سطوح فیبوناچی Retracement

آشنایی با تعریف و تاریخچه فیبوناچی
لئوناردو فیبوناچی ریاضیدان قرن 12 میلادی در ایتالیا متولد شد و بزرگترین اثر وی کشف اعدادی طلایی از روی حل مساله ازدیاد تعداد خرگوش ها بود. اعداد طلایی کشف شده توسط این دانشمند را به احترامش اعداد فیبوناچی می نامند. دنباله فیبوناچی با صفر و یک شروع می شود و هر عدد مجموع دو عدد قبلی می باشد …377-233-144-89-55-34-21-13-8-5-3-2-1-1
تا به حال هماهنگی های زیادی بین روابط این اعداد و قوانین طبیعت دیده شده است. نسبت های فیبوناچی در همه جا دیده می شوند، از فاصله حرکت سیاره ها به دور ستارگان تا فاصله حرکت الکترون ها به دور هسته اتم. این اعداد نسبت هایی با یکدیگر دارند که در علم اقتصاد نیز کاربرد دارد. در زیر به بعضی قواعد این اعداد می پردازیم.
اصول کار با انواع فیبوناچی
انواع ابزارهای فیبوناچی در بازارهای مالی، روشی برای تحلیل بازگشت یا ادامه روند می باشند. از منظری انواع ابزارهای فیبوناچی نقاط حمایت و مقاومت می باشند که با ابزارها و روش های گوناگون رسم می شوند. این سطوح بازگشت بر خلاف حمایت و مقاومت های قبلی که تنها قیمتی خاص را نقطه حساس تلقی می کردند می توانند قیمتی خاص، منحنی روی نموداری، خطی مورب یا زمان خاصی را نقطه حساس حمایت یا مقاومت تعریف کنند. در استفاده از ابزارهای فیبوناچی درصدها اهمیتی فوق العاده دارند. عموم این درصدها از نسبت درصدهای بین اعداد فیبوناچی بدست می آیند. به غير از چند عدد ابتداي سري اعداد فیبوناچی، هر كدام از اعداد دنباله، تقريبا 1.618 برابر عدد قبل از خود هستند (نسبت طلايي) و هر عدد 0.618 برابر عدد بعد از خود می باشد. این نسبت ها به درصد به ترتیب 161.8 درصد و 61.8 درصد می شوند. درصدهای دیگری نیز مهم هستند که در زیر می آید. تقسیم عدد اول به عدد دوم سری اعداد فیبوناچی یک به یک یا به عبارتی 100 درصد را نشان می دهد. تقسیم عدد دوم به عدد سوم سری اعداد فیبوناچی 0.5 یا به عبارتی 50 درصد را نشان می دهد. در اعداد بالاتر سري اعداد فیبوناچی و تقسيم هر عدد به دو عدد بعد از آن، مشاهده مي شود حاصل تقسيم به 38.2 درصد تمایل مي كند. در اعداد بالاتر سري اعداد فیبوناچی و تقسيم هر عدد به سه عدد بعد از آن، مشاهده مي شود حاصل تقسيم به 23.6 درصد تمایل دارد.
اصول کار با فیبوناچی Retracement و نحوه رسم
فیبوناچی ریتریسمنت ساده ترین و کاربردی ترین ابزار از گروه خطوط فیبوناچی ها می باشد. عموما زمانی که بازار در روندی خاص حرکت می کند در بازه هایی تمایل به بازگشت و تصحیح نسبت به قیمت های قبلی دارد اما پس از مدتی تمایل به ادامه روند غالب پیدا می کند. در یک روند صعودی درصدهای تصحیح بازگشت روند در جهت روند صعودی قبل، به ترتیب درصدهای 23.6 – 38.2 – 50 – 61.8 و 100 درصد می تواند باشد.
همانطور که در شکل دیده می شود در یک روند نزولی، خطوط 38.2، 50 و 61.8 برای قیمت حکم رزیستنس را داشته و از ادامه روند صعودی برای مقطعی جلوگیری کرده اند. نکته دیگر در مورد رسم ابزار فیبوناچی ریتریسمنت این است که همیشه از سمت آغاز روند به انتهای روند ترسیم می شود.
اصول کار با فیبوناچی Extension و نحوه رسم
فیبوناچی اکستنشن ابزاری است که نقاط بازگشت بیش از 100 درصد هر موج را برای هدف های قیمتی جلوتر بیش بینی می کند. بازار پس از یک موج صعودی یا نزولی در فیبوناچی اکستنشن 161.8%- 261.8%- 423.6% و یا درصدهای محاسباتی بالاتر می تواند بازگشت داشته باشد. همانطور که در شکل زیر دیده می شود بازار پس از یک روند نزولی در تصحیح روند نزولی بازگشتی، تا 161.8 درصد روند نزولی را صعود داشته است. این درصد فیبوناچی اکستنشن به عنوان سطوح فیبوناچی Retracement یک رزیستنس عمل کرده و روند نزولی قیمت را بوجود آورده است.
برای استفاده از فیبوناچی اکستنشن در متاتریدر از همان ابزار فیبوناچی ریتریسمنت استفاده می شود با این تفاوت که درصد های ذکر شده161.8، 261.8 و 423 درصد برای ما دارای اهمیت هستند. در صورتی که این درصد ها بصورت پیش فرض روی فیبوناچی ریتریسمنت وجود نداشت میتوان با رفتن به Fibo ProPerties سپس Fibo Levels در قسمت Description درصدهای فیبوناچی اکستنشن را وارد کنیم.
اصول کار با فیبوناچی Projection و نحوه رسم
فیبوناچی Projection ابزاری مانند فیبوناچی اکستنشن می باشد و نقاط بازگشت بیش از 100درصد بازگشت هر موج را نمایش می دهد با این تفاوت که میزان بازگشت تصحیح قیمت در یک موج برای بدست آوردن نقاط بالای 100 درصد آن روند اهمیت دارد. متاسفانه ابزار فیبوناچی پروجکشن در متاتریدر به اشتباه Fibonacci Expansion نامگذاری شده است. در حالیکه به لحاظ تعریف علمی این ابزار کاربرد فیبوناچی پروجکشن را نمایش می دهد.
برای استفاده از فیبوناچی پروجکشن ابزار فیبوناچی اکسپنشن متاتریدر را انتخاب می کنیم سپس از یک بیشینه قیمت (در شکل زیر نقطهA) به کمترین قیمت آن روند (نقطهB) خط رسم می کنیم. نقطه سوم که میزان تصحیح قیمت در این روند نزولی می باشد را در نقطه C تعیین می کنیم. بعد از رسم صحیح فیبوناچی پروجکشن انتظار خواهیم داشت قیمت از درصدهای 61.8- 100- یا 161.8 و حتی 261.8 به روند نزولی خاتمه دهد و روند صعودی پیدا کند. به بیان دیگر این درصدها می تواند ساپورت هایی برای بازگشت قیمت باشند. درصدهای 61.8- 100- 161.8 و261 میزان ادامه روند نزولی می باشند که نقطه آغازین محاسبه آخرین نقطه تصحیح روند (نقطهC) می باشد. در شکل زیر دیده می شود بازار نسبت به نقاطی که با فلش مشخص شده (161.8 درصد و 261 درصد) عکس العمل نشان داده است.
شایان ذکر است در یک روند صعودی این نقاط بصورت معکوس مورد استفاده قرار میگیرند تا نقاط رزیستنس انتهای یک روند صعودی محاسبه گردد.
