بازاریابی شبکه ای چیست؟

شاید با شنیدن اسم بازاریابی شبکه ای اولین چیزی که به ذهنتان می رسد شرکت های هرمی و کلاهبرداری باشد اما در این مقاله قصد داریم شما را با چگونگی پیداش و تاریخچه ی بازاریابی شبکه ای آشنا کنیم. بازاریابی شبکه‌ای یا نتورک مارکتینگ نوعی شیوهٔ فروش است که در آن کمپانی‌ها محصولات خود را بدون تبلیغات و بدون واسطه به فروش می‌رسانند، و مشتریان پس از خرید در صورت تمایل می‌توانند محصولات کمپانی را بازاریابی کنند و سود بگیرند. درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم در ازای فروش مستقیم کالا و هم در ازای فروش از طریق زیرمجموعه کسب می‌شود.

برخی از عبارت‌های مرتبط با بازاریابی شبکه‌ای عبارتند از :
فروش رابطه‌ای (Affiliate Marketing)،
بازاریابی چند سطحی ، ام‌ال ام ، ان ام،
شرکت‌های هرمی (Pryramid Schemes)،
فروش ارجاعی (Referral Marketing)،
شرکت‌های سرمایه‌گذاری،
بازاریابی اثر شبکه‌ای (Network-Effect Matrketing) و شرکت‌های پونزی.
در بازاریابی شبکه ای چیست؟ بازاریابی شبکه‌ای، بازاریاب‌ها بصورت تبلیغات کلامی یا تبلیغات چهره به چهره اقدام به فروش محصولات کمپانی می‌کنند. سر و کار فعالان فروش شبکه‌ای با قانون، بدلیل شباهت این نوع از فروش، با شرکت‌های هرمی می‌باشد.

نتورک مارکتینگ یا بازاریابی شبکه ای یا مولتی لول مارکتینگ چیست؟

همانطور که گفتیم با توجه به درخواستهای مکرر دوستان و مراجعه کنندگان علی الخصوص بینندگانی که سابقه فعالیت در بازاریابی شبکه ای ندارد به زودی مبانی بازاریابی شبکه ای و تک تک پلنهای موجود در نتورک مارکتینگ مورد بررسی قرار می گیرد.

این نوشته ها به دلیل سیر نجومی علاقه ها و نظرات بینندگان محترم است

رها

مولتی لول مارکتینگ، بحث داغ و مفصلی است که طرفداران زیادی در سطح دنیا و از جمله ایران دارد. برای دادن تعریفی مناسب از نتورک مارکتینگ یا MLM یا بازاریابی شبکه ای!! باید تعریفی از یک سری مطالب دیگر داشته باشیم.

برای شروع نگاهی به اصل نتورک مارکتینگ یا MLM می اندازم: نتورک مارکتینگ یا MLM در واقع زیرمجموعه کانال توزیعی به نام فروش مستقیم هستند؛ در فروش مستقیم، کالا یا خدمات مصرفی، خارج از مکان ثابت خرده فروشی، یعنی مغازه ها و فروشگاه ها، به طور مستقیم به مصرف کننده فروخته می شود. یعنی به جای عبور کالا از زنجیره ای از واسطه ها تا رسیدن به دست مغازه دار و از آنجا به مصرف کننده، کالا به فروشنده مستقیم (که می تواند هر کسی باشد) فروخته می شود و وی آن را با درصد سود مجازی که توسط شرکت تعیین می گردد به مصرف کننده نهایی می فروشد.

این دو شکل بیانگر این دو کانال توزیع در قیاس با هم هستند:
این شکل کانال توزیع با واسطه های فراوان را نشان می دهد:

این شکل کانال توزیع فروش مستقیم را نشان می دهد:

یک فروشنده مستقیم معمولاً مصرف کننده محصولاتی که به فروش می رساند نیز هست.

خوب تا اینجا متوجه شدیم که فروش مستقیم در واقع روشی از توزیع کالا یا خدمات مصرفی است که در آن خبری از انواع واسطه ها نیست و محصولات از طریق فروشنده مستقیم به مصرف کنندگان نهایی فروخته می شود.
اما نتورک مارکتینگ یا MLM یا مولتی لول مارکتینگ یا بازاریابی شبکه ای یا بازاررسانی شبکه ای!!

هر اسمی که در مورد این صنعت توی ایران به کار می رفت رو سعی کردم بگم. نتورک مارکتینگ یا بازاریابی شبکه ای در واقع کلاسی از فروش مستقیم است که دسته بندی آن بر اساس تعداد سطوح فروشندگان مستقیم در طرح درآمدزایی یا طرح پاداش شرکت است. به طور کلی می توان از منظر تعداد سطوح فروشندگان مستقیم، طرحهای پاداش شرکتهای فروش مستقیم را به دو دسته تقسیم نمود.

۱. طرحهای تک سطحی یا Single Level :

در این طرحها به فروشنده مستقیمی که با شرکت فروش مستقیم قرارداد بسته است، اجازه داده می شود تا برای یک سطح به فروش بپردازد و بابت فروشهای فروشندگان مستقیم این سطح، پورسانت دریافت کند. در این حالت، افرادی که توسط یک فروشنده مستقیم به طرح معرفی شده اند نیز اجازه فروش دارند و برای فروشهای افرادی که خرید می کنند می توانند پورسانت دریافت کنند اما فروشهای این افراد تازه وارد برای معرف معذفشان، پورسانتی به ارمغان نخواهد آورد. اجازه بدهید اینگونه بگویم: من فرد ۱ هستم، شما فرد ۲ و امیر فرد ۳٫ ۱ بالاسری ۲ و ۲ بالاسری ۳ است. در این حالت، یعنی در طرحهای تک سطحی، ۱ بابت فروشهای ۲ پورسانت می گیرد و ۲ بابت فروشهای ۳ و ۱ بابت فروشهای ۳ پورسانتی دریافت نمی کند. به چنین طرحی، تک سطحی یا Single level می گویند که البته طرفدار چندانی ندارد.

۲. طرحهای چند سطحی یا Multi Level Marketing:

دقیقاً موضوع بحث ما یعنی نتورک مارکتینگ یا مولتی لول مارکتینگ یا همان بازاریابی شبکه ای یا بازاررسانی شبکه ای یا MLM. در طرحهای پاداش چند سطحی به فروشنده مستقیم اجازه داده می شود تا علاوه بر دریافت سود از فروشهای افرادی که مستقیماً به طرح معرفی نموده (فرض می کنیم که اینها a باشند) (یعنی در طرح پاداش به عنوان معرف آنها شناخته می شود)، از فروشهای افرادی که توسط a معرفی می شوند نیز سود دریافت نمایند. البته بسته به نوع طرح پاداش شرکت، امکان دریافت پورسانت از فروشهای سطوح بیشتری نیز وجود خواهد داشت. به هر حال، نتیجه آن که به هر طرحی که در آن به فرد بابت فروشهای گروهی از افراد (حال چه فروش محصولات مصرفی چه خدمات مصرفی) بطور مستقیم به مصرف کنندگان و خارج از هر نوع فروشگاه (چه فروشگاههای فیزیکی معمول چه فروشگاههای آنلاین) پورسانت پرداخت می شود، نتورک مارکتینگ یا مولتی لول مارکتیگ یا MLM یا فروش مستقیم چند سطحی یا بازاریابی شبکه ای و یا بازاررسانی شبکه ای گفته می شود.

