اصل امواج الیوت

کتاب تحلیل موج های الیوت در بازار سرمایه
“هرقدر در شرایط غیر قابل پیشبینی اقتصاد مانند: رکودهای اقتصادی، جنگهای بزرگ، بازسازیهای پس از جنگ و شکوفاییهای اقتصادی بیشتر تأمل میکنیم، روشنتر درک میکنیم که نظریه موج الیوت کاملاً متناسب با واقعیتهای زندگی است. این مهم سبب ایجاد اطمینان بیشتر به این اصل انکارناپذیر میشود.
فهرست مطالب:
فصل اول: اصول پایه
درس اول: اصل موج
درس دوم: جزئیات سیکل کامل
درس سوم: مفاهیم اصلی
فصل دوم: موج های جنبشی
درس چهارم: موج های جنبشی
درس پنجم: مثلث های مورب
فصل سوم : موج های اصلاحی
درس ششم: موج های اصلاحی – زیگزاگ ها
درس هفتم: پهنه ها
درس هشتم: مثلث ها
درس نهم: اصلاحی های مرکب
فصل چهارم : خطوط راهنما
درس دهم: تناوب ها
درس یازدهم: پیش بینی امواج اصلاحی
درس دوازدهم: کانالیزه کردن
درس سیزدهم: چند خط راهنمای دیگر
درس چهاردهم: ویژگیهای امواج
درس پانزدهم: کاربردعملی
فصل پنجم: فیبونانچی
درس شانزدهم: معرفی فیبونانچی
درس هفدهم: هندسه فیبونانچی
فصل ششم: نسبت طلایی وبازار سرمایه
درس هجدهم: مفهوم فی
درس نوزدهم: فی وبازار سهام
درس بیستم: معرفی تحلیلی نسبت
درس بیست و یکم: مضرب های فیبو نانجی درموج های اصلاحی وجنبشی
درس بیست و دوم: کاربرد تحلیل نسبت
درس بیست و سوم: مضرب نسبت های موج
درس بیست و چهارم: کاربرد مضرب نسبت های موج
درس بیست و پنجم: سری زمانی فیبونانچی
فصل هفتم : تحلیل الیوت در عمل
درس بیست و ششم: تحلیل الیوت در اعماق تاریخ
درس بیست و هفتم: الگوی موج تاسال ۱۹۷۸
درس بیست و هشتم: تک سهم ها
درس بسیت و نهم: بازار کالا
فصل هشتم: سایر
درس سی ام: نظریه داو،چرخه ها،اخبار وحرکت تصادفی
درس سی و یکم: تحلیل تکنیکی واقتصادی
درس سی و دوم: پیش بینی سال۱۹۸۲-قسمت اول
درس سی و سوم: پیش بینی سال۱۹۸۲-قسمت دوم
درس سی و چهام: در نـزدیــکـی قله سوپر سیکل بزرگ
نویسنده: رابرت پریچر
مترجمان: کامیار فراهانیفر / رضا قاسمیان لنگرودی
قطع: وزیری
شابک: ۲-۱۳-۲۵۲۲-۹۶۴-۹۷۸
ناشر : چالش
همه چیز درباره امواج الیوت
آیا تا به حال عبارت “امواج الیوت” را شنیده اید؟ اگر اصل امواج الیوت در بازار ارزهای دیجیتال معامله می کنید این آموزش به شما بسیار کمک خواهد کرد پس در ادامه با فیماچارت همراه باشید.
نظریه امواج الیوت توسط رالف نلسون الیوت (Ralph Nelson Elliott) برای توصیف حرکت قیمت ها در بازارهای مالی تهیه شده است که در آن او الگوهای تکراری و موجهای هندسی را مشاهده و شناسایی کرد. او این امواج را در حرکات قیمت سهام و در رفتار مصرف کنندهها مشخص کرد. اصطلاح سوار شدن بر روی موج که در آن سرمایهگذاران در تلاش برای سودآوری از یک روند بازار هستند نیز از این نظریه گرفته شده است.
نکات مهمی که در مورد نظریه امواج الیوت باید بدانید :
- نظریه امواج الیوت روشی برای تجزیه و تحلیل فنی است که در آن به بررسی الگوهای تغییرات قیمت در بلند مدت، در اثر تغییرات مداوم در احساسات سرمایهگذاران میپردازد.
- این تئوری دارای دو نوع مشخص موج است، امواج جنبشی و اصلاحی.
- تمامی امواج در این نظریه به خودی خود در یک مجموعه بزرگتر از امواج قرار دارند که به همان الگوی جنبشی/اصلاحی پایبند هستند، که به عنوان روشی بر پایه هندسه فراکتال برای سرمایه گذاری توصیف شده است.
نظریه امواج الیوت چگونه شکل گرفت
نظریه امواج الیوت توسط رالف نلسون الیوت در سال ۱۹۳۰ تدوین شد. او بعد از اینکه به علت بیماری مجبور به بازنشستگی شد، برای پر کردن وقت خود به چیزی احتیاج داشت، بنابراین شروع به مطالعه ۷۵ سال نمودارهای سالانه ، ماهانه ، هفتگی و روزانه که خود آنها را در فهرست های مختلف وارد نموده بود، کرد. این تئوری در سال ۱۹۳۵ هنگامی که الیوت پیش بینی عجیبی از بورس اوراق بهادار کرد عملی شد. الیوت در آن زمان به درستی پیشبینی کرد که شاخص بورس به پایینترین میزان خود خواهد رسید، و از آن زمان به بعد این تئوری به عنوان یک رکن اصلی برای هزاران مدیر بورس ، بازرگان و سرمایهگذاران خصوصی بدل شد.
