های کلیدی عملکرد (KPI)

دوره آموزشی شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI)

مدیریت عملکرد چیست ؟ و چرا به آن نیازمندیم؟

آشنایی با مفهوم شاخص‌ ارزیابی عملکرد و انواع شاخص

آشنایی با مفهوم شاخص‌های اندازه‌گیری عملکرد پس نگر و پیش نگر

چگونه از یک نظام ارزیابی عملکرد جهت پیاده سازی و اشاعه برنامه راهبردی خود در سطوح مختلف سازمان استفاده کنیم ؟

روش ایجاد یک نظام مدیریت عملکرد مبتنی بر شاخص‌های ارزیابی عملکرد

نحوه تعریف و تعیین شاخص‌های ارزیابی عملکردی سازمانی در سطوح و جنبه‌های مختلف عملکردی سازمان

نحوه اندازه‌گیری شاخص‌های اندازه‌گیری عملکرد و ملزومات آن

نحوه گزارش‌دهی شاخص‌های اندازه‌گیری عملکرد و ملزومات آن

بسترسازی‌های لازم جهت بهره‌گیری از شاخص‌های ارزیابی عملکرد

شناسنامه شاخص چیست و چه ملزوماتی دارد؟

ایجاد ارتباط معنادار بین شاخص‌ها و سیستم‌های پاداش دهی سازمانی

چگونه فرهنگ سازمانی خود را جهت پیاده‌سازی نظام ارزیابی عملکرد جدید تغییر داده و مقاومت‌ها را کاهش دهیم؟

چگونه با بهره‌گیری از شاخص‌های اندازه‌گیری عملکرد، رفتار کارکنان خود را به شکل مطلوب تغییر دهیم؟

مروری بر شاخص‌های اندازه‌گیری عملکرد رایج در سازمان ها

شاخص های کلیدی عملکرد

ارزیابی عملکرد فرایندی است که به منظور آگاهی از عملکرد سازمان و ارائه بازخوردهای لازم جهت بهبود و ارتقای عملکرد سازمانی اجرا می‌شود. هر سازمانی نیاز دارد تا با ارزیابی به‌موقع عملکرد خود، از کارکرد صحیح واحدهای مختلف آگاهی پیدا کند و بتواند حرکت خود در راستای استراتژی‌های تعیین شده را در صورت لزوم اصلاح کند. به عمل درآوردن چنین فرایندی نیازمند تعریف شاخص‌های کمّی و کیفی مناسب و همچنین، تعیین روش اندازه‌گیری و گزارش‌دهی این شاخص‌هاست. شاخص‌های ارزیابی عملکرد با تمرکز روی نقاط حساس و استراتژیک سازمان، این امکان را فراهم می‌کنند که در هر زمان موردنظر بتوان تصویر دقیقی از چگونگی حرکت سازمان در راستای اهداف پیش‌بینی‌شده داشت و تجمیع این شاخص‌ها در قالب یک نظام ارزیابی عملکرد، به ابزاری برای اصلاح و بازنگری استراتژی‌ها و اجرای پروژه‌های ارتقا و بهبود کارایی منجر شود.

طراحی شاخص‌های کلیدی عملکرد صرفاً به تعریف یک شاخص محدود نمی‌شود؛ در طراحی شاخص‌های کلیدی عملکرد به دنبال نقاطی هستیم که از سهم و وزن استراتژیک برخوردار بوده و خاصیت اهرمی دارند. این بدان معناست که هر شاخصی را نمی‌توان به عنوان یک شاخص کلیدی در ارزیابی عملکرد واحد یا در نظام سنجش و ارزیابی عملکرد کل سازمان به حساب آورد، مگر آنکه تغییر و تحول در موضوع آن شاخص تاثیر شگرفی بر عملکرد آن واحد یا سازمان داشته باشد. به همین جهت در این دوره می‌آموزیم که کدام نقاط سازمان و باید در اولویت طراحی شاخص‌های کلیدی عملکرد قرار بگیرند و چگونه می‌توان میان این شاخص‌ها ارتباط برقرار کرد و یک نظام ارزیابی عملکرد را اداره نمود.

شاخص کل و هم وزن در بورس چیست و چه تفاوتی دارند؟

حتماً شما هم در بسیاری از اخبارهایی که روزانه گوش می‌دهید یا خبرهایی که دنبال می‌کنید دیده و شنیده‌‌‌‌اید که شاخص بورس بالا و یا پایین رفته است. اما آیا دلیل این بالا و پایین رفتن شاخص کل را می‌‌‌‌دانید؟ چه عواملی بر شاخص کل در بورس تاثیرگذار هستند؟ ما در این مقاله می خواهیم به شما بگوییم که شاخص بورس چیست و چه چیزی را به ما نشان می‌‌‌‌دهد. همچنین به معرفی شاخص کل، شاخص هم وزن و تفاوت شاخص کل و هم وزن بپردازیم. حال ابتدا به معرفی انواع شاخص در بورس می‌پردازیم.