اصول کار با فیبوناچی Expansion و نحوه رسم
فیبوناچی اکسپنشن شباهت بسیار زیادی به فیبوناچی پروجکشن دارد و ادامه یک روند نزولی یا صعودی را تا نقطه پایانش محاسبه می کند. تنها تفاوت آن با فیبوناچی پروجکشن استفاده از دو نقطه به جای سه نقطه است. در یک روند نزولی فیبوناچی پروجکشن درصدهای 61.8- 100- 161.8 و 261 نقاط A تا B را از نقطه آغازین C مورد محاسبه قرار می دادیم تا نقاط D و E بدست بیاید اما در اینجا تنها به درصدهای نقاط A تا B نیاز داریم و با استفاده از درصدهایی که برای فیبوناچی اکستنشن ذکر کردیم انتظار داریم بازار 161.8%- 261.8%- 423.6% از نقطه آغازین حرکت داشته باشد. از همین رو فیبوناچی اکسپنشن را تلفیقی از فیبوناچی اکستنشن و فیبوناچی پروجکشن می سطوح فیبوناچی Retracement دانند. برای رسم فیبوناچی اکسپنشن ابزار خاصی در متاتریدر تعریف نشده است اما میتوان با استفاده از فیبوناچی ریتریسمنت درصدهای بیش از 100 واحد موج اولیه، نقاط بازگشت فیبوناچی اکسپنشن را بدست آورد.
اصول کار با فیبوناچی Arcs و نحوه رسم
فیبوناچی Arcs ابزاری از گروه فیبوناچی ها می باشد که درصد های تصحیح و بازگشت یک روند را بصورت کمانی نمایش نشان می دهد درصدهای عمومی مورد استفاده در این ابزار 38.2- 50 و 61.8 درصد می باشند که کمان های برگشت قیمت را نسبت به یک روند صعودی یا نزولی نمایش می دهند.
شکل بالا نمونه استفاده از ابزار فیبوناچی آرک را نمایش می دهد درصدهای 50 و 61.8 در شکل بالا برای روند تصحیح نزولی حکم رزیستنس را ایفا کرده و باعث روند نزولی قیمت شده اند.
اصول کار با فیبوناچی Fan و نحوه رسم
فبوناچی Fan ابزاری دیگر از گروه ابزارهای فیبوناچی می باشد که بر اساس سطوح فیبوناچی Retracement زاویه روند غالب نقاط بازگشت را از برخورد خط های بادبزن (فن) با قیمت بدست می آورد. در این ابزار نیزدرجه های (درصدهای) 38.2- 50 و 61.8 از اهمیت بیشتری برخوردار هستند.
رسم و استفاده از این ابزار در متاتریدر به علت نقص در رسم درجه های قیمت و نشان ندادن درجه های قیمت روند صعودی کاربرد چندانی ندارد. اما میتوان برای رسم درجه های یک روند صعودی از قسمت Properties و Fibo Levels با منفی وارد کردن درصدهای Description زاویه های مخالف را برای روند صعودی ترسیم کرد.
اصول کار با فیبوناچی Time و نحوه رسم
فیبوناچی تایم یا فیبوناچی زمانی ابزاری است که نقاط بازگشت قیمت را بر اساس زمان تعیین می کند از این ابزار به دو روش استفاده می کنند. در روش اول فاصله زمانی دو قله را به عنوان صفر و یک محاسبه میکنند و در نقاطی که زمان به خطوط عمودی1-2-3-5-8 و الی آخر می رسدانتظار ریزش دوباره قیمت را دارند.
در روش دوم مانند مثال بالا، فاصله زمانی پایین ترین قیمت(Low) تا بالاترین قیمت(High) یک موج محاسبه می شود. سپس انتظار می رود در بازه های زمانی1-2-3-5-8 و الی آخر قیمت تغییر جهت بدهد و موج های جدید تشکیل شود.
اعداد اعجاب انگیز فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
در ریاضیات سری اعداد مهم فیبوناچی به دنبالهای از اعداد گفته میشود که به صورت زیر تعریف میشود:
Fn=F(n-1) + F(n+1) ; n=0 –> Fn=0;n=1–> Fn=1
غیر از دو عدد اول اعداد بعدی از جمع دو عدد قبلی خود بدست میآید. اولین جملات سری اعداد فیبوناچی عبارتاند از:
این اعداد به نام لئوناردو فیبوناچی ریاضیدان ایتالیایی نامگذاری شدهاست. وی نخستین ریاضیدان بزرگ اروپا در قرن سیزدهم است که بیشتر فعالیت هایش از آثار ریاضیدان های مسلمان به خصوص خوارزمی، کرجی و ابوکامل تأثیر پذیرفته است.
در این مقاله به بررسی اعداد فیبوناچی، نسبت طلایی و اعداد مهم فیبوناچی می پردازیم.
فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
فیبوناچی در تحلیل تکنیکال می تواند تاثیرات مختلفی داشت باشد. دیگر همه فعالان بورس و بازار های ارزی، با مباحث مربوط به تحلیل تکنیکال آشنا هستند. این تحلیل ها می توانند تاثیرات مختلفی را بر روی فعالیت های اصلی افراد داشته باشند. اگر شما هم قصد استفاده از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را دارید، در ادامه با ما همراه باشید.
فیبوناچی چیست؟
فیبوناچی به دنباله قوی از اعداد گفته می شود که ترکیب خاصی دارد. در این ترکیب، شمارش از 1 شروع شده و ادامه پیدا می کند. بر خلاف 2 عدد اول، همه اعداد، از جمع دو عدد قبلی به دست می آیند. یعنی ترکیب به صورت زیر ایجاد می شود.
0 1 1 2 3 5 8 13 21 34 55 89 144 233 377 …
مسلما این دنبال عددی می تواند تاثیرات مختلفی را در بازار های بورسی داشته باشد. به همین علت هم فعالان این بازار باید با مباحث مقدماتی مربوط به این دنباله آشنا باشند.
فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
کاربرد این رشته اعداد در تحلیل تکنیکال
فیبوناچی در تحلیل تکنیکال، سطوح مختلفی دارد. این سطوح می توانند مجموعه خطوط افقی باشند که حمایت و مقاومت را به ما نشان می دهند. هر سطح در فیبوناچی یک درصد خاص دارد که این درصد از اهمیت بالایی برخوردار است.
فیبوناچی در تحلیل تکنیکال، یک ابزار جادویی به حساب نمی آید. شما نمی توانید با استفاده از این ابزار به صورت قطعی نتیجه نهایی را بررسی کنید. ولی، این ابزار ها می توانند برای عدم قطعیت کاربرد داشته باشند. خیلی از متخصصان معتقد هستند که از دنباله فیبوناچی نمی توان به عنوان یک ابزار برای معامله استفاده کرد. ولی در کل دنباله فیبوناچی یک دنباله به شدت مهم و کاربردی در تحلیل های تکنیکال بوده که اهمیت فوق العاده بالایی دارد. معمولا فیبوناچی می تواند سطوح حمایت و مقاومت تقلبی را ایجاد کند. در نتیجه، شما باید به این مسئله هم توجه ویژه ای داشته باشید.
نسبت طلایی اعداد فیبوناچی
دنباله اعداد فیبوناچی را بار دیگر در نظر می گیریم:
- ۱۰—-۹—-۸—-۷—-۶—-۵—-۴—-۳—-۲—-۱—-شماره جمله
- ۵۵—-۳۴—-۲۱—-۱۳—-۸—-۵—-۳—-۲—-۱—-۱—-مقدار جمله
- نسبت جمله دوم به اول برابر است با ۱
- نسبت جمله سوم به دوم برابر است با ۲
- نسبت جمله چهارم به سوم برابر است با ۱٫۵
- نسبت جمله پنجم به چهارم برابر است با ۱٫۶۶
- نسبت جمله ششم به پنجم برابر است با ۱٫۶
- نسبت جمله هفتم به ششم برابر است با ۱٫۶۲۵
- نسبت جمله هشتم به هفتم برابر است با ۱٫۶۱۵
- نسبت جمله نهم به هشتم برابر است با ۱٫۶۱۹
- نسبت جمله دهم به نهم برابر است با ۱٫۶۱۷
به نظر میرسد که این رشته به عدد طلایی نزدیک میشود. اگر نسبت عدد چهلم این رشته را به عدد قبلی حساب کنیم به عدد ۱٫۶۱۸۰۳۳۹۸۸۷۴۹۸۹۵ میرسیم که با تقریب ۱۴ رقم اعشار نسبت طلایی را نشان میدهد. نسبت جملات سطوح فیبوناچی Retracement متوالی به عدد طلایی میل میکند.