مولتی لول مارکتینگ:

هر کسی که تمایل به ساختن شبکه ای از فروشندگان مستقیم داشته باشد، می تواند اقدام به فروش نماید و بابت فروشهای اعضا سازمانش (چه مستقیم چه غیر مستیقیم) پورسانت دریافت کند.
نقش فروش در نتورک مارکتینگ:

در تمام این عبارات باید به لفظ فروش دقت بسیار داشت؛ هرجا که فروشی صورت گرفت، پرداخت پورسانت بلامانع است و طرح، طرحی سالم است. اما خود فروش هم دردسر ساز است؛ چرا که منظور از فروش، فروش توسط شخص فروشنده مستقیم است نه فروشهای شرکت. یعنی خریداری کالا از سوی فروشنده مستقیم به منظور بازفروش از شرکت را نمی توان انجام فروش در نظر گرفت که منظور از فروش، ارائه کالا به مصرف کننده نهایی است. اما چون خود فروشنده مستقیم هم می تواند مصرف کننده کالا یا خدمات باشد بنابراین حجم منطقی مصرف خود فروشنده مستقیم را نیز می توان فروش نامید. یعنی مثلاً مصرف دو کرم Ega یا یک پک ۳۰تایی AmFood را می توان منطقی نامید اما آیا ده کِرم Ega حجم منطقی مصرفی توسط یک فرد هست؟ مسلماً خیر. پس با این حساب می توان فروش در فروش مستقیم را اینگونه تعریف نمود: مجموع مصرف منطقی کالا یا خدمات مصرفی شرکت و حجم فروخته شده به مشتریان خارج از طرح درآمدزایی شرکت.

با توجه به این تعریف، اگر چنین وضعیتی در یک طرح پاداش مشاهده کردید، در سلامت آن نباید شک کنید آنچه گذشت به نوعی کامل ترین تعریف نتورک مارکتینگ است.

برچسبها

بازاریابی شبکه ای بله:

بازاریابی شبکه ای، نتورک مارکتینگ، نت ورک مارکتینگ، آمگا گلوبال، آمگا گلوبال اینترنشنال، آمگا گلوبال اینترنشنال ال ال سی، امگا، آمگا گلوبال کیش، بازاریابان ایرانیان زمین، شرکتهای نتورک مارکتینگ، مجوز بازاریابی شبکه ای، مجوز نت ورک مارکتینگ در ایران، مجوز دفتر نمایندگی نتورک در ایران، مجوز دفتر نمایندگی بازاریابی شبکه ای در تهران، دفتر نمایندگی آمگا گلوبال در تهران، آخرین اخبار بازاریابی شبکه ای، آخرین اخبار نتورک مارکتینگ، قوانین بازاریابی شبکه ای در ایران، قوانین نت ورک مارکتینگ در ایران، معرفی شرکتهای هرمی، قوانین بین المللی بازاریابی شبکه ای؛ پلن های درآمدزایی نتورک مارکتینگ، باینری، ام ال ام، محصولات مغناطیس درمانی، خصوصیات مغناطیس درمانی، آموزش های نتورک در ایران، آموزشهای بازاریابی شبکه ای در ایران، آرون کمر، اریک بنکس، بایو انرژیتیک، ای اف تی، درآمد نت ورک، تصاعد واقعی، بهترین محصول نت ورک،

Network Marketing, Amega Global, Amega Global International, AGL, Amega Global International LLC, Amega Global Kish, ,Bazaryaban Iranian Zamin, NetworkMarketing Company, Network Marketing In Iran, FTC, DSA, binary, MLM, Magnetic Trophy, Bio Energetic, Arun Kemer, Eric Banks, AFT, Amazed Fiotion Technalog, amazed Fiction Technology, The Best Network Marketing,

فراماسونری خیر:

فراماسونری، نظم نوین جهانی، صهیونیسم، شیطان پرستی، ماسون، فراماسون، ضد نظم نوین جهانی، ضد صهیونیسم، ضد شیطان پرستی، اسرائیل، هرم قدرت، فراموش خانه، عقاید شیطانی، شیطان پرستی در ایران، ظهور، آخرالزمان، نشانه های ظهور، دجال، دجال آخرالزمان، سخنرانی شیطان پرستی، همایش های شیطان پرستی، دانلود کلیپ شیطان پرستی، دانلود، اخبار آخرالزمان، بررسی شیطان پرستی، معرفی افراد فراماسون، دانلود کتاب های ضد فراماسون، نشانه های دجال، نشانه های فراماسونری، مارک های شیطان پرستی، یهود، یهودی، ضد یهود، فرقه های انحرافی عرفانی، فرقه های شیطان پرستی، منجی عالم بشریت، منجی، مهدی، انتظار، شیعه، مهدویت، اسرار جوامع مخفی،

مطالب مشابه :

مشروعیت پورسانت های دریافتی از فروش زیر مجموعه

در یک شرکت بازاریابی کننده هیچ گونه پورسانتی در بالاسری است و طبق قرارداد

معرفی شرکت بازاریابی شبکه ای بادران گستران

بازاریابی شبکه ای فوق و قرارداد مربوطه که در قسمت می شود و دیگر هیچ پورسانتی

نتورک مارکتینگ یا بازاریابی شبکه ای یا مولتی لول مارکتینگ چیست؟

بازاریابی شبکه ای فروش مستقیم قرارداد بسته است، اجازه معرف معذفشان، پورسانتی به

ویژگی های یک مشاور کسب و کار مناسب

آموزش بازاریابی 1- درصدی از فروش یا پورسانتی 3- ساعتی، دراین روش طبق قرارداد با

طرح درآمدزایی شرکت بازاریابان ایرانیان زمین

شرکت بازاریابان ایرانیان زمین از طرح بازاریابی قرارداد خود از پورسانتی است

طرح درآمد زایی شرکت"باززاریابان ایرانیان زمین"

بازاریابی شبکه پس از خرید، قرارداد خود را فسخ پورسانتی که فرد بابت فروش

قـوانین و مقـررات شرکت نیوشا

آموزش بازاریابی شبکه ای قرارداد : چنانچه پورسانتی بابت فروش کالا از سوی شرکت پرداخت

طرح درآمد زایی شرکت بازاریابان ایرانیان زمین(BIZ)

بازاریابی شبکه ای(biz بفروشد، می تواند قرارداد مشارکت خود را پورسانتی که فرد بابت فروش

نتورک مارکتینگ چیست ؟

اما نتورک مارکتینگ یا mlm یا مولتی لول مارکتینگ یا بازاریابی قرارداد بسته است پورسانتی

بازاریابی شبکه ای یا شرکت های هرمی

بازاریابی شبکه ای تکمیل برگه ی تعهد و عقد قرارداد با شرکت خود قرار دهند، لذا پورسانتی

تاریخچه بازاریابی شبکه ای

شاید با شنیدن اسم بازاریابی شبکه ای اولین چیزی که به ذهنتان می رسد شرکت های هرمی و کلاهبرداری باشد اما در این مقاله قصد داریم شما را با چگونگی پیداش و تاریخچه ی بازاریابی شبکه ای آشنا کنیم. بازاریابی شبکه‌ای یا نتورک مارکتینگ نوعی شیوهٔ فروش است که در آن کمپانی‌ها محصولات خود را بدون تبلیغات و بدون واسطه به فروش می‌رسانند، و مشتریان پس از خرید در صورت تمایل می‌توانند محصولات کمپانی را بازاریابی کنند و سود بگیرند. درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم در ازای فروش مستقیم کالا و هم در ازای فروش از طریق زیرمجموعه کسب می‌شود.