انواع شاخص

• شاخص کل
• شاخص کل هم وزن
• شاخص قیمت
• شاخص قیمت هم وزن
• شاخص سهام آزاد شناور
• سایر شاخص‌های بورس (منظور از سایر شاخص‌های بورس مانند سهام شاخص های ۳۰ شرکت بزرگ یا سهام شاخص ۵۰ شرکت بزرگ)

اما این شاخصی که در همه جا مشاهده می‌‌‌‌کنیم و در مورد آن می‌‌‌‌شنویم شاخص کل است. در این مقاله می-خواهیم این شاخص را بررسی کنیم. همچنین می‌‌‌‌خواهیم به معرفی شاخص کل هم وزن نیز بپردازیم و آن را به شاخص کل مقایسه کنیم.

شاخص کل چیست؟

شاخص کل بیانگر سطح عمومی قیمت ها و سود سهام شرکت‌‌‌‌های پذیرفته شده در بورس است. به شاخص کل، شاخص بازدهی، شاخص قیمت یا بازده نقدی نیز گفته می‌شود که یکی از پرکاربردترین شاخص‌‌‌‌هایی است که بین فعالان حوزه سرمایه و سرمایه‌‌‌‌گذاران بسیار رایج است و مورد استفاده قرار می‌‌‌‌گیرد.

تغییرات شاخص کل:

تغییرات شاخص کل نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. حال برای اینکه این مفهوم را بهتر درک کنید باید ابتدا به مفهوم بازدهی سهم بپردازیم.

بازدهی سهم چیست؟

به طور کلی سهامداران سود سهام و بازدهی خودشان را از طریق دو منبع به دست می‌‌‌‌آورند. یکی شرکت‌‌‌‌هایی که سهامشان را خریداری کرده‌‌‌‌اند به دست می‌آورند و دیگری تغییر قیمت سهم در طول دوره سرمایه گذاری می‌‌‌‌باشد و این مورد بازدهی سهم را برای سهامداران مشخص می‌کند. برای مثال اگر شخصی یک سهم به قیمت ۳۰۰ تومان در ابتدای سال بخرد و قیمت سهم در پایان سال ۳۶۰ تومان شود و در طی سال شرکت ۶۰ تومان تقسیم سود نمایند. این شخص چقدر بازدهی به دست آورده است؟ ۹۰=۶۰+۳۰

با یک حساب سرانگشتی ساده طبق آنچه در بالا گفته شد این شخص ۹۰ تومان سود کرده است که معادل با ۳۰ درصد سرمایه ابتدایی شخص است.

افزایش شاخص بورس چیست؟

به عنوان مثال اگر شاخص بورس در ابتدای سال ۲۰ هزار تومان باشد و پایان سال این مقدار به ۳۰ هزار تومان افزایش یابد و شاخص بورس ۱۰ هزار واحد افزایش داشته باشد معادل ۵۰ درصد بورس در آن سال بازدهی داشته است. این بازدهی میانگین تغییر قیمت سهم و سود نقدی سالیانه می باشد. شاخص کل بورس را به صورت روزانه هفتگی و سالانه اعلام می کنند. شاخص کل نشان دهنده میانگین بالا رفتن و پایین آمدن قیمت سهم شرکت‌‌‌‌های مختلف می‌‌‌‌باشد.

• اگر سبد سهام شما متنوع باشد سود و ضررتان به شاخص کل نزدیک تر است.
• اطلاعات شاخص بورس به صورت لحظه‌‌‌‌ای در سایت بورس اوراق بهادار تهران و همچنین شرکت فناوری بورس تهران مشاهده کنید.

شاخص هم وزن چیست؟

شاخص هم وزن زیر شاخه‌‌‌‌ای از شاخص کل است. و شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل بیرون آمده است. با این تفاوت که شاخص هم وزن همان‌طور که از اسمش پیداست سهام‌‌‌‌ها را در وزن یکسان در نظر می‌‌‌‌گیرد.

تفاوت شاخص کل و هم وزن

شاخص کل و شاخص هم وزن هر دو یک میانگین از سهام های داخل بازار هستند و هرچه سهام‌‌‌‌ها افزایش داشته باشند به طبع این دو شاخص نیز افزایش خواهند داشت.