در توالی اعداد فیبوناچی، در صورت در نظر نگرفتن چند جمله اول این دنباله، مابقی اعداد تقریبا 1.618 برابر عدد ما قبل خود است.
زاویه φ
معادله خطی به صورت y=mx در نظر میگیریم m .به معنی شیب خط است و یک عدد حقیقی است. میدانیم اگر m گنگ باشد، خط y=mx از هیچ نقطهای با مختصات صحیح به جز مبدأ عبور نخواهد کرد. در واقع این خط امکان ندارد از نقطهای (جز مبدأ) عبور کند که هم x و هم y آن عدد صحیح باشند.
حال به جای m قرار میدهیم: φ. یعنی خط y=φx را در نظر میگیریم. چون φ هم یک عدد گنگ است، این خط از هیچ نقطهای با x و yy صحیح (جز مبدأ) عبور نخواهد کرد. به همین دلیل نقطههایی را با x و y صحیح در نظر میگیریم که کمترین فاصله را از این خط دارند. ابتدا به نظر میرسد نقطه (۱,۱) کمترین فاصله را با این خط دارد. ولی فاصله نقطه (۱,۲) از این خط کمتر است.
نقطه (۳,۲۲) فاصله کمتری با این خط دارد. همچنین فاصله نقطه (۳,۵) از این هم کمتر است. این نقاط به همین ترتیب ادامه خواهند یافت و در زیر چند نقطه بعدی را که فاصلهشان از این خط کمتر میشود را میبینید:
صحت مطالب فوق به راحتی قابل بررسی است. با کمی دقت در مختصات این نقاط درخواهیم یافت که این مختصات از الگوی دنباله اعداد فیبوناچی پیروی میکنند. این نقاط را نقاط فیبوناچی مینامند.
اعداد فیبوناچی در طبیعت
اعداد فیبوناچی و نسبت طلایی در جوانب مختلف هستی کشف شده اند. خطوط ماپیچ و اعداد فیبوناچی، حاصل نسبت های موجود بین دنباله اعداد فیبوناچی هستند.
شاخ و برگ درخت ها به صورت تصادفی در جهات مختلف رشد نمی کنند. اندازه گیری زاویه شاخه ها نشان می دهد که در الگوی رشد آن ها، نظمی شبیه دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی وجود دارد.
در قسمت لاک حلزون از زاویه فی استفاده شده است. شاخ و برگ درخت ها به صورت تصادفی در جهات مختلف رشد نمی کنند. اندازه گیری زاویه شاخه ها نشان می دهد که در الگوی رشد آنها، نظمی شبیه دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی وجود دارد. درختان با پیروی از این نوع الگوی رشد، قادرند درصد بیشتری از نور خورشید را جذب کنند.
نسبت طلایی (۱٫۶۱۸) در ساختار آفتابگردان نیز بکار رفته است.
دانه های آفتابگردان به شکل مارپیچ هایی روبروی هم رشد می کنند. طبق تحقیقات انجام شده نسبت قطر هر مارپیچ به مارپیچ بعدی ۱٫۶۱۸ است. حتی در ساختار شکل گوش ما هم از اعداد فیبوناچی تبعیت شده است.
نمونه هایی از نسبت طلایی در طبیعت
نسبت طلایی (۱٫۶۱۸) در آناتومی بدن انسان نیز بکار رفته است.
اگر قد خود را بر فاصله عمودی ناف تا نوک انگشتان خود تقسیم کنید، سطوح فیبوناچی Retracement تقریبا عدد ۱٫۶۱۸ را بدست میآورید. با تقسیم طول بازوی خود از نوک انگشت بزرگ تا بالای شانه، بر فاصله نوک انگشت بزرگ تا آرنج خود نیز به این نسبت میرسید.
از آنجایی که این نسبت در بسیاری از اندازههای بدن انسان وجود دارد، از آن به نام نسبت الهی نیز یاد میشود.
علاوه بر طبیعت، از زمان باستان بسیاری از هنرمندان و معماران نیز از رابطههای ریاضی و هندسی در آثار خود استفاده میکردند. برای مثال میتوان به آثار تاریخی باقی مانده از دوران مصر باستان، یونان و رم اشاره کرد. مثلا معبد معروف پارتنون بهترین مثال از کاربرد نسبت طلایی (۱٫۶۱۸) است. نسبت عرض به طول پنجرههای مستطیل شکل معبد همگی برابر نسبت طلایی است.
در اهرام مصر نیز این نسبت بخوبی رعایت شده است. طول هر ضلع قاعده هرکدام از اهرام به ارتفاع آن، معادل نسبت طلایی میباشد.
معامله بر اساس تراز های فیبوناچی
ترازهای فیبوناچی ابزار بسیار قدرتمندی در معاملات است. معاملات میتواند فقط بر اساس این تراز ها و یا بر اساس ترکیبی از این تراز ها با روشهای دیگری مثل نمودار های شمعی، اندیکاتور ها و پترن ها انجام شود.
برای قرار دادن ترازهای فیبوناچی در چارت ابتدا باید مقادیر حداکثر و حداقل مهم چارت را بیابیم. این امر ممکن است نیازمند برگشت به عقب به مدت چند روز یا حتی چند هفته باشد. برخی از معامله گران این ترازها را روی قالب های زمانی مختلفی تا هفتگی و ماهانه قرار می دهند که این ترازها می تواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد.
همگرائی ترازهای فیبوناچی می تواند با قرار دادن ترازهای فیبوناچی در قالب های زمانی مختلف ، پدید آید.وقتی همگرائی پدید می آید، این ترازها می توانند مهمتر قلمداد شوند. همچنین همگرائی ترازهای فیبوناچی با ترازهای حمایت و مقاومت و خطوط روند نیز مهم است.
ترازهای فیبوناچی بازگشتی
معاملات بازگشتی کم خطر تر از معامله بر اساس سطوح فیبوناچی Retracement شکست هستند. ترازهای اصلی عبارتند از:
(۷۶٫۴%) ۷۸٫۶% ,۶۱٫۸% ,۵۰% ,۳۸٫۲%
بازار به طور معمول پس از هر حرکت قوی و قبل از ادامه حرکت، بازگشت می کند. نمی توان گفت که بازار همواره دقیقا به این تراز ها برخورد می کند. مثلا ممکن است قیمت در نقطه ای بین ۵۰ % و ۶۱٫۸ % برگردد. تراز های ۶۱٫۸ % و ۷۶٫۴ % نیز برای برگشت بسیار متداول هستند.
این تزار ها را در قالب های زمانی سطوح فیبوناچی Retracement مختلف پیگیری کنید. بهترین راه صبر کردن تا حصول تایید برگشت روند در نزدیکترین نقطه به C قبل از ورود به معامله است. قسمت مشکل معامله بر اساس ترازهای فیبوناچی این است که دریابیم کدام یک از این تراز ها منجر به برگشت می شوند.