الیوت قواعد خاص حاکم بر نحوه شناسایی ، پیش بینی و سرمایه گذاری در الگوهای موج خود را تشریح کرد. تمامی کتابها، مقالات و نامههای او در این زمینه در سال ۱۹۴۴ تحت عنوان شاهکار الیوت (R.N. Elliott’s Masterworks) منتشر شد. نظریه جهانی امواج الیوت بزرگترین منبع تحلیل مالی مستقل و پیشبینی بازار در دنیا است و تمام بازارهایی که از آن استفاده میکنند به نام بازار مدل الیوت شناخته میشوند.
الیوت همواره متذکر بود که این الگوهای هیچگونه اطمینان قطعی در مورد حرکت قیمت های آینده ارائه نمیدهند، بلکه به منظور کمک برای تشخیص احتمالات در مورد آینده بازار کمک می کنند و آنها را می توان همراه با انواع دیگر تجزیه و تحلیل فنی، استفاده کرد. اما همیشه معاملهگران ممکن است در یک زمان معین تعابیر مختلفی از ساختار امواج الیوت در یک بازار داشته باشند.
نحوه کارکرد امواج الیوت
بر طبق نظریه الیوت به طور کلی حرکت صعودی در بازار به ۵ موج تقسیم میشود که با نام موجهای جنبشی معروفند و در مقابل آن ۳ موج وجود دارد که به موجهای اصلاحی معروف است. پنج موج صعودی با اعداد ۱ تا ۵ نمایش داده شده است و سه موج اصلاحی با ABC علامتگذاری میشود. که این الگوها در بازههای زمانی کوچک و بزرگ مشخص میشوند. در حالت ایده آل ، الگوهای کوچکتر را می توان در الگوهای بزرگتر شناسایی کرد. نحوه کارکرد امواج الیوت نیز از اطلاعات بدست آمده از این الگوها است که با قرار دادن آنها در اصلاح فیبوناچی میتوان از جهت حرکت بازار اطلاع پیدا کرد و به خرید و فروش با میزان ریسک کمتر دست زد.
در مدل الیوت، تغییر قیمت بازار همیشه بر طبق روند حرکتی این دو موج جنبشی و اصلاحی است. موجهای جنبشی دارای ۵ موج است، موج ۱، ۳ و ۵ صعودی و موج ۲ و ۴ اصلاح کننده قیمت هستند. در شکل بالا ۳ موج صعودی به ۵ قسمت تقسیم شدند و به شکل ((i)), ((ii)), ((iii)), ((iv)), ((v)) نمایش داده شده است و دو موج اصلاحی نیز هرکدام به سه بخش تقسیم شده و از نمادهای ((a)), ((b)), ((c)) برای هر قسمت استفاده شده است. که در نظریه الیوت به این ۵ موج که هرکدام دارای چند ریز موج است به طور کلی موج اول میگویند.
موجهای اصلاحی نیز از ۳ موج تشکیل شده است ، موج اول که شامل ۵ مرحله نزولی است به نام موج A و سپس موج سه مرحلهای اصلاحی به نام موج B و در آخر یک موج نزولی دیگر به نام موج C. و این ۳ موج در اصطلاح موج دوم نامیده میشوند. در بازار خرسی روند غالب رو به پایین است ، بنابراین این الگو معکوس می شود، یعنی پنج موج پایین و سه موج به بالا خواهد شد.
تمامی این درجهبندیهای صورت گرفته در اصل امواج الیوت نظریه امواج الیوت، برای شناسایی چرخهها است تا تحلیلگران بتوانند موقعیت یک موج را در پیشرفت کلی بازار مشخص کنند. تمامی مراحلی که در چرخه موجهای الیوت وجود دارد را میتوان در بازههای زمانی هفتگی، ماهانه و یا سالانه بازار پیدا کرد. این الگو را میتوان در تمامی نمودارهای EWF استفاده کرد.
استفاده از امواج الیوت در بازار ارزهای دیجیتال
همانطور که گفته شد نظریه امواج الیوت مبتنی بر مفهوم الگوهای تکراری، که تحت تأثیر روانشناسی سرمایهگذاران بوده، شکل گرفته است. رالف نلسون الیوت یک تحلیلگر مستقر در ایالات متحده بود و پس از سالها تحقیق و تجزیه و تحلیل داده های بازار سهام ، کتاب اصل موج (The Wave Principle) را نوشت که در آن تئوری خود را شرح می داد. روش او در تجارت سنتی پذیرش گستردهای پیدا کرده است و اکنون به عنوان یک شاخص رایج در تجارت ارزهای دیجیتال مورد استفاده قرار میگیرد.
شاخص امواج الیوت به نوسانات در عملکرد قیمت، تحت تأثیر روانشناسی جمعی، تریدرها نگاه میکند. این نوسانات اغلب در الگوهای یا موجهای تکراری به وجود میآیند و با شناسایی در مراحل اولیه شکلگیری این موجها، تریدرهای ارز دیجیتال میتواند قیمت ارز را باتوجه و نوع موج و الگوهای آن پیشبینی کنند.