نکته ای که وجود دارد این است که در شاخص کل افزایش‌‌‌‌ها به صورتی است که هر شرکتی متناسب با وزن خودش در شاخص کل تاثیر می گذارد. یعنی اگر شرکت A یک واحد ارزش شرکت است و شرکت B پنچ واحد ارزش شرکت باشد؛ اگر شرکت B یک واحد سود در آن روز خاص بسازد شرکت A باید ۵ درصد سود در آن روز بسازد تا برابر با سود شرکت B شود سودآوری کمتر و یا حتی زیان تاثیرات بیشتری را در شاخص کل دارند و شرکت‌‌‌‌های بزرگتر در شاخص کل بزرگتر دیده می‌‌‌‌شوند. مثلاً اگر به عنوان مثال یک شرکت ۲۰ درصد بازار را در اختیار داشته باشد نوساناتش ۱/۵ کل بازار است. شرکت های کوچک هرچقدر هم که سودآوری داشته باشند،اگر این شرکت بزرگ زیان ده باشد عملاً شرکت های کوچک نمی توانند شاخص کل را تغییر دهند.

اما در شاخص هم وزن این موضوع و مشکل حل شده است و شرکت ها همگی با وزن یکسان نگاه میشوند مثلاً اگر ۶۰۰ شرکت در شاخص بررسی می‌‌‌‌شوند، در شاخص هم وزن این ۶۰۰ شاخص را انواع شاخص برابر در نظر می‌گیرند و یک درصد شرکت کوچک با یک درصد شرکت بزرگ برابر است و تفاوتی نمیکند. پس در شاخص هم وزن شرکت‌‌‌‌ها تاثیر برابر بر شاخص می‌‌‌‌گذارند. به همین دلیل است که از اصطلاح هم وزن برای آن استفاده می‌کنیم. یعنی شرکت‌‌‌‌ها هم وزن و برابر شده‌‌‌‌اند و بین آن‌‌‌‌ها یکسان‌‌‌‌سازی صورت گرفته است. نکته‌‌‌‌ای که در این ارتباط بیشتر باید به آن توجه کرد این است که برای اینکه روند درست بازار رو بتوانیم تشخیص بدیم شاخص هم وزن به ما اطلاعات دقیق و درست‌‌‌‌تری را میدهد مثلا وقتی که ما می‌‌‌‌خواهیم بگوییم که بازار صعودی است باید حداقل ۷۰ درصد بازار را مثبت داشته باشیم که بگوییم بازار صعودی است. در صورتی که اگر آن ۳۰ درصد بازار شرکت‌‌‌‌های بزرگ باشند که عملاً از نظر تعدادی ۳۰ درصد هستند اما از نظر وزنی ۶۰ درصد بازار در اختیار آن-هاست ما شاخص کل را منفی می‌‌‌‌بینیم. در صورتیکه شاخص هم وزن را مثبت می‌‌‌‌بینیم.

پس برای درک بهتر از اینکه باید شاخص هم وزن را بررسی کنیم یا شاخص کل را، و کدام یک ارجعیت دارد؟ باید بگوییم که شاخص هم وزن آیتم دقیق‌تری است برای این که کلیت بازار به ما گزارش بدهید. اما در بسیاری از موارد است که برای ما شرکت‌های بزرگ اهمیت دارند و می‌خواهیم ببینیم که آیا این موضوع در ارتباط با شرکت های بزرگ وجود دارد یا خیر؟

کلام آخر

در نهایت اگر شاخص هم وزن صعودش از شاخص کل بیشتر باشد نشان دهنده این است که شرکت‌های کوچک‌تر به نسبت شرکت‌های بزرگ‌تر بیشتر رشد کرده‌‌‌‌اند. اگر این پارامتر را نداشته باشیم و شرکت‌های بزرگ‌تر و عملاً در آن روز نزولی باشند احتمالا این پارامترها معکوس عمل می‌‌‌‌کنند. یعنی شاخص کل نزولی یا منفی باشه ولی شاخص هم وزن صعودی باشه یا مثبت باشد. برای نگاهی دقیق‌تر به بازار و اینکه بتوانیم در مورد کلیت بازار صحبت بکنیم و شاخص هم وزن پارامتر دقیق تری هست و سعی می‌کنیم که از این شاخص برای بررسی کلیت بازار استفاده کنیم.​

مفهوم شاخص در بورس ایران

یکی از مفاهیم و اصطلاحات رایج در بورس ایران اصطلاح شاخص بورس است. حتما در برنامه های خبری و یا در روزنامه ها درباره تغییرات شاخص بورس اوراق بهادار شنیده اید. اینکه شاخص بورس چند واحد رشد داشته و یا با افت مواجه شده است. با مطالعه این مقاله درباره شاخص بورس، انواع شاخص و تحلیل آن صحبت می‌کنیم.