برای تصمیم به خرید ابتدا باید قیمت از نقطه حداقل A به نقطه حداکثر B برسد و به نقطه C بازگشت کند با تغییر جهت در نقطه C و شروع یک صعود دیگرمی توان اقدام به خرید نمود . معکوس همین حالت نیز برای اقدام به فروش صادق خواهد بود.
نقاط حداکثر یا حداقل بین روز، یک روزه، دو روزه و سه تا پنج روزه نیز دارای اهمیت خاصی هستند. الگوهای شمعی وقتی در نزدیکی تراز های فیبوناچی و سایر تراز های حمایت و مقاومت شکل بگیرند، بسیار قابل اطمینان تر هستند. نمودار های شمعی همچنین برای هشدار در پایان بازگشت نیز بسیار موثرند.
کف و سقف دوبل نیز معمولا در تراز های فیبوناچی نظیر بازگشتی %۶۱٫۸ و انبساطی %۱۲۷ تشکیل می شود.
اعداد مهم فیبوناچی
برخی از اعداد مهم دنباله اعداد فیبوناچی، برای معامله گران و تحلیل گران بازار های مالی از اهمیت خاصی برخوردارند. تحلیل گران حرفه ای در آموزش تحلیل تکنیکال معتقدند که، هنگامی که نمودار قیمت نزدیک حمایت و مقاومت ها شود، برای تعیین سطوح بازگشتی قیمت باید از ابزار اعداد فیبوناچی استفاده کرد..
اعداد مهم فیبوناچی در بازار های مالی عبارت اند از:
%23.6 – %38.2 – %50 – %61.8 – %78.6 – %100 – %161.8 – %261.8 – %423.6
اکثر اعداد مهم فیبوناچی خاصیت حمایی و مقاومتی برای نمودار قیمتی دارند. همچنین در مواقعی از آنها به عنوان سطوحی که قیمت سهم یا ارز مربوطه می تواند به آن ها برسند، استفاده می شود.
تعدادی از صاحب نظران در تحلیل تکنیکال معتقدند به علت تنوع زیاد سطوح اعداد فیبوناچی، ممکن است معامله گران در تعیین معتبرین سطح در معاملات خود دچار اشتباهات و اختلاف نظر شوند.
اعداد فیبوناچی اصلاحی
فیبوناچی اصلاحی یا Fibonacci Retracement در تعیین سطوح حمایتی و مقاومتی کاربرد دارد. فیبوناچی اصلاحی فرمولی برای محاسبه و تحلیل ندارد. تنها براساس اعداد موجود در بازه قیمتی که توسط دو نقطه برای آن مشخص میشود برخی از درصد های مهم را تعیین میکند.
مهم ترین سطوح و اعداد فیبوناچی اصلاحی که با آنها سروکار داریم، سطوح 23.سطوح فیبوناچی Retracement 6%، 38.2%، 50%، 61.8% و 78.6% هستند.
در ادامه نمونهای از استفاده از ابزار فیبوناچی اصلاحی در تریدینگ ویو را بررسی میکنیم.
اعداد فیبوناچی اصلاحی | کالج تی بورس
چارت فوق نمودار قیمتی BTC/USDT است. با استفاده از ابزار Fib Retracement، نقطه ابتدایی را در سطح قیمتی 58800 و نقطه دوم را در سطح 29600 رسم کردیم.
همان طور که مشاهده میکنید سطوح فیبوناچی اصلاحی به صورت خودکار در سطوح قیمتی مختلف، بین دو سطوح فیبوناچی Retracement نقطهای که مشخص کردیم تشکیل شدند.
به عنوان مثال سطح 0.236 همان سطح 23.6% است که سطح قیمتی 36523 را نشان میدهد. به صور مشابه سطح 0.382 همان سطح 38.2% است که در اینجا به عنوان یک سطح مقاوتی در قیمت 40776 ایجاد شده و از افزایش قیمت جلوگیری کرده است.
نکته مهمی که در رابطه با سطوح و اعداد فیبوناچی اصلاحی باید مد نظر داشته باشید. این است که اعتبار آنها همیشه زیاد نیست. به عبارتی هنگام نزدیک شدن قیمت به این سطوح سعی کنید رفتار قیمت را از لحاظ پرایس اکشن نیز بررسی کنید و با توجه به واقعیت حاکم در بازار، منطقی ترین استفاده را از اعداد و سطوح فیبوناچی اصلاحی ببرید.
فیبوناتچی در تحلیل و ترکیب آن با خط روند
اعداد فیبوناچی (Fibonacci numbers) بهعنوان یک اندیکاتور تکنیکال بهکار میروند. این توالی اعداد توسط ریاضیدان ایتالیایی به نام فیبوناچی در قرن سیزدهم میلادی ابداع شد.
به طور کلی این توالی اعداد، که از صفر و یک شروع میشود، از طریق جمع شدن دو عدد قبلی بهدست میآید. برای مثال، بخش ابتدایی این توالی بهشکل زیر است. 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89، 144، 233، 377 و…. ضرایبی از این توالی بهدست میآید که برخی معتقدند حرکت بازار را پیشبینی میکند.
توالی فیبوناچی بهعلت وجود نسبت طلایی (Golden ratio) که برابر با 1.618 میباشد، و یا معکوس آن که برابر 0.618 میباشد، مورد توجه است.
نکته: در توالی فیبوناچی، هر عدد داده شده تقریباً 1.618 برابر عدد قبل از خود میباشد، البته در این حالت چند عدد اول را در نظر نمیگیریم.
خوب است بدانید که نسبت طلایی در همهجای طبیعت وجود دارد و همهچیز را از جهتگیری آوندها در یک برگ تا میزان رزونانس مغناطیسی در کریستالهای کوبالت نیوبیت (Cobalt niobate crystals) را نشان میدهند.
ابزارهای فیبوناچی و کاربرد آنها در تحلیل تکنیکال
ابزارهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال و بازارهای مالی، روشی برای تحلیل بازگشت یا ادامهی روند میباشند. به بیان دیگر فیبوناچیها نقاط حمایتی و مقاومتی هستند که با کمک طیف گستردهای از ابزارها و روشهای گوناگون رسم میشوند. در استفاده از این ابزارهای مختلف، نسبتهای فیبوناچی که راجع به آنها صحبت شد از اهمیت فوقالعادهای برخوردار هستند.
برخی از ابزارهای فیبوناچی به شرح زیر میباشند:
فیبوناچی اصلاحی (RET) Fibonacci Retracement:
میتوان گفت که یکی از مهمترین ابزارهای فیبوناچی در تحلیل تکنیکال است. با کمک فیبوناچی اصلاحی میتوانیم درصدهای احتمالی برای پایان یک حرکت اصلاحی را تخمینزده و نقاط ورود مناسبی را به دست آوریم.
فیبوناچی خارجی (EXT) Fibonacci Extension:
برای پیشبینی سطوح قیمتی بیش از ۱۰۰ درصد، مورد استفاده قرار میگیرد.
فیبوناچی انبساطی (EXP) Fibonacci Expansion:
فیبوناچی گسترشی یا انبساطی ابزاری است که معاملهگران از آن برای مشخص کردن اهداف قیمتی و یا تخمین میزان حرکت قیمت پس از یک بازگشت و یا پولبک قیمتی استفاده میکنند.
فیبوناچی پروژكشن (PRO) Fibonacci Projection:
فیبوناچی پروجکشن یا به اختصار فیبوناچی Pro ابزاری است که نقاط بازگشت بیش از ۱۰۰ درصد هر موج را نشان میدهد.
فیبوناچی کمانها Fibonacci arcs:
این ابزار، ترازهای اصلاحی را به صورت کمان نمایش میدهد.
فیبوناچی بادبزن Fan:
این ابزار فیبوناچی ترازهای اصلاحی را به شکل خطوط روند نمایش میدهد.