الگوی شکست امواج الیوت
دو نوع موج مختلف وجود دارد که توسط نشانگر امواج الیوت مشخص شده اند : ضربهای و اصلاح کننده. امواج ضربهای دقیقا همسو با حرکت بیشتر تریدرها بوده و از ۵ موج تشکیل شده است. ریتم حرکتی این امواج مانند تصویر زیر است : موجهای ۱، ۳ و ۵ به صورت حمایتی عمل میکنند، در حالی موجهای ۲ و ۴ اصلاحاتی در این روند خاص هستند.
این پنج موج را میتوان به شرح زیر توضیح داد:
- موج اول : مربوط به سرمایهگذاران است که به عنوان مثال دست به خرید بیت کوین میزنند زیرا به نظر آنها قیمت آن از ارزش واقعی آن کمتر است.
- موج دوم : هنگامی است که بعضی از سرمایهگذاران به سود میرسند که این امر سبب اصلاح قیمت بیت کوین میشود.
- موج سوم : با توجه به موج ۱، گروه بزرگی از تریدرها این مسئله را صعودی میدانند و تصمیم می گیرند از موج ۲ که موجب کاهش قیمت شده استفاده کنند و به خرید و ترید بیتکوین بپردازند. معمولا این بلندترین موجی است که شکل میگیرد.
- موج چهارم : بعد از فشار قوی موج سوم، سرمایهگذاران اکثرا سود مناسبی میکنند که سبب اصلاح دوباره قیمت میشود.
- موج پنجم : موج نهایی معمولا زمانی تشکیل میشود که تعداد بسیار زیادی از تریدرها دیگر توانایی مقاومت در برابر از دست دادن فرصت سرمایه گذاری سودآور (FOMO) را ندارند. این امر سبب شکلگیری الگوی ABC میشود.
الگوی ABC امواج الیوت
الگوی ABC که معمولا با نام موج اصلاحی شناخته میشود، به عنوان تصحیح کننده الگوی ۵ موج به کار میرود. که ساختار آن به صورت یک الگوی ۳ موج است. در شکل زیر چگونگی تشکیل این امواج نشان داده میشود.
الیوت در کتاب خود ۲۱ الگوی اصلاحی مختلف ABC را بیان کرده است. با این حال ، تریدرهای ارزهای دیجیتال تمایل دارند که روی بروزترین و ساده ترین الگوهای ABC متمرکز شوند که شامل : الگوی زیگ زاگ (Zig-zag) ، الگوی صاف (مستطیل) و الگوی مثلث میشوند. برخلاف امواج جنبشی تشخیص امواج اصلاحی کار بسیار دشواری است. برای آشنایی بیشتر با الگوهای موج اصلاحی به برخی از قوانینی که در هنگام رخ دادن آنها میافتد اشاره میکنیم.
برای اینکه تشخیص دهید که موج اصلاحی شما از نوع زیگزاگ است، قوانین زیر حتما باید اتفاق بیافتد
- الگوی زیگزاگ دارای سه موج است
- موج A به صورت جنبشی و نقطه شروع شیب است
- موج B می تواند از هر الگوی اصلاحی استفاده کند
- موج C به صورت جنبشی و نقطه انتهای شیب است
- موج B کوتاهتر از موج A است
- موج C بلندتر از موج B است
- موج B یک موج اصلاحی است
برای اینکه تشخیص دهید که موج اصلاحی شما از نوع صاف (مستطیل) است، قوانین زیر حتما باید اتفاق بیافتد
- الگوی صاف دارای سه موج است
- موج A می تواند هر نوع الگوی تصحیح به جز مثلث باشد
- موج B می تواند هر نوع الگوی تصحیح باشد (در بیشتر موارد زیگزاگ است)
- موج C به صورت جنبشی و نقطه انتهای شیب است
- بلندی موج B بیشتر از ۹۰ درصد موج A است
- موج C معمولا هم اندازه و یا کمی بلندتر از موج B است
- موج B یک موج اصلاحی است
البته باتوجه به بلندی موج B و C این الگو دارای ۳ مدل است
- معمولی : این الگو همگامی اتفاق میافتد که تقریبا بلندی هر سه موج به یک اندازه باشد
- گسترده : این الگو همگامی اتفاق میافتد که موج B از موج A، و موج C از موج B بلندتر باشد
- مداوم : این الگو همگامی اتفاق میافتد که موج B از موج A بلندتر باشد اما موج C از موج B کوتاهتر باشد
در کل ، امواج جنبشی و اصلاحی در کنار هم، به اصطلاح “حرکت ۳-۵” را تشکیل می دهند ، که می تواند در مدت زمان از ۱ دقیقه تا یک سال رخ دهد.
الگوی تجارت امواج الیوت در بازارهای ارز دیجیتال
برای استفاده از الگوی امواج الیوت در تجارت ارزهای دیجیتال باید به قوانین زیر توجه داشته باشید:
- موج ۳ هرگز نمی تواند کوتاهترین موج جنبشی باشد
- موج ۲ هرگز نمی تواند پایینتر از شروع موج ۱ باشد.
- موج ۴ هرگز نمی تواند از بیشترین قیمت موج ۱ کمتر باشد.
- اگر موج ۲ سریع تمام شود، موج ۴ بیشتر طول میکشد و برعکس
- استثنا در امواج جنبشی: اگر طول موج های ۱ و ۳ هم اندازه باشند، به احتمال زیاد موج ۵ هم همون اندازه خواهد بود.