شاخص ها ابزاری برای بررسی تغییرات هستند که در ارزیابی های اقتصادی یا اندازه گیری و تحلیل یک بازار قابل استفاده هستند. شاخص بورس نیز به عنوان یک شاخص با اهمیت، اندازه تغییرات قیمت سهام موجود در بازار بورس و اوراق بهادار را نشان می دهد.

در واقع، دلیل اهمیت شاخص بورس این است که سهام مبادله شده در بورس را بررسی می کند و اطلاعات کلی در مورد رشد یا افت بازار به ما ارائه می دهد.

شاخص های سهام یکی از مهم ترین معیارهای سنجش عملکرد بورس هستند و به آن «دماسنج وضعیت اقتصادی کشورها» می گویند.

شاخص چیست؟

شاخص یک معیار آماری و به معنای نماگر یا نشانگر (Index) است و در حالت کلی عددی است که با استفاده از آن می‌توان تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی خاص مشاهده کرد. معمولاً یکی از معیارهای رکود و یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه از طریق شاخص‌ها مشخص می‌شود؛ به بیان دیگر فعالان بازار سرمایه از این طریق می‌توانند وضعیت کلی بازار را بسنجند و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها را در آینده دنبال کنند.

کاربرد شاخص

اعداد شاخص از بیانگر اطلاعات عمومی و کلی در مورد ساختار بازار است. معمولاً از کاهش شاخص با عنوان رکود بازار و از افزایش آن با عنوان رونق اقتصادی یاد می‌شود.

شاخص ابزاری است برای مقایسه تغییرات بین دو پدیده در دو زمان متفاوت

با بررسی شاخص تغییرات احتمالی قیمت‌ها در آینده را می‌توان پیش‌بینی کرد.

شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. حتی با استفاده از شاخص می‌توان صنعت‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد.

افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند باید به کاربرد هر شاخص توجه کنند و با استفاده از آن به تحلیل وضعیت بورس بپردازند و با توجه به اینکه سهام چه شرکت‌هایی در شاخص موردنظر تأثیرگذار بوده‌اند تفسیر لازم را از شاخص موردنظر داشته باشند.

شاخص بورس چیست؟

شاخص‌های بورس معیارهای مهمی هستند که می‌توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف، بررسی و تحلیل کرد و حتی با کمک روش‌های نموداری روند آینده بورس را پیش‌بینی کرد.

بنابراین شاخص های بورس و نوسانات آنها در تصمیم گیری سرمایه گذاران بسیار حائز اهمیت است. معامله گران در تحلیل شاخص‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه کافی داشته باشند زیرا هر کدام وضعیت بورس را از جنبه خاصی نشان می دهند. شاخص بورس تغییرات کلی بورس را نشان می‌دهد که با رشد و یا افت مواجه شده است.

در نظر داشته باشید که در بورس تنها یک نوع شاخص وجود ندارد بلکه چند شاخص وجود دارد که شرایط بورس را از جنبه‌های متفاوت بررسی می‌کند.

محاسبه انواع شاخص‌های بورس بر اساس فرمول‌های قراردادی انجام می‌گیرد و هر شاخصی بنا بر داده‌ها و فرمول مورد استفاده می‌تواند گویای تغییرات خاصی باشد؛ لذا به غیر از شاخص کل قیمت که نشان‌دهنده تغییرات قیمت کلیه شرکت‌ها می‌باشد بقیه شاخص‌ها بنا بر نوع محاسبه و شرکت‌هایی که در آن مورد محاسبه قرار می‌گیرند باید تفسیر شوند.

با تحلیل این شاخص‌ها می‌توان از وضعیت گذشته و حال بورس مطلع شد و در تصمیم گیری‌های افراد فعال در بورس تأثیر بسزایی خواهد داشت. در بین این شاخص‌ها چند شاخص از اهمیت ویژه‌ای برای فعالین بورس برخوردارند.

از آنجایی که شرکت‌های بزرگ و سرمایه دار تأثیر زیادی بر شاخص می‌گذارند ممکن است رشد و کاهش شاخص بورس ناشی از فعالیت آن‌ها باشد و لزوماً دیگر شرکت‌ها با چنین وضعیتی درگیر نباشند.

در نظر داشته باشید که شاخص، بخصوص شاخص کلی به عنوان شاخص اصلی بورس، وضعیت کلی بورس را نشان می‌دهد و مثبت یا منفی بودن آن به معنای مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست.