فیبوناچی کانال Channel:
کاربرد این ابزار در تحلیل نمودارهای قیمتی که داخل یک کانال هستند، میباشد هنگام شکست کانال، میتوان به سادگی نقاط حمایت و مقاومت پیش روی چارت قیمت را بر اساس خطوط ابزار Channel مشخصکرد.
به چه دلیل تحلیل فیبوناچی در معاملات بورسی محبوبیت دارد؟
همانطور که از قبل گفتیم در سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال به عنوان سطوح حمایتی و مقاومتی مورد استفاده قرار میگیرند و از این سطوح به عنوان ابزاری برای مشخص کردن اهداف قیمتی نیز میتوان استفاده کرد. موارد زیر از جمله دلایل محبوبیت تحلیل فیبوناچی در معاملات میباشند:
- سطوح گسترش و اصلاحی فیبوناچی، بهعنوان سطوح نامرئی حمایت و مقاومت به شمار میآیند.
- سطوح فیبوناچی، نقاط مرجع ملموسی را فراهم میآورند که اگر از آنها درست استفاده شود، از انتزاعی شدن موضوع جلوگیری میکنند.
نکته: از آنجایی که سطوح فیبوناچی اعداد هندسی هستند، سطوح گسترش (extension) و اصلاحی (retracement) پس از رسم چشمنواز به نظر میرسند.
نکات کلیدی:
اعداد و خطوط فیبوناچی با نسبتهای معروف فیبوناچی ساخته شدهاند.
اعداد پُرکاربرد فیبوناچی در بازارهای مالی شامل 0.236، 0.382، 0.618، 1.618، 2.618 و 4.236 هستند. این نسبتها و یا درصدها میتوانند از تقسیم اعداد مشخصی در این توالی به اعداد دیگر حاصل شوند.
با وجود اینکه این اعداد، اعداد فیبوناچی محسوب نمیشوند؛ بسیاری از معاملهگران از سطوح 0.5، 1 و 2 نیز استفاده میکنند. این اعداد نشان میدهند که قیمت میتواند چه میزان حرکت را داشته باشد. برای مثال، اگر قیمت سهمی از یک دلار به دو دلار برسد، میتوان اعداد فیبوناچی را بر آن اعمال کرد. یک سقوط قیمتی به سطح 1.76 دلار برابر با 23.6 درصد بازگشت از حرکت قیمتی شروع شده از سطح یک دلار میباشد.
دو عدد از پُرکاربردترین ابزارهای فیبوناچی، فیبوناچی برگشتی و فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extensions) میباشند. فیبوناچی برگشتی (Fibonacci retracements) مقدار بازگشت قیمتی را محاسبه میکند و میگوید که قیمت در بازگشت قیمتی تا چه سطوحی میتواند پیش برود. فیبوناچی گسترشی نیز میزان حرکت موج اصلی قیمت را بیان میدارد.
سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست؟
فیبوناچی برگشتی به دو نقطه قیمتی نیاز دارد که باید در نمودار قیمت انتخاب شوند. معمولاً برای فیبوناچی برگشتی از سطح سوئینگهای (بالاترین نقطه قیمتی) و سطح سوئینگ لو (پایینترین سطح قیمتی) استفاده میکنند. زمانی که این دو نقطه را انتخاب کردید، خطوط فیبوناچی بههمراه اعداد آنها در نمودار شما رسم میشوند.
اگر قیمت یک سهم از پانزده دلار به بیست دلار برسد، در این حالت سطح 6.23 درصدی برابر با سطح قیمتی 18.82 دلاری میباشد. که آن را بدین شکل محاسبه میکنیم:
$18.82 = (0.236*$5) – $20
سطح قیمتی 50 درصد نیز برابر با 17.5 دلار خواهد بود که آن را نیز میتوانیم بدین شکل محاسبه کنیم:
$17.50 = (0.5*$5) – $20
محدودیتهای استفاده از اعداد و سطوح فیبوناچی
استفاده از فیبوناچیها مسئلهای ذهنی میباشد زیرا که معاملهگر باید سطوح فیبوناچی Retracement مقادیر بالا یا پایین در نمودار را خودشان انتخاب کنند.
نکته: مقادیر بالا (Highs) و پایین (Lowes) انتخاب شده توسط معاملهگر میتواند نتایجی که او بهدست میآورد را تحت تأثیر قرار دهد.
اختلافنظر دیگری که در مورد اعداد فیبوناچی و روشهای معاملهگری با آنها وجود دارد این است که تعداد سطوح بسیار زیادی در آن وجود دارد که بازار میتواند در نزدیکی هر یک از آنها دچار بازگشت قیمتی شود، که موجب میشود این اندیکاتور بهعنوان اندیکاتوری که میتوان پس از رخ دادن حرکات قیمتی از آن استفاده کرد، در نظر گرفته شود. مشکل اصلی اینجا است که حدس زدن و پیدا کردن عددی که سطح قیمتی در آن در حال حاضر و یا در آینده بازار مهم خواهد بود، سخت میباشد.
در زمان انجام معاملات هرچقدر بتوانید نشانههای بیشتری را پیدا کنید که سیگنالهای یکسانی در یک جهت بدهند به احتمال زیاد معاملات موفقتری خواهید داشت. به عنوان مثال زمانی که در حال معامله کردن بر اساس اندیکاتورها هستید بهتر است که از تاییدیههای پرایس اکشن و ترکیب سیگنال اندیکاتورها با سطوح قیمت و یا ابزارهای دیگر استفاده کنید. البته این موضوع که چه ابزاری را با چه ابزار دیگری ترکیب کنید کاملا بستگی به سبک و استراتژی معاملاتی شما دارد و نمیتوان برای همه افراد یک نسخه یکسان پیچید.
روش استفاده ترکیبی از خطوط رونده:
برای استفاده ترکیبی از خطوط روند و فیبوناچی اصلاحی کافیست که سطوح فیبوناچی Retracement ما یک روند را شناسایی کنیم. در صورتی که بتوانیم برای روند مذکور یک خط روند ترسیم کنیم، به احتمال زیاد خواهیم توانست که از یک فیبوناچی اصلاحی نیز برای گرفتن تاییدهای بیشتر استفاده کنیم.
همانطور که قبلا گفتیم، یک خط روند صعودی از دو کف بالاتر و یک خط روند نزولی از دو سقف پایینتر تشکیل میشوند. بنابراین قدم اول آن است که، نقطه برخورد سوم میتواند مکان مناسبی برای انجام معامله باشد. هرچند بعضی افراد عقیده دارند که بعد از برخورد سوم تازه میتوان خط روند را معتبر دانست و برای برخورد بعدی و انجام معامله آماده شد. اما برخی دیگر معتقدند که برخورد سوم یک “برخورد تازه (Fresh Touch)” بوده و برای انجام معامله مناسبتر است.
قدم بعدی آن است که از ترسیم خط روند بر اساس دو نقطه به سراغ مرحله بعدی خواهیم رفت. برای انجام مرحله بعدی کافیست که یک فیبوناچی اصلاحی روی موج ماقبل آخر ترسیم کنید.
بنابراین باید فیبوناچی را روی آخرین حرکتی که قبل از شکلگیری موج اصلاحی به سمت خط روند میباشد ترسیم کنیم (از نقطه A به نقطه B).
نقاط ورود، حد ضرر و حد سود این روش
نقاط ورود
بعد از رسیدن قیمت به خط روند و ترسیم فیبوناچی اصلاحی طبق روش اشاره شده در بالا، باید ببینید که قیمت با کدام سطح فیبوناچی همتراز شده است. در صورتی که قیمت با یکی از سطوح ۵۰%، ۶۱٫۸% یا ۷۸٫۶% و خط روند همتراز شده بود، میتوانید اقدام به معامله کنید. اگر قیمت در ناحیهای بین ۶۱٫۸ و ۷۸٫۶ فیبوناچی قرار گیرد و با خط روند نیز همتراز شود، بهترین نقطه برای ورود خواهد میباشد.