برخی از عبارت‌های مرتبط با بازاریابی شبکه‌ای عبارتند از :
فروش رابطه‌ای (Affiliate Marketing)،
بازاریابی چند سطحی ، ام‌ال ام ، ان ام،
شرکت‌های هرمی (Pryramid Schemes)،
فروش ارجاعی (Referral Marketing)،
شرکت‌های سرمایه‌گذاری،
بازاریابی اثر شبکه‌ای (Network-Effect Matrketing) و شرکت‌های پونزی.
در بازاریابی شبکه‌ای، بازاریاب‌ها بصورت تبلیغات کلامی یا تبلیغات چهره به چهره اقدام به فروش محصولات کمپانی می‌کنند. سر و کار فعالان فروش شبکه‌ای با قانون، بدلیل شباهت این نوع از فروش، با شرکت‌های هرمی می‌باشد.

تاریخچه بازاریابی

ایدهٔ بازاریابی شبکه‌ای از فرمول تصاعد گرفته شد، که در صدهٔ ششم ق. م. توسط فیثاغورس و در صدهٔ سوم ق. م. توسط اقلیدس در کتاب معروف «مقدمات» به جهان معرفی شد.
از آغاز فعالیت تاریخچه بازاریابی شبکه‌ای در دنیا حدود ۵۰ سال می‌گذرد در سال ۱۹۹۹ مجله سبک زندگی با بازاریابی شبکه‌ای تاریخچه ای از سیر فعالیت شرکت اَم وِی ( Amway ) منتشر کرد در این مجله از Carl Rehnborg به عنوان پدر بازاریابی شبکه‌ای نام برده شد ، در اوایل دهه ۱۹۴۰ Carl Rehnborg شرکتی با نام کالیفرنیا ویتامین تأسیس کرد او دریافت که نیروی فروش متشکل از تعداد زیادی از افراد که محصول کمی می فروشند از استفاده از تعداد بسیار کمی فروشنده حرفه‌ای بهتر است ، از این رو آنها ساختار فروشی مبتنی بر پاداش را طراحی کردند که نیروهای فروش را تشویق می کرد تا از میان مشتریان راضی نمایندگان فروش جدیدی را به شرکت معرفی کند و شرکت در ازای فروش محصولات خود به آنها پاداش می داد .
چندسال بعد این شرکت نام خود را به شرکت نوترالایت (Nutrilite ) تغییر داد ، دو تن از پخش کنندگان قبلی این شرکت ، شرکت اَم وِی (Amway) را تأسیس نمودند که در سال ۱۹۷۵ FTC ( کمیسیون فدرال تجارت ) علیه شرکت اَم وِی به عنوان یک شرکت هرمی اقامه دعوی کرد ، در طول ۴ سال با صرف هزینه‌های هنگفت اَم وِی توانست خود را تبرعه کند و در سال ۱۹۷۹ بازاریابی شبکه ای چیست؟ FTC اعلام کرد که اَم وِی یک ساختار هرمی نیست و درآمدش ناشی از فروش محصولات است ، در همان سال FTC بازاریابی شبکه‌ای را به عنوان یک روش قانونی برای پخش محصولات به رسمیت شناخت .
در حال حاضر اَم وِی در بیش از ۵۰ کشور دنیا نمایندگی و در بیش از ۸۰ کشور دنیا مشتری دارد .
با قانونی شدن نتورک مارکتینگ و در کنار آن پیدایش بستر اینترنت ، نتورک مارکتینگ وارد فازی جدید گردید و به سرعت در میان شرکت های مختلف رواج پیدا کرد و هزاران شرکت فعالیت خود را در این زمینه آغاز کردند .
هم اکنون بیش از ۲ درصد مردم جهان تجارت بازاریابی شبکه ای را شغل اصلی خود برگزیده اند .

تاریخچه بازاریابی شبکه ای (نتورک مارکتینگ) در ایران

از همان ابتدا نتورک مارکتینگ به شکل صحیح آن وارد ایران نشد بلکه از این تجارت نوپا در ایران سوء استفاده های زیادی گردید . طرح اولیه شرکت هایی که در ایران شروع به فعالیت کردند بازاریابی شبکه ای نبود بلکه آدم ربایی شبکه ای بود . به این معنا که انسانها محصول خاصی را بازاریابی نمی کردند بلکه صرفا پلن های درآمد زایی را می فروختند و اکثر شرکت های نتورک اصلا محصول واقعی و حقیقی نداشتند.

از سال ۱۳۷۹ ( سال ۲۰۰۰ میلادی) فعالیت شرکت گلد کوئست در کشور ایران آغاز گردید. رفته رفته رشد این شرکت بازاریابی شبکه ای چیست؟ با فریب مردم زیاد گردید. با افزایش رشد این شرکت، شرکت های دیگری نیز پا به عرصه نهادند که نقطه مشترک تمامی آنها فعالت هرمی بود و محصول نقش چندانی در فعالیت های آنها نداشت. در واقع در این شرکت ها فقط پلن بود که فروخته می شد . هر از چند گاهی سیستم و شرکت جدیدی در ایران شکل می گرفت و پول عده زیادی به باد می رفت. از سال ۸۳ با افزایش شکایت های مردمی که در این شرکت ها متضرر شده بودند دولت شروع به تبلیغات منفی و نشان دادن ماهیت واقعی این شرکت ها نمود.

پس از آن با برخورد هایی که بصورت نه چندان قوی با این شرکت ها انجام گرفت، فعالیت های این شرکت ها بصورت محدودتر و مخفی تر ادامه یافت. لازم به ذکر است که تمامی این شرکت ها در ابتدا ادعای فعالیت بر اساس نتورک مارکتینگ واقعی و صحیح را می نمودند اما در ادامه به فعالیت هرمی خود می پرداختند.

در ادامه در سال ۸۶ شرکت هایی همچون « سوئیس کش» پا به عرصه گذاشتند که دیگر عملا کارشان مانی گیم ( بازی با پول ) بود. در این سیستم، بستر اینترنت در ایران بسیار به رشدشان کمک کرد. دولت در تمام این مدت در تلاش برای از بین بردن این شرکت ها بود اما مانند علف هرز با منحل شدن یک شرکت، در کنارش شرکت دیگری سر برمی آورد. به مرور دولت متوجه شد که تنها راه مبارزه با فعالیت های هرمی و مانی گیم، ایجاد یک بستر سالم و قانونی و شرعی برای فعالیت های نتورک مارکتینگ واقعی که محصول محور باشد است.
بدین ترتیب اساسنامه ای در این زمینه تهیه گردید و به تصویب رسید. در این اساسنامه تلاش گردید تمامی ایرادات اقتصادی ، قانونی و شرعی برطرف گردد تا زمینه ساز نتورکی کاملا سالم در ایران شود.
در تاریخ ۱۳۸۸/۰۹/۱۸ دستورالعمل بازاریابی شبکه‌ای تهیه گردید، تمامی بندهای این دستورالعمل مطابق با آخرین استانداردهای این مدل بازاریابی در سایر کشورها و قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد.
با بررسی سایر قوانین کشورهایی که در این زمینه پیشتاز بوده اند و کشورهایی که به تازگی این مدل بازاریابی را به رسمیت شناخته اند در خواهید یافت که دستورالعمل بازاریابی شبکه‌ای در ایران یکی از کاملترین دستورالعمل ها می باشد که با همت و پشتکار جمع کثیری از افراد متخصص تهیه گردید این دستورالعمل شامل یک مقدمه، چهار فصل، چهل و چهار ماده و سیزده تبصره است.
برای مطالعه کامل دستورالعمل بازاریابی شبکه‌ای در ایران می توانید به بخش قوانین و مقررات سایت ایران هشدار و نتورک مارکتینگ مراجعه کنید.