انواع شاخص‌ بورسی چیست؟

در بورس اوراق بهادار تهران شاخص های مختلفی وجود دارد که سهامداران از آن ها برای خرید و فروش سهام و سرمایه گذاری استفاده می‌کنند. این شاخص ها عبارتند از:

شاخص کل قیمت TEDPIX

شاخص بازده نقدی

شاخص صنعت و شاخص مالی

شاخص سهام آزاد شناور

شاخص بازار اول و بازار دوم

شاخص ۵۰ شرکت برتر

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص کل قیمت TEDPIX

نام دیگر شاخص کل، شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX) است. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت می‌شود و نشان دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند.

به‌عنوان مثال وقتی گفته می‌شود شاخص کل ۳۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان ۳۰ درصد نسبت به سال پایه، افزایش پیدا کرده است.به نکته ای که هنگام بررسی شاخص باید به آن توجه کنید این است که میزان تغییرات شاخص برای ما اهمیت دارد نه خود عدد شاخص.

مثلا اگر شاخص کل بورس در طی ۱سال از عدد ۲۰۰۰۰ به ۳۰۰۰۰ برسد (۵۰% رشد کند) نشان دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی این یکسال برابر با ۵۰% بوده است.

بنابراین تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است به همین دلیل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست. نکته حائز اهمیت آنکه شاخص کل، میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمی‌دهد.

شاخص کل نشان‌دهنده رفتار عمومی تمام فعال‌های بازار است. اگر سرمایه‌گذاران به بازار سهام اقبال نشان بدهند، سمت خریدار کمی سنگین‌تر از سمت فروشنده می‌شود.

این عدم تعادل شاخص را به سمت بالا هدایت می‌کند؛ اما خروج سرمایه‌ها از بازار می‌تواند شاخص را به سمت پایین بکشد. حالا فرض کنید که قیمت هیچ سهمی تغییر نکند آیا باز هم ممکن است شاخص بورس تغییر کند؟ بله! با تغییر در مقدار سود شرکت‌ها تغییر در شاخص اتفاق می افتد. البته در واقعیت هرگز این اتفاق رخ نمی‌دهد، چرا که تغییر در سود هر سهم قطعاً بر روی قیمت سهام تأثیر خواهد گذاشت.

دو نکته قابل‌توجه در خصوص شاخص کل که باید مد نظر سرمایه‌گذاران باشد:

۱-افزایش شاخص کل، به معنی سودآوری کلیه سهام موجود در بورس نیست، برعکس این مسئله کاهش شاخص کل هم به معنی ضرر در کل سهام موجود در بورس نیست.

– شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی بورس است. سرمایه‌گذاران نباید صرفاً با اتکا به اخبار رشد شاخص کل و بدون بررسی کامل در خصوص ارزش ذاتی سهام، اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس کنند.

افزایش شاخص کل، لزوماً به معنای سودآوری سهام همه شرکت‌های حاضر در بورس نیست، همان‌طور که کاهش شاخص کل نیز لزوماً به معنای ضرردهی سهام همه شرکت‌ها در بورس نیست و چه‌بسا، در برخی موارد، برخلاف رشد قابل‌توجه شاخص کل بورس، برخی سهام ها با افت قیمت مواجه شده و سهامداران را با زیان مواجه می کنند یا در شرایطی که شاخص کل با کاهش مواجه است، برخی سرمایه‌گذاران که سهام ارزنده‌ای را در سبد سهام خود دارند، سود قابل قبولی به دست می‌آورند.

۲-یکی از مهم‌ترین مسائل در سرمایه‌گذاری در بورس تشکیل سبد سهام است. سرمایه گذاران باید از هر صنعتی یک نوع از سهام آن صنعت را در سبد خود داشته باشند.

سبد سهام یا پُرتفُوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌ها است که یک سرمایه‌گذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک ضرب‌المثل معروف می‌گوید: «همه تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید.»، چرا که ریسک شکستن سبد، باعث نابودی همه تخم‌مرغ‌ها خواهد شد.

شاخص هم وزن چیست؟

شاخص هم وزن از سال ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفته است. در محاسبه شاخص هم ‌وزن تمامی شرکت‌ها، چه کوچک و چه بزرگ، وزن یکسانی برای محاسبه شاخص دارند. افزایش قیمت در هر سهمی به یک میزان بر این شاخص تأثیرگذار است.

در واقع این شاخص میانگین بازدهی شرکت‌ها را با ضریب یکسان مورد محاسبه قرار می‌دهد و آن‌ها را در نمودار نشان می‌دهد. در شاخص هم وزن دیگر بزرگی سهم ها اهمیت ندارد و سرمایه آن ها یکسان در نظر گرفته می شود. یعنی تمامی سهم های بازار به یک میزان بر رشد یا افت شاخص موثرند.