حد ضرر
برای تعیین حد ضرر میتوانید از دو روش استفاده کنید.
- در صورتی که روی خط روند صعودی معامله خود را باز کردهاید میتوانید حد ضرر خود را زیر کف قبلی در نمودار قرار دهید. اگر روی خط روند نزولی پوزیشنگیری کردهاید میتوانید حد ضرر خود را بالای سقف قبلی قرار دهید. البته تنها در حالتی مجاز به استفاده از این روش برای تعیین حد ضرر میباشید که کف یا سقف قبلی فاصله خیلی زیادی با نقطه ورود شما نداشته باشد.
- میتوانید از سطوح فیبوناچی نیز برای تعیین حد ضرر استفاده نمایید. اگر روی سطح ۵۰% وارد بازار شدهاید میتوانید حد ضرر را پشت ۶۱٫۸% قرار دهید. به همین ترتیب اگر روی ۶۱٫۸ معامله خود را باز کردهاید، میتوانید حد ضرر را زیر ۷۸٫۶ قرار دهید. در صورت معامله روی ۷۸٫۶ حد ضرر شما بهتر است که بالای سطح ۱۰۰% (نقطه شروع ترسیم فیبوناچی) قرار گیرد. البته حتی در صورت استفاده از این روش نیز پیشنهاد ما این است که از کف و سقفهای قیمتی نیز برای تعیین بهتر حد ضرر استفاده نمایید.
حد سود
برای تعیین حد سود نیز روشهای مختلفی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
۱- در روش اول ما از نسبت “ریسک به سود” استفاده میکنیم. به عنوان مثال یک معامله خرید در سکه انجام دادهاید و حد ضرر آن (بر اساس قیمت نمودار) ۲۵ هزار تومان است. بنابراین بر اساس نسبتهای ریسک به سود میتوانیم حد سود را نیز تعیین کنیم.
- حد سود اول = ۲۵ هزار تومان (R: R = 1: 1)
- حد سود دوم = ۵۰ هزار تومان (R: R = 1: 2)
- حد سود سوم = ۷۵ هزار تومان (R: R = 1: 3)
نکته، لازم است که به یاد داشته باشید که در زمان رسیدن قیمت به هر پله از سود میتوانید مقداری از حجم معامله خود را ببندید.
۲- بر اساس سطوح مهم قیمت نیز میتوانید حد سودهایی برای معامله خود در نظر بگیرید. به عنوان مثال اگر روی خط روند صعودی معامله خرید باز کردهاید میتوانید از سقفهای مهمی که در مسیر قرار دارند به عنوان حد سود استفاده نمایید.
نکته مهمی که باید به یاد داشته باشید این است که تحت هیچ شرایطی حد سود اول شما نباید از حد ضررتان کوچکتر باشد. چرا که در بلند مدت بازدهی منفی نصیب شما خواهد کرد.
نگارش: ساناز یوسفی
به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله محاسبه نرخ بازگشت سرمایه را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.
استراتژیهای معاملاتی فیبوناچی Fibonacci
معامله اصلاح فیبوناچی چیست؟ Fibonacci Retracement
اصلاح فیبوناچی در میان معامله گران تکنیکال مشهور است.
این ابزار براساس دنباله فیبوناچی است که توسط ریاضیدان لئوناردو فیبوناچی در قرن سیزدهم اختراع شدهاست.
مهمترین چیز در این دنباله روابط ریاضی بین اعداد است که به صورت نسبت بیان میشوند.
در فارکس و دیگر معاملات تجزیه و تحلیل تکنیکال، یک اصلاح فیبوناچی با در نظر گرفتن دو نقطه نهایی معمولا نوسان بالا و نوسان پایین بر روی یک ارز، سهام، یا نمودار کالا و تقسیم فاصله عمودی با نسبتهای فیبوناچی اصلی به دست میآید.
نسبتهای کلیدی فیبوناچی مورد استفاده در تقسیم عبارتند از ۲۳.۶ %، ۳۸.۲ %، ۵۰ %، ۶۱.۸ % و ۱۰۰ %.
پس از شناسایی این سطوح، میتوانید خطوط افقی رسم کرده و از آنها برای شناسایی سطوح مقاومت و حمایتی ممکن استفاده کنید. این امر شناسایی نقاط ورود و خروج ممکن بر روی یک نمودار را آسانتر میکند.
اصلاحات فیبوناچی به معامله گران اجازه میدهد تا ورودی و خروجی محاسبهشده بیشتری در بازار داشته باشند.
نگاهی به مثال زیر بیاندازید. قیمت در حال حرکت به بالاتر از قبل, بازگشت به سطح ۵۰ % “Fibo” برای یک ورودی معامله خرید ممکن است.
نحوه استفاده از ابزار اصلاح فیبوناچی در Metatrader
برای استفاده از نشانگر اصلاح فیبوناچی در نمودارهای MetaTrader ، پلت فرم MT4 یا MT5 خود را باز کرده و این مراحل را دنبال کنید:
بستر معاملاتی MetaTrader را باز کنید.
روی Insert -> Objects -> Fibonacci کلیک کنید.
نشانگر فیبوناچی را انتخاب کنید.
Fibonacci Retracement را انتخاب کنید و به نمودار خود بروید. نمودار به شما امکان می دهد سطح فیبوناچی خود را در MetaTrader شخصی سازی کنید.
هنگامی که روی نمودار خود قرار گرفتید ، با ماوس خود نگه دارید تا سطح فیبوناچی خود را ترسیم کنید.
توجه: سطح و توضیحات فیبوناچی را می توان به آنچه نیاز دارید اضافه و سفارشی کرد.
تنظیمات اصلاح فیبوناچی چیست؟
سطوح یا تنظیمات اصلاح فیبوناچی خطوط افقی روی یک نمودار هستند که نشاندهنده موقعیتهایی هستند که حمایت و مقاومت به احتمال زیاد رخ میدهند.
این تنظیمات براساس اعداد فیبوناچی هستند. هر سطح از تنظیمات با یک درصد در ارتباط است، و درصد نشان میدهد که قیمت چقدر از حرکت قبلی برگشته است.
سطوح اصلاح فیبوناچی که بیشتر در معامله استفاده میشود ۲۳.۶ %، ۳۸.۲ %، ۶۱.۸ % و ۷۸.۶ % است.
به طور غیر رسمی، بسیاری از معامله گران نیز از ۵۰ % برای روند عادی و ۳۸.۲ % برای روندهای قوی ۶۱.۸ % برای روندهای ضعیف به عنوان نسبت فیبوناچی استفاده میکنند.
تنظیمات اصلاح فیبوناچی بسیار مهم هستند، زیرا میتوانند بین دو نقطه قیمت در پیوت ها Pivots کشیده شوند، مانند یک قیمت پایین و بالا. این به شما کمک میکند که نقاط ورود و خروج را در یک معامله بشناسید.
چگونه از ضمیمه فیبوناچی استفاده کنیم Fibonacci Extensions
ضمیمه فیبوناچی ابزارهایی هستند که معامله گران از آنها برای ایجاد اهداف سود استفاده میکنند و یا اینکه قیمت یک دارایی ممکن است پس از پایان یک اصلاح یا بازگشت، تا چه حد حرکت کند.
سطوح ضمیمه همچنین حوزههایی هستند که در آنها قیمت یک دارایی ممکن است معکوس شود.
در فارکس و دیگر بازارهای مالی، سطوح توسعه فیبوناچی به معامله گران کمک میکند تا سطوح قیمت حمایت و مقاومت را فراهم کنند.