و در پایان وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که تمامی شرکت هایی که تمایل به فعالیت در زمینه نتورک مارکتینگ دارند باید نسبت به اخذ مجوز اقدام نمایند. از آن زمان تا کنون شرکت هایی موفق به اخذ مجوز گردیده اند و در حال فعالیت در این تجارت هستند.

بازاریابی شبكه ای چند سطحی بیز ، نتورك ماركتینگ

تاریخچه شرکت های بازاریابی شبکه ای بازاریابی شبکه ای چیست و چگونه عمل می کند؟ شرکت های بازاریابی چند سطحی یا ام ال ام روش های بازاریابی شبکه ای بازاریابی

تاریخچه و ماهیت بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ

تاریخچه ای از روند شکل گیری بازاریابی شبکه ای

دوستان خوبم در این نوشته قصد دارم تاریخچه ای از روند شکل گیری بازاریابی شبکه ای یا همان نتورک مارکتینگ را براتون شرح بدم و کلا ماهیت این تجارت چیه؟

بازاریابی شبکه‌ای یا بازاریابی چندسطحی ، نوعی شیوهٔ فروش است که در آن کارخانجات و شرکت ها محصولات خودشان را بدون تبلیغات و بدون واسطه و دلال به فروش می‌رسانند، و مشتری نیز پس از خرید می تواند در صورت تمایل محصولات را بازاریابی کنند مانند این است که شما کالا و یا محصولی را استفاده می کنید و مورد توجه شما قرار می گیرد و به عبارتی از آن محصول خوشتان می آید از آن پس احتمالا در جمعی باشید و یا دوست خود را به ببینید آن را در ادامه به او معرفی خواهید کرد اما کسی به شما به خاطر این معرفی پولی به شما نخواهد داد

اما در نتورک مارکتینگ در ازای مصرف و معرفی آن (به دلیل کیفیت بالای محصول) به افراد آشنایان فامیل و دوستان در قبال آن سود بگیرید. درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم در قبال فروش مستقیم کالا به افراد و هم در قبال فروش افرادی که شما به شرکت معرفی نموده اید کسب می‌شود.

در بازاریابی شبکه‌ای، افراد بصورت «تبلیغات کلامی» یا «تبلیغات چهره به چهره» اقدام به فروش محصولات می‌کنند.

در حال حاضر به ترتیب کشورهای آمریکای شمالی، چین، کشورهای اروپایی از جمله آلمان و ایتالیا و ژاپن در زمینه نتورک مارکتینگ رتبه های برتر را به خود اختصاص داده اند.

ایده ی بازاریابی شبکه‌ای از فرمول تصاعد گرفته شد، که توسط فیثاغورس ونیز اقلیدس در کتاب معروف «مقدمات» به جهان معرفی شد.

جی. پلگتی، ثروتمندترین مرد آمریکایی در سال ۱۹۵۷ میلادی بود، و برای اولین بار اعلام کرد که :

«من ترجیح می‌دهم که از ۱٪ تلاش صد نفر استفاده کنم تا اینکه از ۱۰۰٪ تلاش خودم».

این ایده که اهرم زدن نام دارد، امروزه پایه‌گذار فلسفهٔ بازاریابی شبکه‌ای شده‌است

اولین بار، یک شرکت دوچرخه سازی در روسیه به شکلی دیگر از این ایده استفاده کرد و برنامه‌ای ترتیب داد که مشتریان با پرداخت ۱۰ روبل بجای ۵۰ روبل صاحب دوچرخه شوند اگر چهار مشتری دیگر نیز معرفی کنند؛ در روسیه به آن شرکت بهمنی و در فرانسه به آن گلوله ی برفی لقب دادند از آن پس، سیاستمداران، اقتصاد دانان و جامعه شناسان همواره به دنبال راهی بودند که از این طرح اولیه به نفع همه بهره ببرند.

در ادامه نخستین شرکتی که به صورت رسمی و حساب شده فعالیت بازاریابی شبکه ای (چند سطحی) را راه اندازی کرد شرکت ویتامین کالیفورنیا در سال 1930 میلادی یا همان 1308 شمسی بود که بعدها نام شرکت را در سال ۱۹۳۹ به مکمل های غذایی نوترالایت تغییر داد و در حال حاضر محصولات خود را از طریق شرکت اموی Amway که از برترین شرکت های تجارت نتورک مارکتینگ است به فروش می‌رساند.

جالب است که بدانید کارخانجات و شرکت های بزرگی مانند جنرال موتورز - کوکاکولا - ژیلت - ام سی ای - آی بی ام و . در کنار روش های قدیمی عرضه کالا از روش بازاریابی شبکه ای نیز بهره می برند.

درایران نیز بازاریابی پس از کش وقوس های فراوان بلاخره می رسیم به سال 1390 که طی آن به شش شرکت از میان ده ها شرکتی که به آنها فراخوان داده شده بود مجوز فعالیت داده شد و چند شرکتی هم بعدا به موفق به اخذ مجوز شدند و تا به امروز کار خود را به صورت رسمی و قانونی و نظارت هیات های مختلف انجام می دهند.

اما اولین شائبه و ابهامی که در ذهن هرفردی شکل می گیرد نسبت دادن این نوع شرکت ها با شبکه های هرمی است که در نوشته های آتی به طور مفصل به شرح آن می پردازیم و عملا فرق بین این دو را متوجه خواهید شد اما خالی از لطف نیست که در اینجا برداشت کوتاهی که کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC) منتشر کرده را با هم بخوانیم :

به گفتهٔ کمیسیون تجارت فدرال آمریکا (FTC)، شرکت هرمی شرکتی‌ است که به اعضایش حق کمیسیون ( پورسانت) می‌دهد تا افراد جدید را وارد مجموعه کنند. شرکت‌های هرمی محصولی را نمی‌فروشند و پول‌های مشتریان را در یکجا جمع می‌کنند و عملا کاری را با آن انجام نمی دهند.

این شرکت‌ها در اکثر کشورهای دنیا از جمله کشورمان ایران غیرقانونی هستند ؛ چون در ازای جذب افراد پول می‌دهند و نه در ازای فروش کالا و فروپاشی این نوع شرکت های هرمی اجتناب‌ ناپذیر است و وقتی هرم فروپاشی کند، بجز عده‌ای که در راس هرم هستند همه دست خالی می‌ مانند یا به عبارتی پول خود را از دست می دهند.

FTC می‌گوید داشتن محصول، قانونی بودن شرکت را تعیین نمی‌کند. چرا؟ چون بعضی از شرکت‌های هرمی برای رد گم کردن، خود را شرکت MLM (چند سطحی ) معرفی کرده و محصولی را در پلان خود قرار می‌دهند ولی چون هدفشان فروش محصول نیست، قیمت آن بسیار بسیار بالاتر از بازار خواهد بود، یا اینکه دریافت محصول در آن شرکت‌ها مشروط به فعالیت در پلن تجاری‌شان است در نتیجه برای کسانی‌ که نمی‌خواهند یا نمی‌توانند مشتری پیدا کنند، پول از دست می‌رود.