به عنوان مثال اگر یک سهم بزرگ مثل « فارس » یک درصد رشد کند به همان میزان بر شاخص هم وزن تاثیر می گذارد که یک سهم کوچک بازار مثل « وآوا » یک درصد رشد کند.

اگر شاخص کل مثبت و شاخص هم وزن منفی باشد تحلیل بازار چگونه است؟

همان طور که گفته شد سرمایه و بزرگی سهم ها در شاخص هم وزن اهمیت ندارد و تمام سهم ها به یک میزان بر افت یا رشد شاخص موثرند. پس وقتی شاخص هم وزن منفی است به این معناست که قیمت اکثر سهم های فعال در بورس کاهش داشته است.

اما برعکس شاخص هم وزن، سرمایه و بزرگی سهم ها برای شاخص کل مهم است. در نتیجه وقتی شاخص هم وزن منفی و شاخص کل مثبت است به این معناست که هرچند اکثر سهم های بازار منفی بوده اند اما سهم های بزرگ و شاخص ساز مثبت بوده اند که باعث شده اند شاخص کل رشد کند.

شاخص بازده نقدی (TEDIX)

این شاخص تنها بازدهی ناشی از سود مصوب مجامع را که به سود نقدی معروف است محاسبه می‌نماید. و تغییرات شاخص بازده نقدی، میانگین بازدهی ناشی از پرداخت سود نقدی شرکت‌های بورسی به سهامداران را نشان می‌دهد. لذا وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، شرکت‌ها به‌طور میانگین سود نقدی کمتری را در مجامع عادی سالیانه بین سهامدارانشان تقسیم می‌کنند.

شاخص صنعت و شاخص مالی

به‌صورت کلی تمامی شرکت‌های بورسی را می‌توان به دو بخش صنعتی و مالی تقسیم کرد. در بخش صنعتی شرکت‌های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … قرار دارند. در بخش مالی نیز بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بیمه و… حضور دارند. در این میان شاخص صنعت نشان‌دهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی نیز میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش مالی است.

شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)

درمجموع سهام شرکت‌های بورسی توسط سهامداران حقیقی و حقوقی خریداری می‌شود. به میزان سهامی که معمولاً در شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خریدوفروش می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. سهام شناور هر سهم در سایت Tsetmc نمایش داده می شود.

محاسبه شاخص آزاد شناور مشابه شاخص کل است با این تفاوت که تنها تغییرات سهام آزاد شناور را اندازه می گیرد. نکته قابل توجه در مورد شاخص شناور آزاد این است که این شاخص به بخشی از بازار اهمیت می دهد که از نقدشوندگی بالاتری برخوردار است.

هرچقدر میزان درصد سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، برای سرمایه‌گذاران حقیقی، این شرکت بورسی جذابیت بیشتری دارد. با توجه به این موضوع، شاخص آزاد شناور تغییرات قیمت آن بخش از سهام را می‌سنجد که توسط سهامداران حقیقی خریدوفروش می‌کند؛ این شاخص می‌تواند تصویر مناسبی از شرکت‌های بورسی در اختیار سهامداران قرار دهد.

شاخص بازار اول و بازار دوم

در بورس اوراق بهادار تهران شرکت‌های بورسی با توجه به تعداد سهامداران، میزان سرمایه، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خرید و فروش و … دسته‌بندی‌ شده اند. بر این اساس، شرکتی که شرایط بهتری داشته باشد در بازار اول و دیگر شرکت‌های بورسی در بازار دوم دسته‌بندی می‌شوند. در این میان شرکت‌هایی که در بازار اول حضور دارند نیز به دو دسته تابلو اصلی و فرعی تقسیم می‌شوند. برای هر یک از این دسته‌بندی‌ها یک شاخص وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت‌هایی را نشان می‌دهد که در این گروه‌ها حضور دارند.

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ، میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان می‌دهد که هر ۳ ماه یک بار به روزرسانی می شود. اگرچه این شرکت‌های بورسی کمتر از ده درصد تعداد شرکت‌های بورس را تشکیل می‌دهند اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص داده‌اند و تغییرات قیمت آن‌ها می‌تواند اثر بزرگی بر شاخص کل و بورس داشته باشد.

معیار انتخاب این ۳۰ شرکت نیز بر اساس اندازه شرکت هاست و اندازه شرکت‌ها نیز از ارزش روز بازار سهم تعیین می‌شود که ارزش روز بازار سهام از حاصل‌ضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشر شده شرکت به دست می‌آید.