اگر یکی از قوانین فوق شکسته شود ، کل الگوی شما بیاعتبار است. البته که لیستی از قوانین اضافی نیز وجود دارد که باید به آنها رعایت شود، اما این قوانین از اهمیت کمتری برخوردار بوده و می توانند شکسته شوند.
هم اکنون برای مثال میتوانید به نمودار قیمتی بیت کوین در زیر توجه کنید. ما حرکت ۳-۵ را برای در نمودار آن مشخص کردهایم. قیمت در ابتدای شروع موج ۱ به کمترین میزان خود اصل امواج الیوت رسیده است، قبل از اینکه شروع به سیر صعودی داشته باشد. و به محث پایان یافتن موج ۵، الگوی ABC شکل گرفته و شاهد کاهش قیمت هستید.
در این مثال تمامی ۳ قانون اصلی که گفته شد رعایت شده است. اصلیترین نکته در مورد امواج الیوت این است که شما بتوانید موجها را به درستی تشخیص دهید. این امر به ویژه در هنگام شناسایی امواج ۳ و ۵ بسیار مهم است. برای فهمیدن اینکه امواج ۲ و ۴ دقیقا چه زمانی به پایان میرسند، تریدرها از اصلاح فیبوناچی (Fibonacci retracement) استفاده میکنند.
برای اینکه بیشتر با کارکرد این اصلاح آشنا شوید، ما همان نمودار قسمت قبلی را با اضافه کردن اصلاح فیبوناچی به شما نشان میدهیم. همانطور که در تصویر مشخص شده، موج دوم هنگامی که به ۷۸.۶ درصد اصلاح فیبوناچی میرسد به اتمام میرسد. با این اطلاعات و دانستن اینکه موج ۲ نمی تواند از موج ۱ پایینتر بیاید ، برای اینکه در تریدمان ضرر نکنیم میتوانیم از لحظه شروع قیمت موج ۱ استفاده کنیم و سرمایهگذاری را در نقطهای که کمترین میزان نوسان را دارد انجام دهیم.
تریدرهای معمولا از سطح ۳۸.۲ درصد تا ۷۸.۶ درصد فیبوناچی برای پیدا کردن اتمام موج ۲ و شروع موج ۳ استفاده میکنند. زیرا در این محدوده است که پیشبینی ما درست از آب در میآید و عملکرد قیمت در موج اصلاحی ۲ پایین تر از شروع موج ۱ نخواهد بود. اینگونه است که تریدرهای ارز دیجیتال موجهای بازارها را میگیرند و به اصطلاح برروی آن سوار میشوند تا بیشترین سود ممکن را ببرند. اما همیشه به یاد داشته باشید که عملکرد قیمت باید ۳ قانون اصلی را رعایت کند. اگر اینگونه نباشند ، الگوی امواج الیوت اعمال نمی شود و بهتر است از شاخص های مختلف فنی دیگر برای پیشبینی وضع قیمت استفاده کنید
نتیجهگیری
نظریه امواج الیوت یک چارچوب کامل برای درک رفتار بازار ارائه می دهد ، و با یافتن پاسخ این سوال که، دقیقا ما کجا قرار گرفتهایم؟ به سازماندهی نظرات ما در مورد بازار کمک می کند. ترکیب نظریه الیوت با نسبتهای فیبوناچی، به تریدرها کمک میکند تا تصمیمگیری کنند ، برخی از نقاط خوب ورود و خروج را فراهم میکند و در نتیجه اعتماد به نفس تریدرها را افزایش میدهد. از طرف دیگر ، نقص اصلی نظریه موج الیوت میزان بالای وابستگی به تصمیم کاربران است. یافتن دو تحلیلگر موج الیوت که به نتیجه گیری یکسان برسند یا الگوهای موج یکسانی را ترسیم کنند دشوار است.
به طور خلاصه ، تجزیه و تحلیل امواج الیوت یک روش عالی برای فراهم آوردن اطلاعات در هنگام تحلیل بازار است، اگرچه تجارت را صرفا با استفاده از تجزیه و تحلیل این موج نیز توصیه نمیکنیم. درعوض، سعی کنید در کنار این روش از ابزارهای دیگری مانند میانگین حرکت یا نوسان ساز استفاده کنید تا تصمیم نهایی در مورد خرید یا فروش یک ارز دیجیتال بگیرید.
کلام آخر
متخصصان امواج الیوت تاکید دارند که صرفا به دلیل اینکه بازار از یک الگو فراکتال استفاده میکند ، نمیتوان آن را به راحتی پیش بینی کرد. به عنوان مثال اگر درخت را به عنوان یک الگو فراکتال فرض کنیم ، این بدان معنی نیست که هر کسی می تواند مسیر هر یک از شاخه های آن را پیش بینی کند. از نظر کاربرد عملی ، اصل امواج الیوت مانند سایر روش های تحلیل ، نیاز به مطالعه فراوان و درک کافی از آن دارد.
یکی از نقاط ضعف اصلی این است که کاربران اکثرا مقصر شکست خود را ضعف در تئوری میدانند تا در اشتباه خواندن نمودارها، که این امر سبب میشود که آنها هرگز در فهمیدن اینکه یک موج چه موقع به پایان میرسد عاجز باشند. با این حال معاملهگرانی که به تئوری امواج الیوت باور دارند با شور و شوق از آن دفاع می کنند.