با این حال، آنها عمدتا برای محاسبه این که قیمت یک دارایی تا چه حد میتواند پس از انجام بازگشت حرکت کند، مورد استفاده قرار میگیرند. این بدان معنی است که سطوح اصلاح فیبوناچی برای دانستن زمان ورود به یک روند استفاده میگیرند، در حالی که سطوح ضمیمه فیبوناچی برای شناسایی پایان آن روند مورد استفاده قرار میگیرند.
عدد ۱.۶۱۸ یک عدد کلیدی در دنباله فیبوناچی است که آن را نسبت طلایی مینامند. این عدد پایه مهمترین سطح ضمیمه فیبوناچی را تشکیل میدهد که سطح ۱۶۱.۸ % است.
در یک روند صعودی، معامله گران همیشه در تلاش برای سود تا نقطه اوج هستند، و آنها تغییر مسیر را اندازه میگیرند تا بفهمند که این روند تا چه حد پیش از رسیدن به اوج خود، که سطح ۱۶۱.۸ % است، پیش میرود.
در همین حال، در یک روند نزولی، معامله گران تلاش خواهند کرد تا در یک نقطه اصلاحی وارد بازار شوند و سپس آخرین اصلاح را اندازهگیری کنند. این امر به یک معامله گر این امکان را میدهد که قبل از رسیدن به سطح پایینی، یعنی سطح ۱۶۱.۸ %، دریابد که این روند تا چه حد میتواند پیش رود.
معامله گرانی که به دنبال برگشت هستند نیز ممکن است از سطح ضمیمه ۱۶۱.۸ % برای ورود به یک معامله مخالف روند استفاده کنند. با این حال، این تکنیک بیشتر برای معامله گران پیشرفته با سالها تجربه مناسب است.
فرمول خاصی برای ضمیمه فیبوناچی وجود ندارد. هنگامی که شاخص وارد یک نمودار میشود، معامله گر سه نقطه را انتخاب میکند.
پس از انتخاب این سه نقطه، معامله گران خطوط را با درصد آن حرکت ترسیم میکنند. نقطه اول شروع حرکت را نشان میدهد، نقطه دوم پایان حرکت را نشان میدهد، در حالی که نقطه سوم پایان اصلاح و شروع حرکت دوباره روند است.
استراتژی ساده اصلاح فیبوناچی
بازگشت فیبوناچی معمولا به عنوان یک استراتژی معامله در روند استفاده میشود.
در این مورد، معامله گران به یک تغییر مسیر در یک روند توجه میکنند و از سطوح فیبوناچی برای ایجاد ورودیهای کمخطر در جهت روند استفاده میکنند.
معامله گرانی که از استراتژی اصلاح فیبوناچی استفاده میکنند انتظار دارند که قیمت یک دارایی شانس بالایی برای حرکت از سطوح فیبوناچی به سمت روند اولیه خود داشته باشد.
مثال زیر را ببینید. قیمت در یک روند صعودی است و بنابراین معامله گران روند به دنبال معامله خرید هستند. آنها با استفاده از ابزار فیبوناچی مشاهده کردند که قیمت به پایینتر از نقطه اصلاح ۵۰ % حرکت کردهاست. این امر فرصتهای معامله خرید بالقوه ای را برای رسیدن به سود با این روند ارائه میدهد.
استراتژیهایی برای معامله با سطوح فیبوناچی اصلاحی
لئوناردو پیزانو که با نام مستعار فیبوناچی نیز شناخته میشود، یک ریاضیدان مشهور ایتالیایی بود که در سال 1170 در شهر پیزا ایتالیا به دنیا آمد.
پدر او گوگولیمو بوکاچیو در یک پست بازرگانی در شهر بوچیا که امروزه با نام بِجایا (Béjaïa) شناخته میشود – بندری بازرگانی در شمال شرق الجزایر – کار میکرد.
بهعنوان یک مرد جوان، فیبوناچی به تحصیل ریاضیات در بوچیا پرداخته و در طی سفرهای بیشمارش مزایای سیستم رقمی هندی – عربی را آموخت.
نکات کلیدی:
- در توالی اعداد فیبوناچی، بعد از اعداد 0 و 1 تمامی دیگر اعداد حاصل جمع دو رقم پیشین میباشند.
- در حوزهٔ معاملات، اعداد استفادهشده در سطوح فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci retracement) اعدادی نیستند که در توالی فیبوناچی وجود دارند. بلکه بهجای آنها از اعدادی استفاده شده است که از روابط ریاضیاتی موجود در این توالی نشأت گرفتهاند.
- سطوح فیبوناچی اصلاحی با انتخاب نقاط سقف و کف در یک نمودار و استفاده از ابزار مرتبط نمایش داده میشوند. از سطوح فیبوناچی برای یافتن نقاط بازگشت احتمالی قیمت استفاده میشود.
نسبت طلایی
در سال 1202 پس از بازگشت به ایتالیا، فیبوناچی آنچه آموخته بود را در کتاب آباسی (Liber Abaci) مستند کرد. در سطوح فیبوناچی Retracement کتاب آباسی، فیبوناچی توالی اعدادی را تشریح کرد که امروزه به نام او شناخته میشود.
توالی اعداد فیبوناچی بعد از اعداد 0 و 1، شامل اعدادی است که تمامی آنها برابر جمع دو رقم پیشین خود میباشد. بنابراین این توالی بهشکلی که در ادامه آمده میباشد:
0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610 و … که تا بینهایت ادامه دارد. هر عدد تقریباً 1.618 برابر عدد قبلی خود است.
برای یادگیری خطوط و اعداد فیبوناچی مقاله آموزشی «خطوط و اعداد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست؟» را مطالعه نمایید.
عدد 1.618 با نام پی (Phi) یا نسبت طلایی (golden ratio) شناخته میشود. نسبت طلایی بهشکلی مرموز در تمامی جهان اطراف ما دیده میشود.
در مهندسی، هنر و زیستشناسی. برای مثال، این نسبت در معماری ساختمان مشهور پارتنون (Parthenon)، در نقاشی مشهور لئوناردو داوینچی – مونالیزا، در گلهای آفتابگردان، گلبرگهای گل رز، پوسته صدفها، شاخههای درختها، صورت انسانها، گلدانهای یونانی قدیمی و حتی در کهکشانهای مارپیچی دیده شده است.
نسبت عکس نسبت طلایی، 0.618 است که از این نسبت نیز بهطور گسترده در معاملهگری با استفاده از فیبوناچی استفاده میشود.
سطوح فیبوناچی بهکاررفته در بازارهای مالی
در حوزه معاملهگری، اعداد استفادهشده در سطوح اصلاحی فیبوناچی اعدادی نیستند که در توالی فیبوناچی وجود داشته باشند. بلکه، آنها از روابط ریاضی موجود بین اعداد این توالی حاصل شدهاند.
پایه و اساس نسبت طلایی فیبوناچی که عدد 61.8 ٪ است، از تقسیم یک عدد در این توالی بر عدد بعدی خود بهدست میآید. برای مثال: 0.6180 = 144 / 89
نسبت 38.2 ٪ از تقسیم یک عدد در توالی فیبوناچی بر دومین عدد سمت راست خود بهدست میآید. برای مثال: 0.3819 = 233 / 89
نسبت 23.6 ٪ از تقسیم یک عدد بر عدد دیگری که سه واحد با آن فاصله دارد حاصل میشود. برای مثال: 0.2360 = 377 / 89
سطوح اصلاحی فیبوناچی (Fibonacci retracement levels) با مشخص کردن نقاط کف و سقف در نمودار و استفاده از ابزار فیبوناچی بهنمایش در میآیند.