شاخص ۵۰ شرکت برتر

سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یک‌بار فهرست ۵۰ شرکت برتر بورس را که بالاترین درجه نقد شوندگی را دارند ارائه می‌نماید. شاخص ۵۰ شرکت برتر میانگین قیمت سهام این ۵۰ شرکت برتر را نشان می‌دهد. سهام این شرکت‌ها در طول روز، به تعداد قابل‌توجهی خریدوفروش می‌شوند و سهامداران مشکلی در خرید یا فروش سهام های این شرکت‌های بورسی ندارند.

شاخص توتال در تریدینگ ویو و اهمیت آن در بازار کریپتوکارنسی

به دلیل سلطه بیت‌کوین بر کل بازار ارزهای رمزنگاری شده، شکل و جهت کل ارزش بازار از بیت‌کوین پیروی می‌کند. زیرا بیت‌کوین، بزرگ‌ترین و شناخته شده‌ترین ارز دیجیتال است. البته اکثر مردم جهان اطلاعات کمی در مورد وسعت بازار کریپتو دارند و از بازار ارزهای دیجیتال فقط بیت‌کوین را می‌شناسند. یکی از ملاک‌های تحلیل و تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، شاخص‌ها هستند. بسیاری از اصول و فن‌های مختلف را می‌توان در تحلیل شاخص‌ها به‌کار بست. همان‌طور که می‌دانید در بورس ایران، شاخص کل و شاخص هم وزن و در بازار جهانی شاخص داوجونز و شاخص دلار در بازار فارکس و … داریم. در بازار ارزهای دیجیتال نیز از شاخص توتال ۱، توتال ۲، توتال ۳ استفاده می‌کنند. در این مقاله قصد داریم به بررسی کاربرد این شاخص‌ها بپردازیم. نحوه استفاده از آن‌ها برای پیش‌بینی آینده بازار را بررسی می‌کنیم.

ارزش کل بازار (MarketCap)

مارکت کپ یا ارزش بازار معیار مهمی در ارزهای دیجیتال است. این معیار ارزش سرمایه در گردش و اندازه یک ارز دیجیتال را نشان می‌دهد. گاهی قیمت یک ارز دیجیتال به تنهایی برای تخمین و تعیین ارزش کل بازار کافی نیست و باید از مارکت کپ استفاده کنیم. این معیار از قیمت فعلی یک ارز ضرب در تعداد کل ارزهای دیجیتال در گردش به دست می‌آید.

دامیننس به عنوان یک شاخص، میزان درصدی را بیان می‌کند که یک رمز ارز حجم بازار را به خود اختصاص داده است. البته این شاخص بیشتر برای ارز دیجیتال بیت‌کوین به‌کار برده می‌شود و سایر کوین‌های برتر نیز دامیننس دارند.

در روزهای اولیه پیدایش بازار ارزهای دیجیتال، دامیننس بیت‌کوین در حدود 95 درصد بود. زیرا آلت کوین‌های بسیار کمی وجود داشتند که سرمایه‌گذار جذب می‌کردند. اما امروزه تعداد رمز ارزها بسیار زیاد شده است. هم زمان با جلب توجه و رشد دیگر آلت کوین‌‌ها، سلطه بیت‌کوین کاهش یافت. برای بیان میزان حجم بازار سایر ارزها، اصطلاح total را به‌کار می‌برند. در ادامه انواع شاخص توتال را توضیح می‌دهیم.

برای درک بهتر مفهوم دامیننس توصیه می‌شود مقاله ” آلت سیزن چیست و چه زمانی بیت سیزن خواهیم داشت؟” را مطالعه کنید.

شاخص توتال (TOTAL)

نمودار شاخص توتال ارزش کلی بازار را شامل بیت‌کوین و دیگر آلت کوین‌ها نشان می‌دهد.

سایت تریدینگ ویو یک وب‌سایت عالی برای پیش ‌بینی روند ارزهای دیجیتال است. به تحلیل‌گران تکنیکال کمک می‌کند تا با توجه به بررسی تحلیل چارت‌ها و با توجه به حرکت بازار، نسبت به پیش بینی روند بازار در آینده اقدام کنند. برای نمایش چارت شاخص توتال در تریدینگ ویو کافی است عبارت Total را سرچ کنید تا نمودار شاخص Total برایتان نمایان شود. حال شما این امکان را دارید تا به راحتی تحلیل آینده این شاخص را انجام بدهید.