امواج الیوت
راف نلسون الیوت، تئوری موج الیوت را در دهه ی ۱۹۳۰ توسعه داد. الیوت معتقد بود که بازارهای مالی به گونه ای خاص و با الگوهای مشخصی رفتار می کنند. در اینجا می خواهیم راجب تئوریه امواج الیوت صحبت کنیم و روش معامله بر اساس آن ها توضیح دهیم.
قیمت ارزهای دیجیتال در نمودارهای تکنیکال در قالب ۵ موج صعود می کنند و سپس با یک الگوی سه موجی در جهت عکس اصلاح می شوند.
در اصل الیوت، امواج صعودی با اعداد ۱ تا ۵ شماری گذاری می شوند و امواج اصلاحی با حروف A تا C مشخص می شوند.
در ساختار امواج الیوت، موج ۲ اصلاح کننده ی موج یک است و موج ۴ نیز اصلاح کننده ی موج ۳ می باشد.
بر روی نمودارهای تکنیکال، موج های الیوت، شامل ریز موج هایی هستند که ما آن ها را در موج شماری خود دخالت نمی دهیم.
امواج اصلاحی الیوت، از سه موج تشکیل شده اند که دو تای آن ها اصلاحی و یکی در جهت مخالف حرکت می کند. امواج A و C اصلاحی و موج B صعودی است.
قانون های موج شماری الیوت
- در قانون الیوت آمده است که موج ۳ باید بلند تر از موج یک باشد. همچنین در قوانین الیوت دیده می شود که موج ۴ نباید به حریم موج یک وارد شود، در غیر این صورت موج شماری اشتباه صورت گرفته است.
- الیوت می گوید موج ۲ نمی تواند پایین تر از موج ۱ بیاید. در غیر این صورت موج شماری اشتباه است.
- موج ۳ نمی تواند کوچک ترین موج باشد. موج ۳ باید از دو موج ۱ و ۲ بزرگ تر و بلند تر باشد.
اصلاح امواج الیوت
همان طور که گفتیم، ۵ موج صعودی، ۳ موج اصلاحی را در بر دارند. الگوی اصلاح به دو دسته تقسیم می شود که شامل اصلاح ساده و اصلاح ترکیبی هستند.
اصلاح ساده
در اصلاح ساده فقط یک الگو وجود دارد که اصلاح زیگزاگ نام دارد. یک الگوی اصلاح زیگزاگ شامل سه موج است که موج B نمی تواند بی از ۷۵ درصد از موج A را اصلاح کند. موج C یک کف جدید را زیر موج A ایجاد می کند.
اصلاح ترکیبی
امواج الیوت اصلاح ترکیبی سه دسته هستند:
اصلاح مسطح
در یک اصلاح مسطح طول موج ها با هم یکسان است. موج B به نقطه ی ابتدایی موج A بر می گردد. در نهایت موج C به کف قبلی خود در موج A برمی گردد.
اصلاح نامنظم
در این نوع از اصلاح، موج B یک سقف جدید ایجاد می کند. در نهایت موج c می تواند به نقطه ی شروع موج A یا پایین تر از آن برسد.
اصلاح مثلث
الگوی اصلاح مثلث، با انواع دیگر متفاوت است. مثلث الیوت یک الگوی ۵ موجی می باشد که همه موج ها دیگر موج ها را در بر می گیرد. این ۵ زیرموج از یک مثلث تحت نام D,C,B,A و E نام گذاری می شوند.
اصلاح مثلث را می توان در موج ۴ شناسایی کرد. ویژگی بارز الگوی مثلث این است که بعد از رسیدن قیمت به گوشه ی مثلث، روند شکسته شده و در جهت عکس ادامه می دهد.
زمانی که مثلث ها در موج چهارم رخ دادند بازار به سمت مسیر موج ۳ به خارج از مثلث پرتاب می شوند. زمانی که مثلث ها در موج B رخ می دهند. بازار به سمت مسیر موج A از مثلث به خارج پرتاب می شوند.
امواج الیوت و هندسه فراکتالی
در این مجموعه مقالات سعی داریم تا توضیحی جامع پیرامون اصل موج الیوت ارائه دهیم. مبنای این نظریه چرخه و زیرجزهای تکرارشونده در نمودار موج است که در سابقه معاملاتی قرار گرفته و هر زمان که سطح فعالیت کاربران بازار معاملات افزایش یابدتشدید موج صورت میگیرد و زفتار بازار نمود بیشتری در امواج پیدا میکند. این شکلگیری میتواند یک سونامی را ایجاد نماید که تلفیقی از تحلیل چندین موج میباشد و تجلی این قانون در آن کاملا مشهود است. در این میان پیشبینیهای بسیاری از طریق واکاوی امواج میتواند صورت گیرد و مباحثی نظیر ساختارهای فراکتالی مطرح گردد. در ادامه این دسته مقالات توضیحاتی با موضوعیت امواج الیوت و مبانی هندسه فرکتالی ارائه میگردد.