دو ویژگی آشکار شرکت ‌های هرمی:

انبار کردن کالا

شرکت مشتریان را وادار می‌کند که تعداد هر چه بیشتری کالا (عموماً با قیمت بسیار بالایی) بخرند تا در آمد بیشتری داشته باشند، حتی اگر نتوانند آن کالاها را به مصرف برسانند. در این صورت افراد رأس هرم سود هنگفتی می‌کنند در حالیکه محصول چندانی را به بازار ارائه نکرده‌اند و محصولات در زیرزمین‌ها انبار شده‌اند.

عدم خرده فروشی (فروش جزء به مردم)

به دلیل کیفیت پایین محصولات و کالاها و قیمت بالای آن ها، در اغلب شرکت‌های هرمی محصولات فقط بین اعضای داخل هرم توزیع می‌شود، نه بین مردم عادی

قانونی بودن بازاریابی شبکه‌ای

در حال حاضر، قوانین و مقررات فعالیت در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در اکثر کشورها معین شده‌اند؛ اما در سایرکشورها هیچ ارگان مشخصی وجود ندارد که مشخص کند یک شرکت خاص هرمی یا شبکه ایِ قانونی است. اما در ایران، قانونی یا غیرقانونی بودن یک شرکت بازاریابی شبکه‌ای را وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص می‌کند.

راهکار پیشنهادی سازمان FTC پیش از ورود:

بهتر است پیش از ورود به بازاریابی شبکه‌ای، موارد زیر بازاریابی شبکه ای چیست؟ انجام شود:

گرفتن سابقه شرکت

تحقیق دربارهٔ محصولات

پرسش و پاسخ دربارهٔ پلن و موفقیت

کشف مرزها و محدودیت‌ها

ارتباط برقرار کردن با بالا سری‌ها و گرفتن آدرس و شماره تلفن

به گفتهٔ ریچاردپو در کتاب موج چهارم، قدرت شرکت های شبکه‌ای در پنج سال اول کاری مشخص می‌گردد. یک کمپانی در ۲ سال اول فعالیت خود، بیش از ٪۵۰ احتمال شکست دارد و شرکتی که ۵ سال به تعهدات خود عمل کند، احتمال شکستش به ۱٪ خواهد رسید.

بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ چیست؟

هنگامی که کلمه بازاریابی شبکه ای را می شنویم به مغازه ها، مشاغل بزرگ و موارد مشابه فکر می کنیم. ما در ذهن خود از کوچکترین مغازه خواربارفروشی در منطقه خود شروع می کنیم و به شرکته ای فناوری اطلاعات که خدمات و نرم افزارهای جدیدی را برای بازاریابی اینترنتی ارائه می دهند، ختم می شویم.

مانند سایر موارد، بازاریابی نیز با گذشت زمان پیشرفت های زیادی کرده است. این فقط محدود به خریداران، فروشندگان، فروشندگان و تجار نیست. بازاریابی با گذشت زمان به سرعت متحول شده است. انواع جدیدی از بازاریابی تکامل یافته است، روش های جدیدی پدید آمده است و قلمرو بازاریابی را گسترش داده است.

یکی از این انواع بازاریابی، بازاریابی شبکه ای یا نتورک مارکتینگ است که در این مقاله ما قصد داریم روی همین موضوع تمرکز کنیم.

بازاریابی شبکه ای چیست؟

بازاریابی شبکه ای یک مفهوم تجاری است که با تکیه بر شبکه ای از توزیع کنندگان، شرکت را توسعه می دهد. ایجاد پول معمولاً مستلزم استفاده از 3 نوع اساسی از استراتژی های سیستماتیک است: lead generation، hiring و building and management. بازاریابی شبکه ای به سه دسته تک سطحی، دو سطحی و چند سطحی تقسیم می شود.

به زبان ساده، بازاریابی شبکه ای (نتورک مارکتینگ) یک مفهوم تجاری است که متکی بر فروش عوامل مستقل به افراد دیگر، به طور کلی از خانه آنها است. در صورت راه اندازی یک شرکت بازاریابی شبکه ای ممکن است نیاز به ایجاد شبکه ای از شرکای تجاری یا فروشندگان داشته باشید تا به شما در ایجاد سرنخ و بستن فروش کمک کنند.

ویژگی های بازاریابی شبکه ای

فروش مستقیم: شرکت های بازاریابی شبکه ای محصولات خود را مستقیماً به مشتریان تبلیغ می کنند و نه از طریق یک کانال توزیع مشخص. شغل فروش اقلام به شرکت کنندگان داده می شود و به ازای هر فروش که انجام می دهند، کمیسیون دریافت می کنند.

کارآفرینانی که دارای مشاغل آزاد (IBO) هستند: از شرکت کنندگان به عنوان IBO یاد می شود زیرا آنها طوری رفتار می کنند که گویی شرکت خود را اداره می کنند.

توزیع کننده: اکثر شرکت های بازاریابی چند سطحی به جای فروشندگان، از اعضای خود به عنوان توزیع کننده یاد می کنند.

Downline: اعضایی که توسط توزیع کننده استخدام می شوند یا افراد تازه استخدام شده توسط، Downline توزیع کننده را تشکیل می دهند. همه توزیع کنندگان از فروش پایینی خود سود می برند.

Upline: همه توزیع کنندگان در سلسله مراتب بالای حامی شخصی یک عضو هستند. تمام راه تا سرفصل فروش بالا است. در مورد فروش توسط شرکای downline، همه توزیع کنندگان در upline کمیسیون دریافت می کنند.

برنامه: لیستی از همه روش های متعدد فروشندگان برای کسب درآمد تهیه می کند. این طرح همچنین نشان می دهد که چگونه حقوق بر اساس حجم فروش و تعداد شرکای جذب شده متفاوت است. برای کارکنان خود، سازمان های معتبر استراتژی را تا آنجا که امکان پذیر است، ایجاد می کنند.

حمایت مالی: شخصی که کارمند جدیدی را به شرکت می آورد.

استخدام یا همکاری: فردی که توسط حامی به شرکت آورده می شود. فروشنده به ازای فروش شریک جبران می شود.

انواع بازاریابی شبکه ای

• بازاریابی شبکه ای تک سطحی
• بازاریابی شبکه ای دو سطحی
• بازاریابی شبکه ای چند سطحی

بازاریابی شبکه ای تک سطحی

شما برای فروش محصولات یا خدمات خود از طریق بازاریابی شبکه ای تک سطحی به برنامه وابسته شرکت می پیوندید. نیازی به جذب سایر توزیع کنندگان ندارید و فروش مستقیم تنها منبع درآمد شما است.

برخی از طرح های وابسته به اینترنت برای جابجایی ترافیک به وب سایت وابسته به شما پول می دهند. شبکه های تک لایه نیز شامل طرح های وابسته پرداخت به ازای کلیک (PPC) و پرداخت به ازای سرب (PPL) است.

بازاریابی شبکه ای دو سطحی

بازاریابی شبکه ای دو سطحی برخلاف بازاریابی شبکه ای تک سطحی نیاز به جذب نیرو دارد، اما جبران خسارت شما به طور کامل به آن وابسته نیست. شما برای فروش مستقیم (یا ترافیک هدایت شده به یک وب سایت) و همچنین فروش مستقیم یا ترافیک توصیه شده ایجاد شده توسط وابستگان یا توزیع کنندگان که برای شما کار می کنند، جبران می شوید.

بازاریابی شبکه ای چند سطحی

برخی از سازمان های فروش مستقیم از بازاریابی چند سطحی (MLM) برای تشویق توزیع کنندگان فعلی برای جذب توزیع کنندگان جدید در مقابل بخشی از فروش نیروهای خود استفاده می کنند. افراد استخدام شده “downline” توزیع کننده هستند. توزیع کنندگان همچنین از فروش مستقیم محصول به مشتریان سود می برند.