ابزاری که نسبتهای مهم فیبوناچی مانند 23.6 ٪، 38.2 ٪ و 61.8 ٪ را بهصورت افقی بهنمایش میگذارد. این خطوط افقی، محدودههای بازگشت احتمالی قیمت بهشمار میروند.
سطح فیبوناچی 50 ٪ نیز بهطور معمول در سطوح فیبوناچی دیده میشود. با وجود اینکه سطح 50 ٪ براساس اعداد فیبوناچی بهدست نیامده است، این سطح را یکی از سطوح مهم در بازگشت قیمتها بهشمار میآورند. از این سطح بهطور ویژه در تئوری داو (Dow theory) یاد شده و همچنین در کارهای آقای گان (W.D. Gann) دیده میشود.
استفاده از سطوح اصلاحی فیبوناچی بهعنوان استراتژی معاملهگری
سطوح اصلاحی فیبوناچی معمولاً بهعنوان بخشی از استراتژیهای معاملهگری روند (trend trading strategy) مورد استفاده قرار میگیرند.
در این سناریو، معاملهگران یک اصلاح در روند را مشاهده کرده و سعی میکنند تا با استفاده از سطوح فیبوناچی ورودی کمریسک در جهت روند اولیه داشته باشند.
معاملهگرانی که از این استراتژی استفاده میکنند، احتمال میدهند که قیمت در یکی از سطوح فیبوناچی به حرکت در جهت روند اولیه ادامه داده و به همین جهت، به معامله وارد میشوند.
برای مثال، نمودار روزانه جفتارز یورو به دلار آمریکا (EUR/USD) را در شکل زیر میبینید. میتوانید مشاهده کنید که یک روند نزولی اصلی در تاریخ ماه مِی سال 2014 شکل گرفته است (نقطه A). قیمت در ماه ژوئن به کف رسیده (نقطه B) و حدود 38.2 ٪ از سطوح اصلاحی فیبوناچی را (نقطه C) بهعنوان اصلاح طی کرده است.
نمودار روزانه جفتارز یورو به دلار آمریکا (EUR/USD) را در این شکل میبینید. میتوانید مشاهده کنید که یک روند نزولی اصلی در تاریخ ماه مِی سال 2014 شکل گرفته است (نقطه A). قیمت در ماه ژوئن به کف رسیده (نقطه B) و حدود 38.2 ٪ از سطوح اصلاحی فیبوناچی را (نقطه C) بهعنوان اصلاح طی کرده است.
در این حالت، سطح 38.2 ٪ یک سطح عالی برای ورود به یک موقعیت معاملاتی فروش (Short position) و کسب سود از حرکات نزولی روند بوده است.
شکی وجود ندارد که بسیاری از معاملهگران سطح 50 ٪ و 61.8 ٪ را نیز زیر نظر خود داشتهاند. اما در این نمودار میبینیم که بازار آنقدر از قدرت صعودی برخوردار نبوده است که بتواند به آن نقاط برسد. بهجای آن، جفت ارز EUR/USD از نقطه C، حرکت به سمت پایین را آغاز کرده و توانسته با حرکتی نسبتاً روان، کف قیمتی ایجادشده در نقطهٔ B را بشکند.
احتمال بازگشت قیمتی زمانی افزایش مییابد که یک سری از سیگنالهای تکنیکال پس از رسیدن قیمت بهسطحِ مشخصی از فیبوناچیها، با یکدیگر تلاقی داشته باشند.
دیگر اندیکاتورهای تکنیکالی محبوب که در کنار سطوح فیبوناچی استفاده میشوند شامل الگوهای کندلی (candlestick patterns)، خط روند (trendlines)، حجم معاملاتی (trading volume)، نوسانسنجهای شتاب قیمت (momentum oscillator) و میانگین متحرک (moving averages) میباشند. دستهٔ زیادی از تأییدیههای اندیکاتوری وجود دارند که میتوانند سیگنال بازگشت قیمتی صادرشده را تقویت کنند.
سطوح اصلاحی فیبوناچی در بسیاری از ابزارهای مالی مانند سهام (stocks)، کالاها (commodities) و بازار مبادلات ارزهای خارجی فارکس (Foreign Currency Exchanges – FOREX) مورد استفاده قرار میگیرند.
همچنین میتوان از آنها در تایم فریمهای متفاوت استفاده کرد. هرچند، بهمانند دیگر اندیکاتورهای تکنیکال قدرت پیشبینی ابزار فیبوناچی نیز نسبی بوده و بستگی به تایم فریم مورد استفاده دارد.
هرچه تایم فریم بلندمدتتر باشد، احتمال صحیح بودن پیشبینیها نیز افزایش پیدا میکند. بهعنوان مثال، یک سطح اصلاحی 38.2 ٪ در یک نمودار هفتگی بسیار مهمتر از یک سطح اصلاحی 38.2٪ در یک نمودار پنج دقیقهای است.
استفاده از فیبوناچی گسترشی
در حالی که میتوان از سطوح اصلاحی فیبوناچی برای پیدا کردن نقاط احتمالی حمایت و مقاومت در بازار – محلهایی که معاملهگران میتوانند با امید گرفتن کل روند وارد معاملات شوند – استفاده کرد، فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extension) میتواند این استراتژی را با مشخص نمودن اهداف سود، تکمیل کند.
برای یادگیری بیشتر فیبوناچی گسترشی مقاله آموزشی «فیبوناچی گسترشی یا انبساطی در تحلیل تکنیکال چیست؟» را مطالعه نمایید.
سطوح فیبوناچی گسترشی شامل تعدادی از سطحهای قیمتی میباشد که فراتر از سطح استاندارد 100 ٪ ترسیم شده و توسط معاملهگران برای یافتن نقاط خروج مناسب، مورد استفاده قرار میگیرند. سطوح اصلی فیبوناچی گسترشی شامل 161.8 ٪، 261.8 ٪ و 423.6 ٪ میباشند.
حال با نگاه کردن به نمودار جفتارز یورو به دلار آمریکا (EUR/USD)، به بررسی یک مثال میپردازیم:
به سطوح فیبوناچی گسترشی رسم شده در نمودار بالا نگاهی بیاندازید. میتوانیم یک هدف قیمتی (Price Target) احتمالی را برای معاملهگری که معاملهاش را از سطح اصلاحی 38.2 ٪ مثال قبلی نگه داشته است مشاهده کنیم. معاملهای که تا سطح 161.8 ٪ در قیمت 1.3195 حرکت کرده است.
جمعبندی
سطوح اصلاحی فیبوناچی میتواند نقاط بازگشت قیمتی را با دقتی بالا بهنمایش بگذارند. هرچند معامله با استفاده از آنها راحت نمیباشد. بهترین روش برای استفاده از این سطوح، به کارگیری آنها در یک استراتژی معاملاتی میباشد.
بهطور ایدئال، این استراتژی بهدنبال تلاقیای از سیگنالهای چندین اندیکاتور جهت تشخیص نقاط احتمالی بازگشت قیمتی میباشد. مناطقی که ورودی کمریسک (Low-risk entry) با سود بالا محسوب میشوند.
هرچند ابزارهای معاملاتی فیبوناچی، از مشکلی مشابه با تمامی استراتژیهای معاملهگری– حتی تئوری امواج الیوت – رنج میبرند. با این حال، بسیاری از معاملهگران با استفاده از نسبتهای فیبوناچی (Fibonacci ratios) و سطوح اصلاحی توانستهاند به موفقیتهای خوبی در روندهای طولانیمدت قیمت دست پیدا کنند.
سوالات و نظرات در خود را در مورد این مقاله در قسمت دیدگاهها با دیجی کوینر به اشتراک بگذارید. در سریع ترین زمان ممکن پاسخگوی شما عزیزان هستیم.