الف) اصل موج الیوت
اصل موج الیوت نوعی تحلیل تکنیکال است که معامله گران برای شناسایی چرخه بازار مالی و پیش بینی روند بازار با شناسایی افراط سرمایهگذار از دیدگاه روانشناسی، بالا رفتن و پایین آمدن قیمتها و سایر عوامل جمعی را مورد تحلیل قرار میدهند. رالف نلسون الیوت (حسابدار حرفه ای 1871)، اصول آن را کشف کرد و ابزارهای تحلیلی را در دهه 1930 توسعه داد. وی ادعا کرد که قیمتهای بازار در الگوهای مشخصی گسترش مییابند، این ادعا امروزه اصل امواج الیوت یا به طور سادهتر موج اصلی نامیده میشود. الیوت نظریه رفتار خود در بازار را در کتاب “اصل موج” در سال 1938 منتشر کرد، و آن را به طور خلاصه در سال 1939 در مجله جهانی فایننشال ارائه داد و تمامی جوانب این موضوع را در اثر خود تحت عنوان “قوانین طبیعت: راز جهان” چاپ نمود. الیوت اظهار داشت: “چون انسان تحت عمل ریتمیک قرار دارد، محاسبات مربوط به فعالیتهای خود را میتوان با توجیه و یقینی غیرقابل انکار، پیش بینی کرد.”
طراحی کلی
اصل موج الیوت بیان میکند که روانشناسی سرمایهگذاری جمعی، یا روانشناسی جمعیت، در توالیهای طبیعی میان خوش بینی و بدبینی حرکت میکند. این نوسانات، الگویی را ایجاد میکنند که در حرکت قیمت بازارها با هر مرتبه، روند یا مقیاس زمانی مشهود است.
در مدل الیوت، همانطور که در تصویر فوق نشان داده شده است، قیمتهای بازار میان یک مرحله کنشی و یک مرحله اصلاحی در همه مقیاسهای زمانی جریان متناوب دارد.
تکانهها همیشه به مجموعه ای از 5 موج درجه پایین تقسیم میشوند و دوباره میان کاراکتر انگیزشی و اصلاحی متناوب قرار میگیرند، به طوری که امواج 1، 3 و 5 ضربان هستند و امواج 2 و 4 امواجی کوچکتر از امواج 1 و 3 هستند. در بازار خرس، روند غالب رو به پایین است، بنابراین الگوی معکوس اتفاق میافتد (برای نمونه ضربان موج 5 رو به پایین و 3 رو به بالا ). ذکر این نکته ضروری است که امواج انگیزشی همیشه با روند حرکت میکنند، در حالی که امواج اصلاحی در برابر آن حرکت میکنند.
الگوهایی به ساختارهای 5 و 3 موج پیوند میخورند که خود، ساختارهای موج مشابه خود را با افزایش اندازه یا درجه بالاتر تشکیل میدهند. به پایین ترین 3 از چرخه ایده آل توجه کنید. در اولین دنباله 5 از موج کوچک، امواج 1، 3 و 5 انگیزشی و تحریکی هستند، در حالی که امواج 2 و 4 اصلاحی میباشند. این نشان میدهد که تکانه موج یک درجه بالاتر به سمت بالا است. همچنین این سیگنال از آغاز اولین توالی تصحیحی کوچک سه موج دارد. پس از پنج موج اولیه به بالا و سه موج پایین، دنباله دوباره شروع میشود و هندسه فراکتالی شباهت خود را با توجه به ساختار پنج و سه موج که زیر آن یک درجه بالاتر است، شروع میشود. الگوی انگیزه تکمیل شده شامل 89 موج است، و به دنبال آن یک الگوی تصحیحی تکمیل شده از 55 موج وجود دارد.
هر درجه در الگو، در بازار مالی یک نام دارد. درجهها نسبی هستند؛ آنها با فرم و نه با اندازه یا مدت زمان مطلق تعریف میشوند. امواج در همان درجه ممکن است از اندازه و یا مدت زمانی مربوطه بسیار متفاوت باشند.
طبقه بندی یک موج در هر درجه خاص میتواند متفاوت باشد، اگرچه متخصصان عموماً با ترتیب استاندارد درجهها (مدت زمان تقریبی داده شده) متفق النظر میباشند:
- سوپر سیکل بزرگ (Grand supercycle): چند قرن
- سوپر سیکل (Supercycle): چند دهه (حدود 40-70 سال)
- سیکل (Cycle): یک سال تا چند سال (یا حتی چندین دهه تحت الحاق الیوت)
- اولیه (Primary): چند ماه تا چند سال
- متوسط (Intermediate): هفتهها تا ماهها
- مینور (Minor): هفتهها
- مینت (Minute): روزها
- Minuette: ساعتها
- Subminuette: دقیقهها
تشخیص الگو و فراکتالها
مدل بازار الیوت به شدت به بررسی نمودارهای قیمت اعتماد دارد. متخصصان و کارشناسان روندهای در حال توسعه را برای تفکیک امواج و ساختارهای موج مطالعه میکنند و تشخیص میدهند که قیمتها در مرحله بعد چه رفتاری دارند. بنابراین استفاده از اصل موج نوعی شناخت الگو است.