بازاریابی شبکه ای چگونه کار می کند؟

بازاریابی چند سطحی (MLM)، بازاریابی سلولی، بازاریابی وابسته، بازاریابی مستقیم مصرف کننده، بازاریابی ارجاعی و حق رای دادن مشاغل خانگی همه اصطلاحاتی هستند که برای توصیف بازاریابی شبکه ای استفاده می شوند.

شرکت های بازاریابی شبکه ای اغلب لایه هایی از فروشندگان را ایجاد می کنند که در آن فروشندگان انگیزه دارند تا شبکه های فروشنده خود را استخدام کنند.

افرادی که یک ردیف جدید (یا “upline”) راه اندازی می کنند، از فروش خود و همچنین فروش افرادی که در ردیفی که شروع کرده اند (“downline”) دستمزد دریافت می کنند.

با گذشت زمان ممکن است یک لایه جدید ظاهر شود که کمیسیون اضافی به ردیف بالا و همچنین ردیف میانی ارائه می دهد.

درآمد یکی از اعضای نتورک مارکتینگ بستگی به فروش محصول و همچنین به کارگیری دارد.

هر شخصی که به تیم بازاریابی شبکه ای ملحق می شود ، دو فرایند را طی می کند: اولین مورد آموزش و دیگری فروش است.

اولین قدم پس از پیوستن این است که توزیع کننده شرکت شوید، یعنی شما از این به بعد فروشنده محصولات خواهید بود.

از آنجا که این تجارت مستلزم فروش و استخدام توزیع کنندگان است، شرکتی که به آن ملحق می شوید یا حامی شما آموزش جامع محصول و فروش را به شما ارائه می دهد.

شما با پیچیدگی های خط تولید شرکت خود، الزامات کیفیت و ایمنی که آنها برآورده می کنند، مقایسه آنها با رقبا انتظارات مشتریان از مشتریان و راه حل های سوالات متداول از جمله موارد دیگر آشنا خواهید شد.

اکثر شرکت ها در کنار آموزش جذب افراد جدید، آموزش فروش نیز ارائه می دهند، به طور کلی آنها یک کارگاه آموزشی کوتاه برای آن ترتیب می دهند.

هنگامی که شرکت به شما در مورد فروش، دانش محصول و تجهیز و ابزار و ملزومات لازم و همچنین یک بسته استارتاپ به شما آموزش داده است، آماده شروع به کار هستید. حامی شما در طول آموزش شما در دسترس خواهد بود و همچنین به شما در شروع کار کمک می کند.

پیش بینی یا تهیه لیستی از مشتریان، واجد شرایط بودن مشتریان، قرار ملاقات با مشتریان، ملاقات با آنها و ارائه پیشنهاد تجاری MLM، پاسخ به سوالات و کمک به آنها در تصمیم گیری برای پیوستن به شبکه و پیگیری آنها به طور منظم برای تصمیم گیری مثبت، اکنون بخشی از فرایند فروش شما خواهد بود.

این روند با ثبت نام به عنوان توزیع کنندگان، آموزش محصولات، فروش و تهیه ابزار، مواد بازاریابی و کیت آغازین و همچنین الهام بخشیدن و همکاری با آنها برای کمک به توسعه شبکه ادامه می یابد.

شما تلاش می کنید علاوه بر استخدام و توسعه شبکه توزیع کننده، فروش خرده فروشی را نیز افزایش دهید. تهیه لیستی از چشم اندازهای خرده فروشی شامل خانواده، دوستان، همسایگان و جامعه محلی شما و همکاران شما، شرکت شما و سایر شرکت هایی است که با آنها ارتباط داشته اید.

نمونه هایی از بازاریابی شبکه ای (نتورک مارکتینگ)

این یکی از شناخته شده ترین سازمان های بازاریابی چند سطحی در جهان است. این مارک تجاری که در سال 1938 در ایالات متحده تاسیس شد =، با کل دسته بندی محصولات خود (ظروف پلاستیکی ذخیره مواد غذایی) در ارتباط است و فقط به اندازه ای که شرکت ها با روش های سنتی توزیع مانند نوار اسکاچ یا جاروبرقی هوور برابری می کنند.

این یک شرکت لوازم آرایشی با میلیون ها نماینده فروش و درآمد سالانه 3.63 میلیارد دلار در سال 2020 است. این یکی از بزرگترین شرکت های بازاریابی چند سطحی در جهان است. Avon Products، Inc. توسط Natura & Co ، یک شرکت لوازم آرایشی که صاحب The Body Shop است و در اوایل سال 2020 خریداری شد.

این یک شرکت بازاریابی چند سطحی است که مکمل های غذایی می فروشد. این شرکت در سال 1980 در کالیفرنیا تأسیس شد و امروزه حدود میلیون ها توزیع کننده مستقل در سراسر جهان دارد.

Amway بزرگترین شرکت بازاریابی شبکه ای بازاریابی شبکه ای چیست؟ جهان است که حدود 8.5 میلیارد دلار درآمد در سال 2020 دارد. از زمان تأسیس آن در میشیگان در 1959، این شرکت به بیش از 3 میلیون نماینده در فروش محصولات بهداشتی، زیبایی و مراقبت از منزل در بیش از 100 کشور جهان رسیده است.

مزایای بازاریابی شبکه ای

هیچ محدودیتی برای اندازه یک سازمان بازاریابی شبکه ای وجود ندارد. این امر به این دلیل رخ می دهد که مشاغل ممکن است با تعداد زیادی از افراد مشارکت کنند تا توزیع کننده شوند. توزیع کنندگان همچنین می توانند برای افزایش فروش شرکت با سایر توزیع کنندگان فرعی همکاری کنند.

شرکت ها نیازی به تبلیغات برای تبلیغ محصولات خود ندارند زیرا آنها دارای شبکه توزیع قوی و قوی هستند که مستقیماً مشتریان را درگیر می کند.

ساختار توزیع کننده همچنین بر حاشیه سود خرده فروشان تأثیر می گذارد که توسط شرکت ها هزینه محسوب می شود. این حاشیه سود به توزیع کنندگان منتقل می شود و شرکت ها از بار مالی آنها خلاص می شوند.

مزیت دیگر این است که شرکت ها مجبور نیستند به اندازه گذشته هزینه ذخیره و تحویل خود را خرج کنند. این به این دلیل است که توزیع کنندگان مسئول این هزینه ها هستند.

به دلیل این چارچوب، توزیع کنندگان می توانند از معاملات تجاری خود با این سازمان مبلغ بی پایان درآمد کسب کنند. آنها می توانند هم از درآمد خود و هم از کمیسیون درآمد کسب کنند.

به طور خلاصه نتورک مارکتینگ یکی از تکنیک های بازاریابی در نوع خود است. افرادی که درگیر آن هستند آن را منحصر به فرد می دانند و معتقدند که بازار با سرعتی شگفت انگیز در حال گسترش است. در آینده نزدیک ممکن است بتوانیم شاهد گسترش شدید دنیای بازاریابی شبکه ای باشیم. تا آن زمان ما می توانیم شاهد رشد شادی آن باشیم.