نحوه پیداکردن شاخص توتال در تریدینگ ویو | آکادمی آینده

شاخص TOTAL در کریپتوکارنسی چیست؟ | آکادمی آینده

شاخص توتال 2

چارت TOTAL2 ارزش کلی بازار آلت کوین‌های غیر از بیت کوین را نشان می‌دهد. برای محاسبه این چارت ابتدا باید قیمت هر آلت کوین را به صورت جداگانه در حجم بازار آن‌ها ضرب کرد. با جمع کردن اعداد به دست آمده برای هر آلت کوین، نمودار TOTAL2 به دست می‌آید.

اگر روند چارت توتال ۲ صعودی باشد، می‌توان نتیجه گرفت آلت کوین‌ها در این بازه زمانی رشد قیمت خوبی داشتند. به همین نسبت اگر این چارت در بازه مشخصی روند نزولی داشته باشد، یعنی آلت‌ کوین‌ها در آن بازه زمانی افت قیمتی داشتند.

به دلیل اینکه از تمامی اصول و ابزارهای تکنیکال می‌‌توان در تمامی شاخص‌های توتال استفاده کرد، همیشه مورد توجه معامله‌گران قرار دارند. و بسیاری برای تشخیص روند آلت کوین‌ها از TOTAL2 استفاده می‌کنند. لذا چارت پرکاربردی است.

شاخص TOTAL2 در تریدینگ ویو | آکادمی آینده

شاخص توتال ۳

شاخص توتال 3 یک شاخص بسیار کاربردی در بازار کریپتوکارنسی است که حجم مارکت آلت کوین‌ها را محاسبه می‌کند. یعنی شاخص توتال 3 همان شاخص توتال 2 است که حجم مارکت ارز دیجیتال اتریوم از آن کم شده است. این شاخص با ایندکس کردن آلت کوین‌ها به تحلیلگر ارز دیجیتال کمک می‌کند تا نقاط مقاومت و حمایت آلت کوین‌ها را تعیین کند.

در زمان آلت سیزن (فصل رشد آلت کوین‌ها) و کاهش دامیننس بیت‌کوین، خروج پول از بیت‌کوین به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال و ورود این پول ها به سایر آلت کوین‌ها اتفاق می‌افتد. معمولا نمودار شاخص total در حال ریزش یا رنج زدن هست اما شاخص توتال ۳ در حال رشد کردن است.

شاخص توتال 3 در ارزهای دیجیتال | آکادمی آینده

شاخص OTHERS

این شاخص یکی دیگر از شاخص‌های مهم ارز دیجیتال است و ارزش کلی بازار ارز دیجیتال، به جز بیت‌کوین و چند کوین اصلی بازار را نشان می‌دهد. لذا ارزش مارکت آن از TOTAL2 و TOTAL کمتر است.

در نمودارهای توتال و توتال ۲ و توتال ۳ شباهت وجود دارد. دلیل آن این است که اکثراً کوین‌های موجود در بازار با رشد بیت‌کوین رشد می‌کنند و به دنبال ریزش بیت‌کوین دچار کاهش قیمت می‌شوند. البته ممکن است در آینده شرایط بازار طوری رقم بخورد که آلت کوین‌ها مستقل از بیت‌کوین عمل کنند و رشد و ریزش آن‌ها وابسته بیت‌کوین نباشند.

کلام پایانی

شاخص توتال، شاخص توتال 2 و شاخص توتال 3، جزو پر استفاده‌ترین و مهم‌ترین ابزارهای تحلیل معامله‌گران بازار کریپتو هستند. دامیننس سایر ارزهای دیجیتال را با total بیان می‌کنند. توتال ۲، ارزش کل 125 ارز دیجیتال برتر را به ‌استثنای بیت‌کوین نشان می‌دهد و توتال ۳، ارزش کل 125 ارز دیجیتال برتر را به استثنای بیت کوین و اتریوم نشان می‌دهد. اما به یاد داشته باشید بررسی چارت توتال ۲ و توتال ۳ به تنهایی تضمینی برای خرید یا فروش آلت کوین‌ها نیست. بهتر است روند هر آلت کوین را جداگانه تحت نظر داشته باشید تا در این بازار پر نوسان ضرر نکنید.

این شاخص‌ها در کنار تحلیل تکنیکال و فاندامنتال به شما کمک می‌کنند و احتمال موفقیت تحلیل شما را افزایش می دهند.

شاخص‌ها و چارت‌های بسیار مهم دیگری نیز وجود دارند که شرح آن‌ها در این مقاله نگنجیده است. لذا چنانچه شما عزیزان مایل به کسب اطلاعات بیشتری درباره این بخش از دانش کریپتوکارنسی باشید می‌توانید به وبسایت آکادمی آینده مراجعه کرده و در این موارد اطلاعات کسب کنید و از تجربه دیگر معامله‌گران بهره ببرید.