ساختارهای الیوت توصیف شده در بالا، با تعاریف ارائه شده از فراکتالها مطابقت دارند ( الگوهای خود مشابه در هر درجه از روند ظاهر میشوند). ریاضیدانانی نظیر مندلبورت و هادسن میگویند، دقیقاً همانطور که در طبیعت، شکستگیهای طبیعی اتفاق میافتند و با گذشت زمان پیچیده تر میشوند، مدل برگرفته از اصل موج الیوت نشان میدهد که روانشناسی جمعی انسان در الگوهای طبیعی، از طریق تصمیم گیریهای خرید و فروش منعکس شده در قیمتهای بازار، شکل میگیرد: “گویا ما به نوعی برنامه ریزی شده ایم؛ توسط ریاضیات. سواحل، کهکشان، دانههای برف یا انسان؛ همه ما به همان نظم محدود میشویم. ”
این فرض که بازارها در الگوهای قابل تشخیص باز میشوند با فرضیه کارآمد بازار مغایر است و بیان میکند که نمیتوان از دادههای بازار مانند حرکت میانگین و حجم، رفتار ان را پیشبینی نمود.
بنوئد ماندلبروت این سوال را مطرح کرده است که آیا امواج الیوت میتوانند بازارهای مالی را پیش بینی کنند:
” … اما پیش بینی موج یک تجارت بسیار نامشخص است. این هنری است که قضاوت ذهنی نمودارها بیش از حكم عینی و قابل تكرار اعداد اهمیت دارد. ”
منتقدان هشدار میدهند که اصل موج بسیار مبهم است بجای اینکه مفید باشد زیرا نمیتواند به طور مداوم در هنگام شروع یا پایان موج، شناسایی گردد، و اینکه پیش بینی موج الیوت مستعد تجدید نظر ذهنی است. برخی که طرفدار تحلیل تکنیکی بازارها هستند، ارزش تحلیل موج الیوت را زیر سوال برده اند. دیوید آرونسون، تحلیلگر تکنیکال در اینباره مینویسد:
اصل موج الیوت، همانطور که در عمل رایج است، یک تئوری قانونی نیست، بلکه یک داستان و تنها یک داستان قانع کننده است که توسط رابرت پرچر به صورت فصیح بیان میشود. این محاسبه قانع کننده است زیرا EWP توانایی ظاهری قابل توجهی دارد که بتواند هر بخش از تاریخ بازار را تا حداکثر نوسانات دقیقه خود، مورد بررسی قرار دهد. من ادعا میکنم که این امر با قواعد کاملاً تعریف شده ایجاد گردیده و امکان در نظر گرفتن تعداد زیادی از امواج تو در تو با شدت متفاوت را دارا میباشد. این به تحلیلگر الیوت همان آزادی و انعطاف پذیری را میدهد که به منجمان پیش از کوپرنیکی اجازه میدهد همه حرکات سیاره مشاهده شده را توضیح دهند، حتی اگر نظریه اساسی آنها درباره یک جهان زمین محور اشتباه باشد.
آشنایی با تئوری امواج الیوت در تحلیل تکنیکال
یکی از ابزارهای کاربردی در آموزش تحلیل تکنیکال رمزارزها ، امواج الیوت است. پیش از این با روش پرایس اکشن آشنا شدیم. در واقع تئوری امواج الیوت زیر مجموعه همان چیزی است که تحت عنوان پرایس اکشن با آن آشنا شدیم.
تئوری الیوت بر اساس تئوری داو ساخته و پرداخته شده است و در آن از سطوح فیبوناچی هم استفاده خواهد شد. همان طور که میدانید معامله گران برای انجام ترید موفقیتآمیز از تحلیل تکنیکال استفاده میکنند. تئوری امواج الیوت یکی از ابزارهای قوی برای مشخص کردن زمان مناسب برای انجام ترید (خرید یا فروش ارز) است. در این مطلب با این تئوری و کارکرد آن آشنا خواهیم شد.
معرفی امواج الیوت (Elliott Wave)
از تئوری امواج الیوت در تحلیل تکنیکال برای شناسایی زمان مناسب ترید استفاده میشود. یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال است که در هر بازه زمانی میتوان از آن استفاده کرد. با استفاده از این ئوری میتوان نوسانات روند بازار و همچنین احساسات تاثیرگذار بر آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
رالف نلسون الیوت ( Ralph Nelson Elliott )، نویسنده و حسابدار آمریکایی، برای اولین بار در دهه 30 میلادی این تئوری را مطرح کرد و مورد استفاده قرار داد. بعد از مرگ الیوت در دهه 70 میلادی، رابرت پریچر این امواج را به زبان سادهتر به همه معرفی کردند. در اصل با استفاده از این روش میتوان رفتار و واکنشهای انسانی را شرح داد. از آن برای تشخیص روند و چرخهی بازارهای مالی استفاده میشود.
پریچر در کتاب خود در این باره نوشته است: «امواج الیوت در اصل ابزاری برای پیش بینی نیست. بلکه این ابزار، شرح مفصلی از نحوه رفتار بازارها ارائه میدهد.»
الگوهای امواج الیوت
امواج الیوت در تحلیل تکنیکال به دو دسته تقسیم میشوند که عبارتند از: موتیو ویو Motive Wave و کورکتیو ویو Corrective Wave .
موج Motive در حقیقت یک حرکت 5 موجی است که در جهت روند با درجه بالاتر شکل میگیرد و Corrective یک حرکت 3 موجی است که با درجه بالاتر در خلاف جهت روند نمایان میشود. چرخهای که با استفاده از این تئوری در بازار مشاهده میکنیم 8 موج دارد که از این تعداد، 3 موج اصلاحی و 5 موج آن پیش رونده را در بر گرفته است. در این تصویر یک چرخه کامل بازار را میبینیم که روند صعودی را طبق روش الیوت نشان میدهد. چنانچه روند نزولی هم باشد به همین ترتیب نشان داده میشود.