بازاریابی شبکه‌‏ای و نقش آن در گسترش معنویت سکولار

الگوی درآمدی شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای بسیار قابل توجه است. هر بازاریاب باید خریدار محصولات شرکت باشد و هر ماه مبلغی را بابت خرید محصولات به شرکت پرداخت کند. اگر حداقل خرید ماهیانه انجام نشود، شخص از جریان بازاریابی و دریافت پورسانت خارج می‌شود؛

به گزارش خبرگزاری بهداشت معنوی ، بازاریابی شبکه ای یا همان «نتورک مارکتینگ»[1]، واژه‌ای است که در سال‌های اخیر در دنیا و در کشور ما شهرت یافته است. مدتی پس از فروکش کردن تب شرکت‌های هرمی، شاهد پیوستن تعداد قابل توجهی از مردم، به شرکت‌هایی هستیم که مدعی‌اند بر اساس مدل بازاریابی شبکه‌ای، می ‏توانند اعضای خود را در مدت کوتاهی به ثروتمندانی افسانه‌ای بدل کنند.

اما بازاریابی شبکه‌ای چیست و نسبت آن با معنویت‌های نوظهور چیست؟

بازاریابی شبکه‌ای نوعی از بازاریابی است که با تشکیل یک شبکۀ انسانی در سطوح مختلف انجام می‌شود؛ به همین خاطر به آن «بازاریابی چندسطحی »[2] نیز گفته می‌شود. در این روش بازاریابی، هر عضو از این شبکه می‌کوشد افراد دیگری را در سطوح بعد از خود جذب کند، ولی افرادی که در سطوح بالاتر از او هستند، سود بیشتری در ازای افراد تازه عضو شده، دریافت می‌کنند. یک بازاریاب در این سیستم، باید فرد دیگری را به عنوان بازاریاب، ذیل خود قرار دهد؛ و تلاش کند که این شبکۀ چند سطحی گسترده شود تا او بتواند پورسانت‌های نجومی به دست آورد.

خرید اجباری شرط عضویت

الگوی درآمدی شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای بسیار قابل توجه است. هر بازاریاب باید خریدار محصولات شرکت باشد و هر ماه مبلغی را بابت خرید محصولات به شرکت پرداخت کند. اگر حداقل خرید ماهیانه انجام نشود، شخص از جریان بازاریابی و دریافت پورسانت خارج می‌شود؛ یعنی افراد نقشی دوگانه در رابطه با شرکت پیدا می‌کنند: هم باید مشتری باشند و هم بازاریاب. انگیزۀ اعضا برای خرید اجباری، حفظ موقعیت در شبکه، به امید دست‏یابی به پورسانت‌های نجومی است.

بازاریاب اول یا لیدر شرکت

زیر مجموعه اول 5 نفر

زیر مجموعه دوم 25 نفر

زیر مجموعه سوم 125 نفر

زیر مجموعه چهارم 625 نفر

زیر مجموعه پنجم 3.125 نفر

زیر مجموعه ششم 15.625 نفر

زیر مجموعه هفتم 78.125 نفر

بنابر این در مجموع 97.655 نفر، به عنوان بازاریاب، زیر مجموعه بازاریاب اول یا همان لیدر قرار می‌گیرند.

اگر این افراد، طبق طرح‌های درآمدی، ماهانه حداقل 100.000 تومان خرید اجباری داشته باشند، شرکت 976.550.000 تومان درآمد خواهد داشت که درصدی از آن طبق الگوهای درآمدی به بازاریاب اول تعلق می‌گیرد و ماهانه سود فراوانی را نصیب او می‌کند و البته سودهای حداقلی ناچیزی به اعضای سطوح پایین‌تر می‌رسد.

این افراد فقط در زیر مجموعۀ یک لیدر قرار می‌گیرند و اگر کل جمعیت ایران را 80 میلیون نفر در نظر بگیریم، حدوداً 820 لیدر می‌توانند کل جمعیت ایران را به عنوان زیر مجموعه خود قرار دهند و به سود سرشاری برسند. این درحالی است که مهم‌ترین عامل گسترش فعالیت بازاریابی شبکه‌ای، وعدۀ به دست آوردن درآمدهای میلیاردی به ده‌ها هزار نفری است که عضو این شرکت‌ها می‌شوند؛ وعده‌ای که امکان وقوع ندارد، ولی افراد با همین وعده‌ها، به عضویت این شبکه در می‌آیند؛ و برای مدتی خرید ماهانۀ اجباری را انجام می‌دهند. در اینجاست که حربۀ دیگری در بازاریابی شبکه‌ای به کار گرفته می‌شود.

سوداگران شبکه‌ای

حربه یا حیلۀ مهمی که برای تداوم سوددهی شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای به کار گرفته می‌شود، این است که تأکید می‌کنند: در بازاریابی شبکه‌ای باید زحمت بکشید و برای رسیدن به پورسانت‌های کلان، عجله نداشته باشید. یک شبه پولدار شدن، حُقه شرکت‌های هرمی بود، و ما شرکت هرمی نیستیم؛ بنابراین در بازاریابی شبکه‌ای باید صبر و پشتکار داشته باشید.

نتیجه اینکه افراد متقاعد می‌شوند که اگر بیشتر صبر کنند و عضویت خود را در شبکه حفظ کنند، به سودهای سرشار دست خواهند یافت. بنابراین برای مدت بیشتری در شبکه باقی می‌مانند و برای حفظ موقعیت و بازگشت هزینه‌هایی که تا کنون انجام داده‌اند، خریدهای اجباری ماهانه را ادامه می‌دهند. ترسِ از دست رفتن هزینه‌هایی که برای عضویت در شرکت و انجام خریدهای اولیه انجام شده، و نیز امید به دریافت سودهای رؤیایی، افراد بازاریابی شبکه ای چیست؟ را برای ادامه عضویت در شرکت بازاریابی شبکه‌ای متقاعد می‌کند.

نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که 99.9% افرادی که در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای وارد می‌شوند، در حقیقت سرمایه خود را از دست داده‌اند. اگر اعضای شبکه هزینه‌هایی را که صرف برنامه‌های شرکت، خصوصاً خرید کالا نموده‌اند را از سود اندکی که در طول فعالیت خود کسب کرده‌اند، کسر نمایند، آنگاه متوجه خواهند شد که در واقع سرمایه خود را به طور کامل از دست داده‌اند. پژوهشگران در این تحقیق از آمارهایی که به صورت رسمی، از سوی همین شرکت ها اعلام شده است، استفاده کرده‌اند. [3]

پژوهش‌هایی از این قبیل که نشان‏دهندۀ سوداگری مالی در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای است، نهادهایی دولتی در آمریکا همچون «کمیسون تجارت فدرال »[4] را بر آن داشته که هشدارهای جدی را به مردم این کشور، در خصوص پیوستن به چنین شرکت‌هایی اعلام نماید. [5]

بقای شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در ایجاد رؤیاهای هیجان‌انگیز برای ثروتمند شدن، تداوم امید به رفاه، رسیدن به مرحلۀ نمایش تجمل و دستیابی به افتخارآفرینی پول است. غرق‌شدگی هیجانی در پول و الگوسازی از لیدرهای موفق و ثروتمند، راهکار اصلی جذب افراد در شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای است. در حقیقت این شرکت‌ها، در حال فروش این رؤیاها و هیجانات هستند و از آن سود کسب می‌کنند.

در این قسمت از داستان بازاریابی شبکه‌ای است که پای استفاده از آموزه‌های معنویِ نوظهورِ با گرایش‏های سکولار به میان کشیده می‌شود، که در آن‌ها، با توجیهاتی به ظاهر معنوی، پولدارشدن و سرمایه‏داری، به عنوان اهدافی مقدس به بشر معرفی می‌شود.

معنویت برای سود بیشتر!!