در تصویر بالا، 5 موج Motive وجود دارد:
3 موج در حرکت صعودی (1، 3 و 5)، و 2 موج دیگر در حرکت نزولی (A و C) قرار دارند. از آنجا که امواج 2 و 4 و B در خلاف جهت روند با درجه بالاتر قرار دارند (صعودی) پس جزو امواج Corrective به شمار میآیند. این وضعیت گویای یک چرخه کامل در بازار معاملات است. بازار میتواند تغییر ماهیت داده و در درجات مختلفی حرکت خود کند. به عنوان مثال می توان مطابق تصویر زیر، تمام 5 موج اول در تصویر بالا را به عنوان موج اول صعودی در نظر بگیریم. یعنی چنانچه بازار را در بازههای زمانی (تایم فریم) بالاتر تحلیل و بررسی کنیم، چرخه کامل بالا، فقط به عنوان موج اول از یک حرکت بزرگتر در بازار مشاهده میشود.
تصویر زیر روش امواج الیوت در بازه زمانی طولانیتر را نمایش میدهد.
حالا برای بررسی دقیقتر حرکات بازار باید بازههای زمانی کوتاه تر را در نظر بگیریم. در تصویر پایین که یک تایم فریم کوتاه را نشان میدهد، موج 3 از تصویر اول، خود را به 5 موج کوچکتر تقسیم میکند. این موضوع را در ادامه کاملا بررسی خواهیم کرد.
اکنون به تصویر زیر نگاه کنید. این تصویر چرخه کامل بازار و امواج را در یک روند نزولی به معرض نمایش گذاشته است. تفسیر الیوت از حرکات نزولی هم درست شبیه به حرکات صعودی عمل خواهد کرد.
امواج پیش رونده (Motive waves)
آن طور که پریچر تعریف میکند، امواج پیش رونده همیشه در راستای روند بزرگتر در حرکت هستند. بر این اساس امواج از3 قانون تبعیت میکنند که شامل موارد زیر است:
- موج 2 نمیتواند از آغاز موج 1 پایینتر قرار بگیرد. یعنی موج دوم نمیتواند بیشتر از 100 درصد موج اول را اصلاح کند.
- موج 4 نیز نباید بیشتر از 100 درصد موج 3 را اصلاح کند.
- در میان موج 1 و 3 و 5، موج 3 نمیتواند کوچکترین موج باشد و معمولا موج 3 بزرگترین موج در میان آنها خواهد بود. همچنین موج 3 نباید پایین تر از موج 1 قرار بگیرد.
امواج اصلاحی (Corrective Waves)
امواج اصلاحی برخلاف امواج پیش رونده، ساختار 3 موجی دارند که در روش الیوت با حروف A و B و C نامگذاری شده اند.
امواج اصلاحی برخلاف امواج پیش رونده که 5 موجی هستند، کوتاهترند. این سه موج (ساختار امواج اصلاحی) در خلاف جهت روند اصلی قرار دارند. به همین دلیل از نظر نمایان سازی قیمت و زمان کوتاه تر هستند.
آیا روش الیوت کاربرد دارد؟
امواج الیوت بسیار پیچیده و پرچالش هستند که در این مطلب تنها به بخشی از دانستنیهای آن اشاره کردیم. با گذشت حدود 50 سال از اعلام این روش، هنوز نمیتوان گفت که کاربردی هست یا نه.
یکی از ایراداتی که بر این روش وارد است، این موضوع را مطرح میکند که حتی اگر همه قوانین به خوبی رعایت شود و مشاهدات مورد بررسی قرار گیرد ممکن است موجها به روشهای مختلفی رسم شوند. حتی مشاهده میشود که دو تریدر در شرایط زمانی مشترک و وضعیت مشابه، امواج را به صورت متفاوت ترسیم میکنند.
برخی از منتقدان بر این روش میگویند که این روش اصولی کاملا ذهنی دارد. به همین دلیل نمیتوان را به طور کامل تایید یا رد کرد. با وجود اینکه معاملات بسیار دقیقی با استفاده از این روش انجام شده است. اما نمیتوان این را نادیده گرفت که مفاهیم این روش ذهنی و انتزاعی هستند. بنابراین بهترین کار این است که از این روش در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده شود.
نتیجه گیری
در این مطلب با روش امواج الیوت در تحلیل تکنیکال آشنا شدیم. این روش پیچیدگیهای فراوانی دارد و در این مطلب تنها با زبان ساده ان را مطرح کردیم. تئوری امواج الیوت یکی از ابزارهای قوی برای مشخص کردن زمان مناسب برای انجام ترید (خرید یا فروش ارز) است.
امواج الیوت به دو دسته تقسیم میشوند که عبارتند از: موتیو ویو Motive Wave و کورکتیو ویو Corrective Wave . موج اصل امواج الیوت Motive در حقیقت یک حرکت 5 موجی است که در جهت روند با درجه بالاتر شکل میگیرد و Corrective یک حرکت 3 موجی است که با درجه بالاتر در خلاف جهت روند نمایان میشود. باتوجه به انتقاداتی که بر این روش وارد است، بهتر است از آن در کنار سایر روشهای تحلیل تکنیکال استفاده شود.