ایمان به شرکت، عشق به پول، پیوند اعتقادی و عاطفی با رؤیاهای مادی و دنیوی، غرق‌شدگی هیجانی در فعالیت‌های شرکت، به امید به دست آوردن ثروت افسانه‌ای، احساس یگانگی با لیدری که شخص زیرمجموعۀ اوست، مطلق شدن پول، لیدر و روش بازاریابی شبکه‌ای در بازاریابی شبکه ای چیست؟ اندیشه و قلب اعضای این شرکت‌ها، ویژگی‌هایی است که فعالیت در نِتورک را از یک فعالیت اقتصادی عادی و کسب و کار معمولی، متفاوت می‌سازد و آن را به صورت یک «سبک زندگی معنوی» بر افکار و زندگی اعضا مسلط می‌نماید. کارشناسانی چون «استیون حسن»، از پژوهشگران برجستۀ مباحث فرقه شناسی، معتقدند فعالیت شرکت‌‎های نتورک، دقیقاً مشابه عملکرد فرقه‌های مذهبی است.

«استِفِن باتِرفیلد» از اعضای سابق شرکت اَم‌وِی [6]، از شرکت‌های معروف نتورک در آمریکا، در کتاب خود با عنوان «اَم‌وِی فرقۀ کسب و کار آزاد» می‌نویسد: «[اَم وِی] در یک فضای عاطفی و معنوی، در حقیقت یک سیستم تجاری- انگیزشی و نوعی مسیر زندگی کردن را به فروش می‌رساند.» [7]

یکی از نویسندگان هفته ‏نامه فیلادلفیا سیتی، استفادۀ ابزاری از عقاید معنوی مسیحیت در اَم‌وِی را موضوع یکی از مقالات خود قرار داده و می‌نویسد: در برنامه‌های انگیزشی اَم‌وِی، جملات زیادی از کتاب مقدس با تفسیری نامتعارف [و در خدمت اهداف تجاری این شرکت] به کار می‌رود. [8]

یکی از مرسوم‌ترین مفاهیم شبه‌معنوی که در شرکت‌های نتورک بر روی آن تاکید می‌شود، موضوع «قانون جذب» و «تفکر مثبت» است. این مباحث از آموزه‌های اصلی جریان معنوی نوظهوری به نام «تفکر نوین» است. جریان تفکر نوین که در اواخر قرن نوزدهم در آمریکا به وجود آمد، ترکیبی از مفاهیم کابالیستی و هندوئیسم مدرن، با باورهای مسیحیت بود. در تفکر نوین ادعا می‌شود که انسان با استفاده از «نیروی ذهن» می‌تواند به هر خواسته‌ای دست یابد. برای این کار کافی است، آن خواسته و آرزوی خود را تصور کند؛ آنگاه کائنات در خدمت آن فرد قرار می‌گیرد و آرزوی او را برآورده می‌سازد.

«پُل کِلِبنیکوف»، نویسندۀ باسابقه مجلۀ اقتصادی فوربز، در مقالۀ خود با عنوان «قدرت الهام‌بخشی مثبت» به استفادۀ ابزاری شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای از این مفهوم پرداخته است. بازاریابان این شرکت‌ها برای جذب شما به شبکه‌های زیرمجموعۀ خود، بیش از آنکه در فضایی معقول و منطقی به میزان سوددهی فعالیت شما در این مجموعه بپردازند، سعی می‌کنند با ارائه مفاهیمی انگیزشی، و در فضایی احساسی، شما را به رؤیاپردازی در مورد آرزوهایتان بکشانند . [9]

این در حالی است که روانشناسان، «مثبت اندیشیِ افراطی» را نوعی آسیب روانی تلقی می‌کنند. شولتز در کتاب نظریه‌های شخصیت خود می‌نویسد: «خوش‌بینی بیش از حد، باعث می‌شود تا افراد بدون در نظر گرفتن تبعات خطرناک برخی رفتارهای خود، باعث بروز آسیب‌های جدی در زندگی‌شان شوند. » [10]

فضای مشابه آنچه گفته شد در میان شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای در ایران نیز وجود دارد. آنان با تاکید بر خرافه‌هایی چون قانون جذب سعی دارند، مخاطبین خود را از فضایی معقول و منطقی به فضایی احساسی و خیالی بکشانند؛ چرا که هر کس با اندکی تأمل و محاسبۀ سادۀ ریاضی درخواهد یافت که، زیان شرکت در نتورک بیش از سود اندک آن است. بنابراین بایستی مخاطب با استفاده از مفاهیمی شبه‌معنوی، غرق در توهمات خود شده و گمان کند که اگر در ذهنم ثروت و پول و افراد زیادی در زیرمجموعه خود را تصور کنم، حتماً به آن خواهم رسید.

تأکید مداوم بر مفاهیمی چون «قانون جذب»، تا تفاسیر جانبدارانه از برخی آیات و روایات، این شرکت‌ها را فراتر از بنگاه‌های سوداگری مالی، به مراکز ترویج مفاهیم معنویت‌های نوظهور تبدیل کرده است. با مراجعه به وبسایت‌ها و صفحات رسمی این شرکت‌ها در شبکه‌های اجتماعی، شاهد انبوهی از مطالب معنوی هستیم که در کنار تبلیغ محصولات بی‌کیفیت داخلی و خارجی، سعی دارند اعضا و مشتریان را نسبت به خرید این محصولات متقاعد نمایند.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که تمرکز این نوشتار، بیشتر در جهت تبیین نسبت میان بازاریابی شبکه‌ای و ترویج معنویت‌های نوظهور بود؛ و بررسی اشکالات متعدد اقتصادی ناشی از گسترش بازاریابی شبکه‌ای موضوع گسترده دیگری است که در جای خود مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بدین منظور می توانید به وبسایت‌هایی چون «پایگاه جامع نقد و بررسی شرکتهای بازاریابی شبکه‌ای» مراجعه نمایید.

نویسندگان: هادی علیایی‌نیا، حسین عرب

منابع

Butterfield, Stephen. Amway, the Cult of Free Enterprise. South End Press, 1985.

Cruz, Joan Paola, and Olaya Camilo. “A system dynamics model for studying the structure of network marketing organizations,” 20-24. Atenas, Grecia, 2008.

Henein, Maryam. “The Revenge of the Amdroids,” December 28, 1997. Https://web.archive.org/web/20130414080932/http://archives.citypaper.net/articles/112896/article009.shtml.

Klebnikov, Paul. “The power of positive inspiration.” Forbes 148, no. 13 (1991): 244-49.

“Multilevel Marketing.” Federal Trade Commission, July 14, 2016. https://www.ftc.gov/tips-advice/business-center/guidance/multilevel-marketing.

Schultz, Duane P., and Sydney Ellen Schultz. Theories of Personality. 9th. Wadsworth Publishing, 2009.

پی‌نوشت‌ها

[1] Network Marketing

[2] Multi-level marketing

[3] ‏Joan Paola Cruz and Olaya Camilo, ‎“A system dynamics model for studying the structure of network marketing organizations” (The 2008 International Conference of the System Dynamics Society, Atenas, Grecia, 2008), 20-24.

[4] Federal Trade Commission

[7] ‏Stephen Butterfield, Amway, the Cult of Free Enterprise (South End Press, 1985), 2.

[9] ‏Paul Klebnikov, ‎“The power of positive inspiration”, Forbes 148, no. 13 (1991): 244-49.

[10] ‏Duane P. Schultz and Sydney Ellen Schultz, Theories of Personality, 9th (Wadsworth Publishing, 2009), 453.